Bát nháo tình trạng quảng cáo thực phẩm chức năng trên mạng xã hội

Thực phẩm chức năng được các 'bác sĩ online' giấu mặt và người nổi tiếng quảng cáo như thần dược, có công dụng chữa bệnh khiến người tiêu dùng hoang mang.

Ghi nhận của phóng viên Báo Thanh Niên ngày 1.6 cho thấy, trên các nền tảng mạng xã hội, tình trạng mua - bán thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm bổ sung nhưng thổi phồng công dụng, không rõ nguồn gốc xuất xứ diễn ra vô cùng bát nháo.

Vị bác sĩ giấu mặt ở Mỹ định bệnh online

Trên các nền tảng mạng xã hội, chỉ cần gõ cụm từ "thực phẩm chức năng" thì ngay lập tức có hàng trăm hội nhóm buôn bán lớn nhỏ xuất hiện.

Trong vai phụ huynh tìm mua sản phẩm tăng cường sức đề kháng cho con nhỏ, chúng tôi tham gia một hội nhóm có hơn 50.000 thành viên. Chưa đầy 10 phút sau khi đăng bài hỏi mua, hàng chục tài khoản đã thi nhau bình luận giới thiệu sản phẩm.

Nổi bật trong số đó là một tài khoản tên N., người tự nhận chuyên bán thực phẩm chức năng chính hãng nhập từ Mỹ. "Gia đình em ở Mỹ, lại có bác ruột làm bác sĩ bên đó. Sản phẩm bên em đều xách tay từ Mỹ về, không bán hàng trôi nổi nên chị cứ yên tâm", N. khẳng định chắc nịch.

Ngay sau phần "định bệnh online", người bán lập tức tư vấn cho chúng tôi sử dụng hai loại thực phẩm chức năng, gồm: kẹo dẻo bổ sung vitamin tên L.C.G cho bé, giá 570.000 đồng/lọ và sữa bột tên E. giá 1,45 triệu đồng/hộp. "Chị cứ yên tâm, em vừa gọi sang Mỹ để nhờ bác em tư vấn cho con chị. Chị cứ cho bé sử dụng, dùng vài hộp là ăn khỏe, ngủ khỏe, thông minh hơn và còn tăng cân", N. quảng cáo.

Khi thấy chúng tôi còn lưỡng lự, N. "dùng chiêu" đánh mạnh vào tâm lý: "Em hiểu mà, làm mẹ, ai mà chẳng xót ruột khi con ốm vặt suốt. Giờ trên thị trường đầy rẫy hàng trôi nổi, chị cứ tin dùng hàng nhà em".

N. còn tư vấn thêm loại sữa P. với giá 780.000 đồng/lon, "giúp tăng chiều cao, phát triển toàn diện", cũng do vị bác sĩ giấu mặt bên Mỹ khuyến nghị. Danh tính bác sĩ thì hoàn toàn ẩn danh. Và nguồn gốc sữa như thế nào cũng không được N. đề cập.

Nghệ sĩ nổi tiếng tiếp tay thổi phồng công dụng sản phẩm

Không chỉ ở các hội nhóm công khai, thực phẩm chức năng còn được quảng bá trên các fanpage nổi tiếng. Nổi bật là sản phẩm sữa non D., được một nghệ sĩ nổi tiếng K.T.L  quảng cáo là "giải quyết tất tần tật vấn đề xương khớp, chỉ 2 tuần sẽ hết tình trạng đau mỏi xương khớp".

Trên trang fanpage có logo của hãng sữa này, nghệ sĩ T.L và diễn viên nổi tiếng N.H liên tục xuất hiện trong các đoạn quảng cáo với lời cam đoan:

"Từ hôm nay, quý vị sẽ không còn lo đau mỏi cổ vai gáy, tê bì chân tay, xương khớp, không phải lo thoái hóa đốt sống, thoát vị đĩa đệm. Đảm bảo 60 - 70 tuổi vẫn khỏe mạnh bình thường, xương khớp linh hoạt hơn, không còn kêu lục cục, lạo xạo trong xương. Chỉ cần sử dụng sữa D. thì các chức năng xương khớp sẽ phục hồi và cải thiện cực kỳ nhanh chóng".

