Bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số cho 2 nhóm doanh nghiệp

“Bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp (Phiên bản 1.0)” mới được Bộ KH&CN ban hành, gồm 2 bộ tiêu chí áp dụng cho 2 nhóm đối tượng là doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhỏ và vừa.

“Bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp (Phiên bản 1.0)”, bao gồm bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME); cùng bộ chỉ số đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp lớn, đã được Bộ KH&CN ban hành. Đây là căn cứ giúp các doanh nghiệp biết được mức độ chuyển đổi số của đơn vị mình, từ đó có kế hoạch triển khai những giải pháp thúc đẩy việc chuyển dịch các hoạt động lên môi trường số.

Bộ tiêu chí mới ban hành, được thay thế cho “Đề án xác định Chỉ số đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp và hỗ trợ thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi số” đã được Bộ TT&TT (nay là Bộ KH&CN) phê duyệt hồi tháng 11/2023.

Trong đó, bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số của SME được xây dựng trên các nguyên tắc: Trình độ chuyển đổi số được phản ánh qua việc vận dụng các nền tảng và công cụ số trong vận hành, quản trị và phân tích hoạt động kinh doanh; mức độ và hiệu quả vận dụng một nền tảng và công cụ số cụ thể tuỳ thuộc vào từng doanh nghiệp.

Bộ KH&CN cũng hướng dẫn rõ, danh mục các nền tảng và công cụ số (được sử dụng để đối chiếu với hiện trạng sử dụng tại một doanh nghiệp cụ thể) được lập theo tập quán của ngành mà SME đang hoạt động.

Việc đo lường mức độ và hiệu quả này là công việc khó khăn, đòi hỏi nhiều chiều đánh giá, do đó được thực hiện bằng 2 cách: Đánh giá chủ quan của SME; quan hệ phụ thuộc giữa nền tảng/công cụ số đang xét với các nền tảng/công cụ số khác.

Mức độ chuyển đổi số của SME theo bộ tiêu chí này được đo bằng số lượng các nền tảng và công cụ số đang được đối tượng sử dụng, có tính đến sự phụ thuộc giữa các nền tảng/công cụ.

Gồm 20 câu hỏi chung và các câu hỏi theo đặc thù từng ngành, bộ câu hỏi hỗ trợ các SME trong 25 ngành (Bán lẻ; sắt thép; du lịch, lữ hành; ô tô - xe máy; sức khỏe, sắc đẹp; môi trường; vận tải hành khách, giáo dục đào tạo; lưu trú,khách sạn; bất động sản; dược phẩm; dịch vụ kế toán; cao su; logistics; nông nghiệp; nhựa; may mặc; gas - xăng dầu; thiết bị y tế; khoáng sản; thủy sản; bao bì; giấy; xây dựng) điều tra hiện trạng chuyển đổi số.

Bên cạnh đó, phương pháp tính điểm và xếp hạng mức độ chuyển đổi số các SME cũng được Bộ KH&CN nêu rõ. Việc xếp hạng này nhằm phục vụ các chương trình hỗ trợ SME chuyển đổi số, để việc phân bổ hỗ trợ đơn giản, nhanh gọn và thực chất.

Cụ thể, các SME được xếp hạng theo 5 cấp độ từ thấp đến cao: Khởi động - Chưa áp dụng công nghệ số trong hoạt động cốt lõi, nhận thức chuyển đổi số còn hạn chế; Xuất phát - Bắt đầu thay thế quy trình thủ công, số hóa dữ liệu, sử dụng công cụ vận hành để tăng hiệu quả công việc; Tăng tốc - Các hệ thống số được tích hợp ở mức cơ bản, quy trình được tự động hóa một phần; Tối ưu - Sử dụng dữ liệu để ra quyết định, tối ưu hoạt động và mô hình kinh doanh; Tinh anh – Mô hình số toàn diện, tổ chức linh hoạt, có năng lực đổi mới liên tục.

Đối với nhóm doanh nghiệp lớn, bộ chỉ số đánh giá mức độ chuyển đổi số là bộ các tiêu chí nâng cao để các doanh nghiệp tự thực hiện hoặc thông qua tư vấn viên thuộc Mạng lưới tư vấn viên được công nhận thực hiện đánh giá. Dữ liệu tính điểm sẽ được lấy mẫu để tính toán kiểm chứng bằng chuyên gia khi cần thiết.

Được xây dựng ở mức độ nâng cao, bám sát vào các hoạt động của doanh nghiệp lớn, bộ chỉ số đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp lớn có cấu trúc gồm 6 trụ cột: Khách hàng, với 4 nhóm tiêu chí, 25 tiêu chí thành phần; Chiến lược, với 6 nhóm tiêu chí, 24 tiêu chí thành phần; Công nghệ, với 5 nhóm tiêu chí, 29 tiêu chí thành phần; Vận hành, với 4 nhóm tiêu chí, 22 tiêu chí thành phần; Văn hóa, với 3 nhóm tiêu chí, 22 tiêu chí thành phần; Dữ liệu, với 3 nhóm tiêu chí, 18 tiêu chí thành phần.

Bên cạnh việc hướng dẫn cách đánh giá, tính điểm chi tiết cho từng trụ cột, Bộ KH&CN còn nêu rõ xếp hạng mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp lớn, với 5 mức: Khởi động, bắt đầu, hình thành, nâng cao và dẫn dắt. Trong đó, dẫn dắt là mức độ cao nhất, khi doanh nghiệp thực sự trở thành doanh nghiệp số với hầu hết phương thức kinh doanh, mô hình kinh doanh chủ yếu dựa trên và được dẫn dắt bởi nền tảng số và dữ liệu số, tỷ lệ chuyển đổi trên phạm vi doanh nghiệp là 100%. Doanh nghiệp có khả năng dẫn dắt chuyển đổi số, tạo lập hệ sinh thái doanh nghiệp số vệ tinh.