Bộ trưởng Tài chính: 'Nhiều doanh nghiệp phát hành trái phiếu rất lớn rồi vỡ nợ'

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng nói nhiều doanh nghiệp lợi dụng phát hành trái phiếu riêng lẻ huy động số tiền rất lớn rồi vỡ nợ, cuối cùng Nhà nước phải chịu trách nhiệm.

Sáng 20.5, tiếp tục kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận về dự án luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Doanh nghiệp.

Dự thảo luật quy định doanh nghiệp không phải công ty đại chúng muốn phát hành trái phiếu riêng lẻ phải có nợ phải trả (bao gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu doanh nghiệp.

Nêu ý kiến vấn đề này, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) cho biết, đây là vấn đề gây tranh cãi nhiều khi sửa nội dung luật Chứng khoán trong dự án luật sửa đổi, bổ sung 9 luật thuộc lĩnh vực tài chính, cũng như quá trình soạn thảo nghị định của Chính phủ về trái phiếu riêng lẻ.

Với quy định doanh nghiệp phải có nợ phải trả không quá 5 lần, theo ông Đồng, đây là phương án hợp lý vì vấn đề hệ số nợ này là bao nhiêu phụ thuộc nhiều vào các quy định pháp lý khác trong quản lý việc phát hành trái phiếu riêng lẻ.

Theo ông, nếu các quy định khác về điều kiện phát hành, điều kiện người mua chặt chẽ, thì có thể không cần giới hạn hệ số nợ hoặc mức giới hạn cao.

Quá trình thảo luận, nhiều đại biểu cho rằng không nên bổ sung quy định này vào dự thảo luật. Có ý kiến lại cho rằng quy định mức 5 lần vốn chủ sở hữu là quá cao, đề nghị có thể xem xét lại để giảm hệ số nợ phải trả khoảng 3 - 3,5 lần.

Doanh nghiệp vỡ nợ, cuối cùng Nhà nước phải chịu trách nhiệm

Giải trình cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, trước đây và luật Doanh nghiệp hiện hành không có quy định nội dung này. Tuy nhiên, vừa qua, một số doanh nghiệp đã lợi dụng phát hành trái phiếu riêng lẻ để huy động số tiền rất lớn sau đó không trả được nợ, vỡ nợ gây ảnh hưởng lớn đến an ninh, trật tự xã hội.

"Cuối cùng Đảng, Nhà nước phải chịu trách nhiệm", ông Thắng nói.

Dẫn kinh nghiệm thế giới, Bộ trưởng Tài chính cho biết, ở châu Âu không có quy định chung nhưng một số nước có quy định về hệ số nợ.

Ở châu Á, một số nước có quy định, nhưng cũng có nhiều nước không quy định về hệ số nợ. Tuy vậy, theo Bộ trưởng Tài chính, những nước không quy định hệ số nợ đều là những nước đang có thông tin doanh nghiệp cực kỳ minh bạch và nhiều công cụ khác để kiểm soát.

"Chúng ta hiện nay chưa đủ các điều kiện để kiểm soát việc này", ông Thắng nêu rõ.

Theo Bộ trưởng Tài chính, Việt Nam là một nước đang phát triển, nên cần cơ chế để các doanh nghiệp thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Tuy vậy, cũng phải có cơ chế để kiểm soát.

Ông Thắng cho biết, vừa qua, trên cơ sở soạn thảo Nghị định 155 triển khai luật Chứng khoán và tham khảo ý kiến các bộ, ngành, ngân hàng, doanh nghiệp, quỹ đầu tư…, Bộ Tài chính thấy rằng quy định mức nợ phải trả không quá 5 lần vốn chủ sở hữu là phù hợp.

"Còn nói mức bao nhiêu lần thì không có câu trả lời đúng mà chỉ có câu trả lời phù hợp. Cũng mong đại biểu Quốc hội ủng hộ, chấp thuận đưa quy định này vào luật. Chúng ta vừa tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhưng vừa phải có kiểm soát, nếu không như vừa qua xảy ra một số vụ việc gây mất an ninh trật tự", ông Thắng nói.

Trong báo cáo tiếp thu ý kiến thảo luận tại tổ, Bộ Tài chính cũng cho biết, việc bổ sung quy định điều kiện hệ số nợ phải trả với doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng đã được Thanh tra Chính phủ và Ủy ban Kiểm tra T.Ư có ý kiến.

Theo Bộ Tài chính, trái phiếu riêng lẻ là sản phẩm tài chính rủi ro, người mua trái phiếu tự mình đánh giá mức độ rủi ro và chịu trách nhiệm khi mua trái phiếu. 

Tuy nhiên, vừa qua, khi các vụ việc vi phạm pháp luật về trái phiếu riêng lẻ xảy ra, doanh nghiệp phát hành không trả được nợ gốc, lãi trái phiếu đầy đủ, đúng hạn, nhà đầu tư mua trái phiếu đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình, khiếu kiện… yêu cầu Nhà nước phải có biện pháp can thiệp.