Bơi giỏi vẫn có thể bị đuối nước, tại sao?

Việc dạy kỹ năng giữ an toàn trong môi trường nước đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt ở đối tượng trẻ em. Tuy nhiên hiện nay vấn đề này vẫn chưa được chú trọng, khi nhiều chương trình, lớp học mới chỉ đặt nặng việc dạy bơi.

HIỂU SAI VỀ HỌC BƠI

Kể từ năm 2016, các bộ, ngành, địa phương trên toàn quốc đã quan tâm triển khai nhiều chương trình phòng, chống tai nạn thương tích; phòng, chống đuối nước trẻ em. Bên cạnh đó, công tác thông tin, tuyên truyền cũng được đẩy mạnh, làm thay đổi mạnh mẽ về nhận thức và hành động của trẻ em, các bậc phụ huynh, các cơ quan chức năng và cộng đồng về vai trò, lợi ích của việc học bơi và học kiến thức kỹ năng phòng, chống đuối nước. Cho đến nay, các chương trình phòng, chống đuối nước trẻ em đã mang lại tín hiệu tích cực. Mặc dù vậy, số trẻ em tử vong do đuối nước vẫn còn khá cao. Hằng ngày, trên phương tiện thông tin đại chúng không khó để thấy những thông tin về các trường hợp đuối nước, thậm chí có những vụ đuối nước tập thể khiến nhiều em nhỏ tử vong rất thương tâm.

Hiện tại, việc phổ cập bơi và kỹ năng phòng, chống đuối nước ở VN đang vướng không ít khó khăn, trong đó có vấn đề về nguồn lực, kinh phí và cơ sở vật chất. Đây được xem là bài toán khó đối với những vùng nông thôn, miền núi vốn có nhiều môi trường tiềm ẩn nguy cơ gây đuối nước cho trẻ em. Ngoài ra, một yếu tố khác rất quan trọng khiến số ca trẻ em tử vong do đuối nước vẫn còn cao, đó là nhận thức chưa đúng của nhiều người về phòng, chống đuối nước.

Trước tình trạng này, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Thể thao dưới nước VN Đinh Việt Hùng phân tích: "Người ta hay nói đến phong trào nhà nhà, người người đi học bơi để không chết đuối. Điều này vô hình trung lại khiến cho nhiều người hiểu nhầm rằng khi đi học bơi và biết bơi thì đã phòng, chống được đuối nước rồi. Nhận thức không đúng về biết bơi và phòng, chống đuối nước đã dẫn đến sự chủ quan của các phụ huynh. Đây lại là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến những sự việc đau lòng liên quan đến đuối nước".

ĐỪNG CHẠY THEO SỐ LƯỢNG

Theo ông Đinh Việt Hùng, các chương trình phòng, chống đuối nước cho trẻ em dù được triển khai khá nhiều và thường xuyên, nhưng cần đồng bộ để đạt hiệu quả tối đa. Trong đó, công tác phòng, chống đuối nước cho trẻ em và cả người lớn cần tiến hành song song với nội dung dạy kỹ năng an toàn trong môi trường nước.

"Cần phải thay đổi nhận thức rằng cho con đi học bơi là coi như an toàn khi xuống nước. Thậm chí, nhiều đơn vị, địa phương lấy số lượng người biết bơi để coi là thành công cho mục tiêu phòng, chống đuối nước. Biết bơi và kỹ năng phòng, chống đuối nước là khác nhau. Tôi ví dụ, nếu biết bơi, nhưng khi đuối sức, bị chuột rút… mà không biết xử lý thì sao? Khi rơi vào tình huống xấu, người bơi không được trang bị kỹ năng sẽ mất bình tĩnh, mà càng hoảng thì càng nhanh bị đuối nước, càng dễ dẫn đến tử vong. Ngược lại, một người thuần thục kỹ năng chỉ cần nhìn là biết khu vực nào nên và không nên tắm, hoặc dù họ không biết bơi thì cũng biết cách giữ cho bản thân nổi trên nước, qua đó tăng khả năng được cứu vớt. Kỹ năng giữ an toàn trong môi trường nước cũng chính là kỹ năng sống, nên đừng chỉ chăm chăm vào dạy bơi thuần túy. Tất cả HLV bơi cần nắm kiến thức này để truyền đạt đúng cho học viên", ông Hùng chia sẻ.

