Cà Mau đứng trước nguy cơ 'vỡ trận' rác thải sau ngày 30.6

Hai hố chôn lấp rác tạm ở TP.Cà Mau (tỉnh Cà Mau) sắp đầy, trong khi Nhà máy xử lý rác thải TP.Cà Mau vẫn ngưng hoạt động và các hố dự phòng chưa đủ điều kiện tiếp nhận.

Chưa đầy 2 tuần sau khi Nhà máy xử lý rác thải TP.Cà Mau ngưng hoạt động, 2 hố chôn lấp dự phòng đã gần đầy, toàn bộ hệ thống thu gom rác đứng trước nguy cơ tê liệt. 

Ngày 28.6, ông Lưu Minh Hưng, Giám đốc Công ty CP môi trường đô thị Cà Mau, ký văn bản hỏa tốc báo cáo tình hình xử lý rác thải và nguy cơ "vỡ trận" vào ngày 30.6.

Hố chứa đầy, rác thải cao gần 2 m

Theo Công ty CP môi trường đô thị Cà Mau, từ 0 giờ ngày 16.6, Nhà máy xử lý rác thải TP.Cà Mau ngừng tiếp nhận rác. Trước tình hình đó, công ty đã khẩn trương đưa vào vận hành 2 hố chôn lấp rác từng sử dụng trong đợt bảo trì nhà máy năm 2022. Nhờ đó, lượng rác phát sinh tại TP.Cà Mau trong ngày 16 và 17.6 được giải quyết.

Tuy nhiên, tình hình nhanh chóng vượt khỏi dự liệu, khi công ty nhận được chỉ đạo tiếp nhận rác từ các huyện (trừ Năm Căn, Ngọc Hiển và Thới Bình). Chỉ trong chưa đầy 10 ngày, đến 3 giờ sáng 27.6, cả 2 hố chôn đã đầy, buộc đơn vị dừng tiếp nhận rác từ các địa phương. Ngoài ra, một xe chuyên dùng xử lý rác cũng bị hư hỏng, chưa được sửa chữa.

Hiện 2 hố tiếp nhận xử lý đã gần đạt sức chứa tối đa, lượng rác tiếp nhận đã cao gần 2 m, vượt tầm hoạt động của xe cuốc rác (xe xúc rác để chuyển vào bên trong chưa hoạt động được, không có xe chuyên dùng loại này để công ty thuê mướn bên ngoài). Theo tính toán, với điều kiện hiện tại, công ty chỉ có thể duy trì việc thu gom, xử lý rác đến hết ngày 30.6.

Điều lo ngại là 2 hố chôn lấp rác dự phòng do UBND TP.Cà Mau quản lý hiện chưa đủ điều kiện kỹ thuật để vận hành. Khu vực quanh hố đã bị ô nhiễm nước từ trước và đến nay vẫn chưa có phương án xử lý nước rác nếu sử dụng các hố này. Công ty đã liên hệ với Điện lực Cà Mau để khảo sát, lắp đặt trạm biến áp 3 pha công suất 25 kVA nhằm phục vụ vận hành hệ thống xử lý nước rác. Tuy nhiên, tổng kinh phí lắp đặt khoảng 251 triệu đồng, hiện vẫn chưa có nguồn chi trả, trong khi thời gian thi công cần ít nhất 7 ngày.

Đề xuất chỉ thu gom rác 4 phường

Trong tình huống này, Công ty CP môi trường đô thị Cà Mau kiến nghị chỉ tiếp nhận rác sinh hoạt từ 4 phường An Xuyên, Tân Thành, Lý Văn Lâm và Hòa Thành để kéo dài khả năng xử lý. Rác từ các xã còn lại tạm giao cho các đơn vị thu gom tự xử lý tại chỗ. Riêng lượng rác do HTX Hưng Thịnh thu gom rác tại P.5 (cũ) sẽ tạm đưa về bãi rác từng sử dụng năm 2018 do TP.Cà Mau quản lý, cho đến khi 2 hố chôn lấp dự phòng đủ điều kiện.

Để tiếp tục duy trì xử lý rác, Công ty CP môi trường đô thị Cà Mau kiến nghị UBND tỉnh giao Sở NN-MT làm đầu mối ký hợp đồng đặt hàng xử lý rác, xác định khối lượng, đơn giá và thời gian cụ thể. Đồng thời, đầu tư lắp đặt trạm biến áp 3 pha công suất 25 kVA để vận hành ổn định, phục vụ lâu dài cho khu xử lý rác.

Công ty cũng đề xuất tỉnh xác nhận điều kiện tiếp nhận rác sau khi hoàn tất tháo nước 2 hố chôn lấp dự phòng và giao tài sản công liên quan đến hoạt động xử lý rác cho doanh nghiệp quản lý, không tính vào vốn nhà nước tại doanh nghiệp, tương tự cách làm với bãi chôn lấp giai đoạn 1 (năm 2020) và xe quét rác (năm 2023).

Về lâu dài, để chủ động ứng phó khi nhà máy xử lý rác ngừng hoạt động đột xuất, công ty đề xuất được trang bị thêm một xe chuyên dùng xử lý rác, bằng nguồn vốn ngân sách.

Như Thanh Niên thông tin, Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại - Du lịch Công Lý (Công ty Công Lý - chủ đầu tư Nhà máy xử lý rác thải TP.Cà Mau) có văn bản thông báo tạm ngưng tiếp nhận rác sinh hoạt từ 0 giờ ngày 16.6. Lý do tạm dừng là đơn giá xử lý rác hiện hành đã áp dụng suốt 10 năm, không còn phù hợp với thực tế chi phí.

Đại diện Công ty Công Lý cũng cho biết, công ty đã hoàn tất các thủ tục xây dựng và đề xuất đơn giá xử lý rác mới từ năm 2015, nhưng đến nay vẫn chưa được cơ quan chức năng thẩm định và ban hành. Việc kéo dài này khiến nhà máy xử lý rác thải không thể tiếp tục vận hành với mức giá cũ.