Bọ cạp 'xâm chiếm' nhiều thành phố ở Brazil, hàng triệu người bị chích

Các nhà nghiên cứu cho biết sự phát triển đô thị nhanh chóng và thiếu quy hoạch đang tạo điều kiện lý tưởng cho bọ cạp sinh sôi.

Tờ The Guardian ngày 8.5 dẫn lời giới nghiên cứu cảnh báo tình trạng bọ cạp đang "xâm chiếm" các thành phố của Brazil, trong một nghiên cứu cho biết quá trình đô thị hóa nhanh chóng và khủng hoảng khí hậu đang khiến số người bị chích gia tăng.

Hơn 1,1 triệu ca bị bọ cạp chích đã được ghi nhận từ năm 2014 đến 2023, theo dữ liệu từ hệ thống thông tin các bệnh truyền nhiễm bắt buộc khai báo của Brazil. Nghiên cứu được công bố trên chuyên san Frontiers in Public Health cho thấy số ca bị chích đã tăng 250% trong giai đoạn từ 2014 đến 2023.

Theo nghiên cứu trên, sự gia tăng số ca bị chích chủ yếu do quá trình đô thị hóa nhanh và thiếu quy hoạch – chẳng hạn như các khu ổ chuột với đặc điểm là mật độ dân cư cao và xử lý rác thải kém. Dù lấn chiếm môi trường sống hoang dã vốn là nơi bọ cạp sinh sống, các khu đô thị cũng đồng thời tạo ra những môi trường mới thuận lợi cho loài này phát triển.

"Quá trình đô thị hóa ở Brazil đã làm thay đổi sâu sắc các hệ sinh thái", theo chuyên gia Manuela Berto Pucca tại Đại học bang São Paulo (Brazil), trưởng nhóm nghiên cứu.

"Các thành phố vô tình cung cấp mọi thứ mà bọ cạp cần: nhiều nơi trú ẩn (trong tường, cống rãnh, đống đổ nát và vật liệu xây dựng), nhiệt độ ổn định và nguồn thức ăn dồi dào như gián cùng các loài động vật không xương sống sống trong đô thị", bà cho biết.

Một số loài bọ cạp có thể sống tới 400 ngày mà không cần ăn và có khả năng sinh sản mà không cần giao phối, khiến việc tiêu diệt chúng trở nên rất khó khăn.

Mùa hè nóng hơn, cùng với các đợt mưa lớn và hạn hán kéo dài, cũng giúp loài bọ cạp phát triển mạnh vì chúng thích nghi tốt với môi trường ấm và ẩm.

Dữ liệu năm 2024 cho thấy bọ cạp đã gây ra gần 200.000 ca chích và 133 ca tử vong tại Brazil. Tổng cộng, các nhà nghiên cứu dự báo sẽ có 2 triệu ca mới từ năm 2025 đến 2033.

"Quy mô thực sự của vấn đề này có thể lớn hơn nhiều so với những thống kê đã ghi nhận," các nhà nghiên cứu cho biết, do nhiều người chọn cách tự điều trị tại nhà hoặc không điều trị.

Các nhà nghiên cứu cho biết, 0,1% số ca chích được ghi nhận dẫn đến tử vong, và trẻ em cùng người cao tuổi là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất.

Người khỏe mạnh nhìn chung sẽ hồi phục hoàn toàn, nhưng có thể chịu đựng cơn đau và cảm giác khó chịu trong vài ngày. Các triệu chứng bao gồm đau, nóng rát, sưng, đỏ, tê và buồn nôn.

Các nhà nghiên cứu cho biết, việc phòng ngừa là yếu tố then chốt. "Bọ cạp phát triển mạnh trong những môi trường ẩm ướt, bừa bộn. Hãy giữ vệ sinh khu vực xung quanh, bịt kín các khe nứt trên tường, sử dụng lưới chắn ở các cống thoát nước và luôn kiểm tra giày, khăn tắm và quần áo trước khi sử dụng", bà Pucca khuyến cáo.