Bị Mỹ áp thuế mạnh tay với mặt hàng chủ lực, quốc gia Đông Nam Á 'quay xe' xuất khẩu sang Trung Quốc, khẳng định: Chúng tôi có một cơ hội rất lớn ở đây!

Đây cũng là một trong những đối thủ của ngành thủy sản Việt Nam.

Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump áp mức thuế mới đối với tôm nhập khẩu từ Indonesia đã gây ra những xáo trộn lớn cho ngành nuôi trồng thủy sản của quốc gia Đông Nam Á này, buộc các doanh nghiệp phải nhanh chóng tìm kiếm thị trường thay thế, trong đó Trung Quốc nổi lên như một lựa chọn đầy tiềm năng.

Tại tỉnh Banten, phía tây nam đảo Java, ông Denny Leonardo, chủ một trang trại nuôi tôm quy mô lớn với 150 ao từng lên kế hoạch mở rộng thêm 100 ao trong năm nay. Tuy nhiên, kế hoạch buộc phải hoãn lại sau khi các đơn hàng từ Mỹ sụt giảm mạnh, đặc biệt sau các đe dọa áp thuế của Washington từ tháng 4.

Mặc dù mức thuế chính thức được áp dụng vào tháng 7 vừa qua đã được điều chỉnh xuống còn 19% – thấp hơn so với mức đề xuất ban đầu 32% – nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn đang tính toán lại chi phí và lợi nhuận. Ông Leonardo nhận định: "Với việc Mỹ gây sức ép lên hàng xuất khẩu, mọi người đang tích cực tìm cách giảm sự phụ thuộc vào thị trường này".

Mỹ hiện là thị trường lớn nhất của tôm Indonesia, chiếm tới 60% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm trị giá 1,68 tỷ USD trong năm ngoái. Tuy nhiên, theo ông Andi Tamsil – người đứng đầu Hiệp hội Nuôi tôm Indonesia – mức thuế mới có thể khiến tổng giá trị xuất khẩu tôm của nước này trong năm 2025 giảm tới 30% so với năm 2024, ảnh hưởng trực tiếp tới sinh kế của khoảng một triệu lao động trong ngành.

Bên cạnh mức thuế cao, Indonesia cũng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ Ecuador, quốc gia sản xuất tôm nuôi lớn nhất thế giới với mức thuế chỉ 15% khi xuất khẩu vào Mỹ.

Trước tình hình đó, Trung Quốc đang được xem là điểm đến mới đầy tiềm năng. Tuy từng chỉ chiếm 2% lượng hải sản xuất khẩu của Indonesia, Trung Quốc hiện là nước nhập khẩu tôm lớn nhất thế giới tính theo khối lượng, với sản lượng khoảng 1 triệu tấn mỗi năm. Ông Tamsil cho biết: "Chúng tôi có một cơ hội rất lớn ở Trung Quốc. Hãy tưởng tượng nếu chúng tôi chiếm được chỉ 20% thị phần nhập khẩu của họ".

Vào tháng 6, một phái đoàn ngành tôm do ông Tamsil dẫn đầu đã đến thành phố Quảng Châu, miền Nam Trung Quốc để gặp gỡ các nhà nhập khẩu, chuỗi nhà hàng và các nền tảng thương mại. Nhiều chuyến đi xúc tiến thương mại khác cũng đang được lên kế hoạch nhằm quảng bá mạnh mẽ tôm Indonesia tại thị trường này.

Ngoài Trung Quốc, các hiệp hội và doanh nghiệp Indonesia cũng đang hướng tới thị trường Trung Đông, Hàn Quốc, Đài Loan và Liên minh châu Âu. Đáng chú ý, Indonesia sắp hoàn tất việc ký kết một hiệp định thương mại tự do với Brussels, hứa hẹn mở ra nhiều cơ hội xuất khẩu cho ngành thủy sản trong thời gian tới.

Về phần mình, ông Leonardo vẫn giữ vững tinh thần lạc quan. "Tôi tin rằng công ty của mình vẫn có thể tồn tại vì luôn có cung và cầu. Tuy nhiên, tôi không còn kỳ vọng về tốc độ tăng trưởng như trước nữa", ông chia sẻ.

Trong bối cảnh thị trường Mỹ ngày càng trở nên khó lường, động thái xoay trục sang Trung Quốc và các thị trường khác của Indonesia được đánh giá là bước đi cần thiết để duy trì sự ổn định cho ngành thủy sản vốn có vai trò quan trọng trong nền kinh tế đất nước.