Bóng đá Malaysia vỡ vụn vì ai?

Bóng đá Malaysia bị ví như "cỗ máy bị thuê ngoài", nơi quyền lực, tiền bạc và chính trị đan xen đến mức không rõ ai thực sự điều hành cuộc chơi - FAM, chính phủ hay thế lực mang tên TMJ.

Bóng đá Malaysia đang khủng hoảng vì vụ bê bối nhập tịch.

Tờ Malaysiakini đăng tải bài bình luận gay gắt, đặt câu hỏi thẳng thắn: "Liệu bóng đá Malaysia còn được điều hành bởi Liên đoàn Bóng đá (FAM), hay bị 'thuê ngoài' cho một thế lực khác?" - mở đầu cho chuỗi chỉ trích sâu cay về cuộc khủng hoảng niềm tin và năng lực trong bộ máy quản lý bóng đá nước này.

Bài viết cho rằng sau án phạt nặng tay từ FIFA liên quan đến vụ 7 cầu thủ nhập tịch trái quy định, hàng loạt tuyên bố từ các bên liên quan - từ FAM, Bộ Nội vụ, đến HLV trưởng Peter Cklamovski, phơi bày một bức tranh đen tối về nền bóng đá đang mục ruỗng bởi sự yếu kém trong quản trị, mơ hồ về pháp lý và quyền lực bị thao túng.

Vụ việc không chỉ là một bê bối thể thao, mà tấm gương phản chiếu một căn bệnh thể chế, nơi tham vọng vượt xa khả năng và trách nhiệm. Tờ báo viết: "Sự sụp đổ không đến từ một sai lầm nhất thời, mà là hậu quả của hàng thập kỷ quản lý lỏng lẻo và thiếu minh bạch".

Điều trớ trêu, như nhiều nhà quan sát nhận định, là Malaysia không thiếu nguồn lực hay niềm đam mê, ngược lại thiếu trách nhiệm và kỷ cương. Khi khát vọng vượt lên trên nguyên tắc, thất bại chỉ là vấn đề thời gian.

Giữa cơn khủng hoảng, HLV trưởng Cklamovski "đổ thêm dầu vào lửa" khi công khai ca ngợi Thái tử bang Johor - Tunku Ismail (TMJ): "Không có TMJ, bóng đá Malaysia sụp đổ từ lâu. Ông ấy là người lo tài trợ, sắp xếp chuyến bay, bảo đảm điều kiện tập luyện cho đội tuyển. Còn những sai sót hành chính với FIFA, đó là lỗi của FAM, không phải TMJ".

Phát ngôn gây sốc vì TMJ không giữ chức vụ nào trong FAM, ngoài việc chủ sở hữu CLB Johor Darul Ta’zim (JDT). Câu hỏi lập tức được đặt ra: Vì sao một chủ CLB lại phụ trách hậu cần tuyển quốc gia? Và vì sao HLV trưởng lại công khai bảo vệ ông như vậy? Dù chưa có cáo buộc chính thức nào, phát biểu của Cklamovski cho thấy ranh giới giữa quyền lực CLB và tổ chức quốc gia đang bị xóa nhòa.

7 cầu thủ nhập tịch Malaysia bị FIFA cáo buộc làm giả hồ sơ.

FAM từng công khai cảm ơn Thủ tướng Anwar Ibrahim vì "hỗ trợ tài chính và tạo điều kiện hoàn tất giấy tờ cho các cầu thủ nhập tịch tham dự vòng loại Asian Cup". Tuy nhiên, theo tiết lộ từ Cục Đăng ký Quốc gia, quá trình xác minh lý lịch gặp nhiều sai sót, trong đó có việc không thể truy xuất bản gốc giấy khai sinh ở Argentina, Brazil và Tây Ban Nha, mà chỉ dựa vào bản sao hoặc chứng cứ thứ cấp.

Bộ trưởng Nội vụ Saifuddin Nasution sau đó lên tiếng bảo vệ quyết định, viện dẫn Điều 20(1)(e) của Hiến pháp cho phép quyền đặc cách trong việc xét duyệt quốc tịch. Song, các chuyên gia pháp lý - trong đó có luật sư nhân quyền Eric Paulsen, cáo buộc ông "đánh lừa công chúng", khi điều khoản này vốn chỉ áp dụng cho người cư trú hợp pháp nhiều năm, không phải để "đặc cách" cho cầu thủ bóng đá.

Tờ Malaysiakini đáp trả bằng giọng điệu chua chát: "Nếu quyền tùy nghi của bộ trưởng có thể được dùng để hợp thức hóa cầu thủ bóng đá, tại sao hàng nghìn trẻ em không quốc tịch vẫn bị bỏ rơi ở Malaysia?".

Thủ tướng Anwar đến nay vẫn im lặng. Khoản hỗ trợ 30 triệu ringgit (khoảng 180 tỷ) cho FAM được giải thích là "phục vụ phát triển bóng đá", song thực tế, nó đã gắn liền với một chuỗi bê bối về pháp lý, đạo đức và tính minh bạch.

Bóng đá Malaysia, thay vì trở thành niềm tự hào quốc gia, lại phản chiếu một hệ thống đang khủng hoảng niềm tin. Khi chiến thắng trên sân cỏ được đặt lên trên chuẩn mực quản trị, dù có tài trợ, có nhân lực và có khát vọng thì cái giá phải trả vẫn là niềm tin và uy tín của cả nền bóng đá.