LỜI KHUYÊN QUÝ GIÁ CỦA ÁNH VIÊN

Cựu kình ngư số 1 VN và Đông Nam Á Nguyễn Thị Ánh Viên là nhân tố rất tiêu biểu trong việc truyền cảm hứng cho việc học bơi. Cô gái quê Cần Thơ đã mang môn bơi đến gần hơn với đông đảo trẻ em bằng những clip dạy bơi được đăng tải trên nhiều nền tảng mạng xã hội, thu hút lượng tương tác rất lớn.

Chia sẻ với PV Thanh Niên, Ánh Viên nhấn mạnh việc học bơi cũng tương tự "xây nhà từ móng", cần phải bắt đầu học từ những kiến thức, kỹ thuật dễ và cơ bản nhất. Theo thống kê, những trường hợp tử vong vì đuối nước bao gồm cả những người đã biết bơi, thậm chí bơi giỏi. Ở những địa phương có biển, sông suối, ao hồ, dù nhiều người biết bơi nhưng vẫn có tỷ lệ tử vong do đuối nước cao. Những điều này một phần xuất phát từ việc thiếu kiến thức, kỹ năng bơi an toàn.

"Những người biết bơi khi hoạt động trong môi trường nước nếu không cẩn trọng cũng dễ bị đuối nước. Đó là do khi bơi trong môi trường nước rộng như biển, sông nhưng khởi động chưa kỹ, không để ý kỹ thuật bơi. Bên cạnh đó, nhiều người biết bơi nhưng vẫn chưa biết kỹ năng bơi an toàn là như thế nào. Vì biết bơi là một chuyện, nhưng bơi làm sao cho an toàn lại là chuyện khác. Nếu bơi tự nhiên theo bản năng sẽ dễ bị đuối sức hơn, hoặc nhiều người nghĩ mình biết bơi rồi nên sẽ có tư tưởng chủ quan. Những điều này rất đáng quan ngại. Việc xuống nước mà chưa nắm được những kỹ năng an toàn cơ bản là rất nguy hiểm", Ánh Viên nói.

Ngoài ra, việc nôn nóng cứu hộ khi thấy người khác đuối nước cũng là nguyên nhân khiến tỷ lệ tử vong do đuối nước tăng thêm. Có những trường hợp muốn cứu bạn, người thân rồi dẫn đến sự cố thương tâm hơn, khi người cứu hộ cùng chết chìm với nạn nhân, hoặc cứu được nạn nhân nhưng bản thân lại không thoát khỏi đuối nước. Theo Ánh Viên, việc học để biết bơi khác với để cứu hộ. Người biết bơi không hẳn là có thể cứu hộ được. Từ thể lực, kỹ năng… nếu người muốn cứu hộ không đảm bảo, thuần thục những yếu tố này thì sẽ đặt bản thân vào tình huống nguy hiểm.

Cựu kình ngư số 1 Đông Nam Á cho biết kiểm soát hơi thở là yếu tố quan trọng nhất trong bơi lội. Nếu không may trượt chân ngã xuống nước, mọi người phải cố gắng giữ bình tĩnh, quạt tay, quạt chân… để làm sao cho mặt của mình đưa được lên khỏi mặt nước. Từ đó, mình sẽ lấy hơi, nín hơi lại để cơ thể được thăng bằng. Chỉ cần giữ bình tĩnh thì mọi người sẽ điều chỉnh để cơ thể được an toàn hơn một phần. Bơi không có gì khó, chỉ cần mình thở được là bơi được. Giống như trên bờ, mình hít thở thì ở dưới nước cũng vậy, mình hít vào và cố gắng nhịn lại một chút. Thậm chí, dưới nước cơ thể mình nhẹ hơn, giúp mình dễ dàng chuyển động hơn.

Ánh Viên chia sẻ thêm: "Đối với những người trên bờ, khi gặp trường hợp đuối nước thì không nên nhảy xuống để cứu liền, bởi người bị đuối nước lúc đó sẽ rất hoảng loạn, nên khi bấu víu được cái gì thì họ sẽ bám chặt vào và kéo chìm xuống luôn. Chính vì vậy, khi gặp người đuối nước, người cứu hộ cần phải thật bình tĩnh, tìm những vật nổi hoặc dây để ném ra cho nạn nhân. Người bơi giỏi cũng không nên tiếp xúc trực diện với người bị đuối nước, chỉ nên tiếp xúc từ phía sau sẽ an toàn hơn". (còn tiếp)