'Bộ trưởng, chủ tịch hãy vi hành để xem cán bộ đối xử với dân thế nào'

Đại biểu Quốc hội đề nghị các bộ trưởng, chủ tịch tỉnh thử hóa trang để vi hành xuống cơ sở, xem cán bộ, công chức ở đó đối xử với người dân và doanh nghiệp ra sao.

Sáng 23.5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế - xã hội.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP.HCM) ghi nhận những "nỗ lực rất lớn" trong thời gian qua, song cho rằng còn nhiều vấn đề cần khắc phục để có thể đạt mục tiêu tăng trưởng như kỳ vọng.

Vẫn còn "trên nóng dưới lạnh"

Những khó khăn được ông Nghĩa đề cập là việc áp thuế quan của Mỹ với nhiều diễn biến không dự đoán được. Việt Nam đã thương lượng vòng 2 nhưng đến nay chưa có kết luận cụ thể.

Cạnh đó là cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy dù được cử tri và nhân dân rất ủng hộ nhưng ít nhiều cũng tác động đến yếu tố con người…

Vị đại biểu đặc biệt nhấn mạnh đến vấn đề thể chế, đã có những cải thiện tích cực nhưng vẫn cần cải cách mạnh mẽ hơn nữa. Dẫn phản ánh từ cử tri và doanh nghiệp, ông Nghĩa đề cập tới 2 nội dung.

Một là có hiện tượng "trống đánh xuôi kèn thổi ngược". Khi học nghị quyết, nghe lãnh đạo chỉ đạo ở các cuộc họp thì rất hào hứng, nhưng khi đi vào quy định cụ thể thì rất vướng. Hàng ngàn giấy phép con, thủ tục vẫn tiếp tục "mọc lên". "Bước vào một dự án, một việc làm ăn cụ thể là đụng ngay hàng loạt quy định", ông Nghĩa nói.

Hai là vẫn còn hiện tượng "trên nóng dưới lạnh". Dự cuộc họp với Thủ tướng xong, các tập đoàn, doanh nghiệp rất hào hứng, phấn khởi. Nhưng khi về địa phương, doanh nghiệp bắt tay vào làm thì gặp những cán bộ, công chức hoặc bộ phận không ủng hộ như vậy.

"Một mặt thể chế chưa đủ, nhưng mặt khác có quy định hết rồi nhưng thực hiện lại chưa được", ông Nghĩa nhận định.

Từ thực tiễn trên, ông Nghĩa cho rằng, một trong những nhiệm vụ quan trọng của Chính phủ tới đây là phải làm sao để các chủ trương được thực hiện một cách xuyên suốt đến tận cấp xã, không thể thông thoáng ở bộ, ở tỉnh nhưng đến xã thì lại tắc.

"Chứng nhận cái giấy để sửa chữa nhà thôi, đề nghị ông xã ký xác nhận 4 bên không có tranh chấp, nhiều trường hợp cũng phải có phong bì mới ký", ông Nghĩa dẫn chứng.

Nhấn mạnh việc thực hiện thể chế quan trọng không kém gì cải cách thể chế, vị đại biểu đoàn TP.HCM đề nghị cán bộ cấp bộ trưởng hoặc chủ tịch tỉnh có thể hóa trang, để vi hành tới những cơ quan thuộc phạm vi mà mình quản lý, xem cán bộ, nhân viên ở đó đối xử với người dân, doanh nghiệp như thế nào.

Luật "mở" rồi thì nghị định, thông tư cũng phải "mở"

Đại biểu Đỗ Đức Hiển (đoàn TP.HCM) cũng dành thời gian nói về mục tiêu đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm các điều kiện kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp. Qua rà soát cho thấy, có những vấn đề đã đặt ra nhưng thực hiện chưa được hiệu quả.

Ví dụ, quy định mỗi mặt hàng chỉ chịu sự quản lý của một cơ quan chuyên ngành, được đặt ra từ năm 2019 nhưng đến nay chưa thể ban hành nghị định quy định về vấn đề này. Thực tế vẫn có những mặt hàng chịu sự quản lý của 2 cơ quan, thậm chí là tiêu chuẩn khác nhau, gây ảnh hưởng tới hoạt động của doanh nghiệp.

Hay như lĩnh vực y tế, liên quan đến Nghị định số 09/2016 quy định về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm, các bất cập đã được chỉ ra, từng chất vấn Bộ trưởng Bộ Y tế, nhưng đến nay vẫn chưa có quy định sửa đổi.

Ông Hiển dẫn một số nghị quyết Quốc hội ban hành mới đây, trong đó có Nghị quyết về các chính sách đặc biệt cho kinh tế tư nhân. Để đạt mục tiêu các nghị quyết đặt ra, ông Hiển đề nghị sớm rà soát, đánh giá toàn bộ các văn bản, thủ tục đã ban hành, xem những gì đã làm được, chưa làm được, để có giải pháp kịp thời.

Vị đại biểu đoàn TP.HCM đồng thời nhấn mạnh đến công tác giám sát trong ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Theo chủ trương mới, Quốc hội sẽ ban hành luật với các quy định mang tính nguyên tắc, Chính phủ sẽ quy định chi tiết, mang tính chất thực hiện.

Với sự thay đổi này, tới đây, số lượng văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ và các bộ, ngành sẽ tăng lên rất nhiều. Điều này đòi hỏi việc giám sát phải được thực hiện chặt chẽ, phải làm sao luật đã "mở" rồi thì đến nghị định, thông tư cũng phải "mở" chứ không thể tạo ra rào cản.

"Nếu không cẩn thận, các rào cản sẽ được tạo ra tại các văn bản dưới luật", ông Hiển lưu ý, và cho rằng, như vậy sẽ không thể phát huy hiệu quả các chính sách mà Quốc hội đã thông qua.