Liên hệ với trang bán hàng "Sữa non xương khớp D.", phóng viên được tư vấn chỉ cần mua 2 hộp, giá 690.000 đồng/hộp, được quảng cáo là cải thiện đến "50% tình trạng xương khớp". Thậm chí, có thể "phục hồi nhanh chóng" nếu dùng đều đặn.

Tuy nhiên, khi phóng viên tìm hiểu thông tin về sữa D. trên website ccatvstp.hanoi.gov.vn của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội, sản phẩm này thực chất chỉ là "thực phẩm bổ sung" được công bố ngày 6.8.2022.

Những lời quảng cáo tung hô trên mây này dễ khiến bệnh nhân mắc bệnh xương khớp có sự lầm tưởng tai hại, nghĩ rằng chỉ cần uống loại sữa này sẽ hết bệnh mà bỏ qua các biện pháp điều trị y khoa.

Dùng "hình ảnh bác sĩ" quảng cáo sản phẩm phòng chống đột quỵ

Trên một hội nhóm chuyên rao bán sản phẩm phòng ngừa đột quỵ, tài khoản tên V. dùng ảnh đại diện là người mặc áo blouse trắng, khiến người tiêu dùng nhầm tưởng V. là bác sĩ.

Người này giới thiệu, các sản phẩm của hãng N. giúp "mạch máu khỏe, không lo đột quỵ".

"Đây là nhãn hàng của Mỹ, chuyên nghiên cứu cơ địa của người châu Á nên được ngành y tại Việt Nam tin dùng. Người lớn tuổi hay chóng mặt, huyết áp cao thì nên dùng liền để phòng chống đột quỵ", V. tư vấn.

Bên cạnh đó, anh này còn nhấn mạnh, những sản phẩm trên còn là "bộ dinh dưỡng 3 tháng đầu thai kỳ". Phụ nữ mang thai khi sử dụng các sản phẩm này bảo đảm đầy đủ năng lượng, tăng cường đề kháng, phòng dị tật thai nhi.

Cứ mỗi giờ trôi qua, hàng chục bài viết mới lại xuất hiện trong nhóm bày bán thực phẩm chức năng này. Họ đánh vào nỗi lo bệnh tật của người tiêu dùng, khiến họ dễ tin và dễ chi tiền với hy vọng "khỏi bệnh mà không cần thuốc".

Siết chặt hành vi quảng cáo thực phẩm chức năng

Theo quy định của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của luật An toàn thực phẩm nêu rõ: "Không sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, thư tín của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế, thư cảm ơn của người bệnh, bài viết của bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế để quảng cáo thực phẩm".

Ngày 17.5, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận đã ký ban hành công văn gửi UBND các tỉnh, thành đề nghị triển khai thực hiện Công điện 65 ngày 15.5.2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc mở đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Theo đó, Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành chỉ đạo các sở y tế phối hợp với các sở khoa học và công nghệ, cùng các đơn vị liên quan phổ biến và yêu cầu các nhà khoa học, nhà quản lý của ngành y tế ký cam kết không quảng cáo, giới thiệu thông tin sai lệch, thiếu cơ sở, căn cứ khoa học, phóng đại tính năng, công dụng của sản phẩm khi chưa xác minh kỹ tài liệu pháp lý liên quan đến sản phẩm; chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu có hành vi quảng cáo gian dối.

Cục An toàn thực phẩm cũng có công văn gửi Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử và Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch) đề nghị phối hợp kiểm tra thông tin, xử lý hành vi quảng cáo vi phạm pháp luật của các trang mạng xã hội và xử lý người nổi tiếng quảng cáo vi phạm.