Binh biến tại Madagascar: tổng thống bị luận tội, quân đội tuyên bố nắm quyền

Tổng thống Madagascar Andry Rajoelina đã bị luận tội và ra nước ngoài, trong khi một đại tá quân đội tuyên bố kiểm soát quyền lực.

Đại tá Michael Randrianirina, chỉ huy đơn vị tinh nhuệ CAPSAT thuộc quân đội Madagascar, ngày 14.10 tuyên bố trên đài phát thanh quốc gia rằng quân đội đã kiểm soát quyền lực và giải tán tất cả các cơ quan nhà nước, ngoại trừ hạ viện, theo Reuters.

Sau đó, ông Randrianirina thông báo trước các phóng viên rằng một ủy ban do quân đội dẫn đầu sẽ điều hành đất nước trong tối đa 2 năm cùng một chính quyền chuyển tiếp, trước khi tổ chức một cuộc bầu cử mới.

Cuộc khủng hoảng quyền lực diễn ra giữa làn sóng biểu tình từ cuối tháng 9 nhằm phản đối chính quyền Tổng thống Andry Rajoelina.

Đơn vị CAPSAT của ông Randrianirina từng hỗ trợ ông Rajoelina nắm quyền sau cuộc đảo chính năm 2009, đã nổi dậy và tham gia cùng người biểu tình trong những ngày gần đây. Hiến binh và cảnh sát sau đó cũng tuyên bố bất tuân mệnh lệnh của tổng thống.

Trong một bài phát biểu vào tối 13.10, ông Rajoelina nói đã buộc phải đến nơi an toàn vì bị đe dọa tính mạng, đồng thời tuyên bố sẽ không từ chức. Phe đối lập cho rằng ông đã ra nước ngoài trên máy bay quân sự của Pháp.

Ngày 14.10, ông Rajoelina tuyên bố đã giải tán hạ viện để mở đường cho cuộc bầu cử trong 60 ngày. Ông cho rằng đây là hành động cần thiết để khôi phục trật tự và kêu gọi lắng nghe người dân.

Tuy nhiên, lãnh đạo phe đối lập tại quốc hội Siteny Randrianasoloniaiko cho rằng sắc lệnh của ông Rajoelina không hợp pháp. Các nghị sĩ sau đó bỏ phiếu luận tội ông Rajoelina, trong khi văn phòng tổng thống tuyên bố cuộc bỏ phiếu là vi hiến và bất cứ quyết định nào từ cơ quan lập pháp này đều vô hiệu do đã bị giải tán.

Đại tá Randrianirina tuyên bố kiểm soát chính quyền chỉ vài phút sau đó. Tòa án Tối cao Madagascar cùng ngày đề nghị ông Randrianirina làm tổng thống mới, giải thích rằng Tổng thống Rajoelina đã không thể thực hiện chức trách và đã ra nước ngoài.

Những diễn biến trên xảy ra giữa làn sóng biểu tình tại quốc đảo Đông Phi, bùng phát vào hôm 25.9 nhằm phản đối việc cắt điện và nước. Đợt biểu tình sau đó leo thang dẫn đến việc ông Rajoelina phải cách chức toàn bộ nội các nhưng người biểu tình vẫn kêu gọi tổng thống từ chức.

Theo Liên Hiệp Quốc, ít nhất 22 người đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ giữa người biểu tình và lực lượng an ninh từ ngày 25.9.