Bộ Khoa học và Công nghệ 'cầm tay chỉ việc' để gỡ ách tắc dịch vụ công

Sáng 13/11, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội nghị tập huấn cho Sở và cán bộ phụ trách của các xã, phường, đặc khu của 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực thuộc chức năng quản lý.

Chương trình tập huấn được tổ chức trong một ngày, theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến theo tinh thần "cầm tay chỉ việc", giúp cán bộ địa phương có thể thực sự làm được việc, phục vụ người dân nhanh chóng, hiệu quả.

Thứ trưởng Bùi Thế Duy cho biết, sau khi hai ngành Khoa học công nghệ và Thông tin truyền thông hợp nhất, khối lượng công việc của các sở tại địa phương tăng mạnh, đặc biệt là khi thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền tối đa theo chỉ đạo của Chính phủ.

Ông Duy nêu thực tế khi đi khảo sát tại địa phương, các Sở Khoa học và Công nghệ, các cán bộ cấp xã có khối lượng công việc "rất lớn và rất mới". Nhiều địa phương sáp nhập cả sáu Sở lại làm một, trong khi Giám đốc Sở trước đây chỉ phụ trách một lĩnh vực khoa học công nghệ hoặc thông tin truyền thông. Sau sáp nhập phải phụ trách tất cả các lĩnh vực của cả hai ngành này. Nhiều giám đốc Sở, rồi phó giám đốc Sở từ những lĩnh vực khác chuyển sang sau khi sắp xếp lại bộ máy. Tương tự, với các cán bộ chuyên môn, trước đây quen tay một nhóm việc, bây giờ phải đảm nhận thêm cả các nội dung công việc của những lĩnh vực khác.

Theo Thứ trưởng Duy, yêu cầu phân cấp, phân quyền nhằm đưa dịch vụ công đến gần người dân hơn, rút ngắn thời gian xử lý thủ tục, giảm chi phí xã hội, song cũng đặt ra nhiều thách thức. Không ít cán bộ địa phương phải đảm nhận công việc hoàn toàn mới, trong khi chưa được đào tạo hoặc chưa có kinh nghiệm.

Ví dụ như quản lý các dự án công nghệ thông tin trước đây thuộc cấp huyện, giờ phân cấp xuống xã. Thêm nữa là việc kiểm tra đo lường về xăng dầu... "Chúng ta phải hướng dẫn thật cụ thể, thậm chí cầm tay chỉ việc, để các Sở, xã có thể triển khai trôi chảy, không ách tắc," ông nhấn mạnh.

Để hỗ trợ triển khai, Bộ Khoa học và Công nghệ đã xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn dài gần 300 trang, chuyển tới các địa phương như một "cẩm nang" nghiệp vụ. Mỗi thủ tục hành chính được trình bày ngắn gọn, dễ tra cứu. Bên cạnh đó, Bộ cũng tổ chức các chương trình tập huấn cho giám đốc và cán bộ sở trên cả nước, kết hợp hình thức trực tuyến và trực tiếp.

Không chỉ dừng ở việc tổ chức hội nghị, "sau các buổi tập huấn, cán bộ của chúng tôi sẽ trực tiếp xuống một số địa phương để cùng làm thử, cùng hướng dẫn triển khai từng hồ sơ thực tế", Thứ trưởng Duy cho biết.

Cách làm này, theo ông, vừa giúp Bộ nắm được điều kiện thực tế ở cơ sở, như năng lực xử lý hồ sơ, hạ tầng dữ liệu, trang thiết bị kỹ thuật, vừa giúp "cầm tay chỉ việc" để đảm bảo mỗi cán bộ cấp sở, cấp xã đều thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Nhiều khó khăn phát sinh

Tại hội nghị, bà Nguyễn Như Quỳnh, Vụ trưởng Pháp chế, Bộ Khoa học và Công nghệ, trình bày tổng quan về kết quả phân cấp, phân quyền thời gian qua. Theo bà, Bộ đã triển khai chủ trương của Đảng và Nhà nước, theo hướng "địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm", với 103 nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền hoặc phân định thẩm quyền.

Trong đó, bao gồm 96 nhiệm vụ thực hiện phân cấp, phân quyền và 7 nhiệm vụ phân định thẩm quyền, trải dài ở bảy lĩnh vực từ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, sở hữu trí tuệ đến viễn thông, năng lượng nguyên tử và chuyển đổi số. "Đây là những lĩnh vực liên quan rất nhiều đến người dân và doanh nghiệp", bà Quỳnh nói.

Qua quá trình tổng hợp ý kiến, nhiều địa phương muốn trả lại quyền cho Bộ, không muốn phân cấp nữa vì lo lắng không triển khai được. Theo Vụ trưởng Pháp chế Nguyễn Như Quỳnh, hai nhóm vướng mắc chính gồm: những vấn đề phát sinh khi áp dụng các quy định pháp luật về phân cấp, phân quyền; và điều kiện đảm bảo triển khai - về kỹ thuật, con người và tài chính.

Để hỗ trợ địa phương, ngoài "cẩm nang" hướng dẫn, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức 12 đoàn làm việc tại 34 tỉnh, thành phố nhằm nắm bắt thông tin, hướng dẫn, trao đổi trực tiếp và tập huấn chuyên sâu với địa phương. Bên cạnh đó, Bộ cũng có đường dây nóng, với tổ thường trực gồm lãnh đạo, thủ trưởng các đơn vị có liên quan. "Trong thời gian đầu, đường dây nóng nhận được rất nhiều các cuộc gọi từ địa phương, chúng tôi đều có phản hồi rất nhanh trong các nhóm tương tác", Vụ trưởng Pháp chế chia sẻ.

Sau hội nghị này, Bộ Khoa học và Công nghệ dự kiến triển khai tiếp các đoàn công tác đến địa phương để vừa đánh giá điều kiện làm việc tại cơ sở, vừa hướng dẫn trực tiếp các nội dung phân cấp mới. Mỗi tháng, mỗi quý, các cục, vụ chuyên ngành cũng sẽ tổ chức hội nghị trực tuyến để giải đáp các vướng mắc phát sinh.

Trọng Đạt