Bất ngờ về phim có Hồng Thanh

"Thai chiêu tài" mang đến trải nghiệm thú vị, với thế giới tâm linh đậm màu cổ tích và cách kể chuyện chia chương độc đáo.

Câu chuyện của Thai chiêu tài trải dài từ năm 1973 đến 2003, được kể theo lối phi tuyến, xáo trộn mốc thời gian theo chủ đề từng chương hồi. Chuyện phim xoay quanh Cao Nhơn (Hồng Thanh) - một doanh nhân thành đạt, sở hữu khối tài sản kếch xù nhờ kinh doanh gốm sứ. Song, sự giàu có của hắn thực chất đến bởi một loại bùa cầu tài cổ xưa.

Trong quá khứ, Cao Nhơn là thai diệt sinh (yếu thế hơn so với thai ưu sinh trong một cặp song sinh), nên thể chất yếu ớt, phát triển chậm chạp. Khi đại dịch bùng phát, hắn vô tình nhiễm bệnh, sau đó bị cha mẹ chôn sống vì sợ liên luỵ đến cả nhà. Thế nhưng, từ dưới mấy tấc đất, Cao Nhơn đã được hai mụ đồng sinh đôi kéo lên, cưu mang cho đến khi trưởng thành.

Sức khỏe yếu do từng “chết đi sống lại”, cơ thể Cao Nhơn dần không còn kham nổi tà lực của bùa cầu tài. Từ đây, hai người đàn bà kia đã chỉ dẫn hắn phải sớm có con để truyền lại tài khí sang đứa trẻ. Song, ẩn sau lời xúi giục ấy lại là một âm mưu thâm độc đến mức khiến ai nấy phải rùng mình.

Câu chuyện đậm màu sắc cổ tích

5 năm sau bộ ba tác phẩm bị cho là “thảm họa”, nhận không ít chỉ trích, Trần Nhân Kiên mới có dịp trở lại địa hạt điện ảnh. Và trong lần thứ tư gần như “không kèn không trống” này, nam đạo diễn lại khiến người xem bất ngờ với ngón nghề mà bản thân đã ở ẩn trui rèn.

Giữa thời điểm điện ảnh nội địa tràn ngập những tác phẩm kinh dị, và phần nhiều trong số đó nhận ý kiến trái chiều vì lạm dụng lối hù dọa jumpscare dễ dãi, thiếu sáng tạo, Thai chiêu tài lại mang một trải nghiệm khá thú vị nhờ khả năng world-building (xây dựng thế giới phim) bài bản, cách dàn dựng câu chuyện thông minh, trau chuốt, cùng nền tảng về ngôn ngữ điện ảnh, mỹ thuật vững chắc.

Nhân vật Cao Nhơn của Hồng Thanh trong phim.

Thực chất, thế giới giả tưởng của Thai chiêu tài có không ít khái niệm mới mẻ với khán giả, từ song thai có diệt-có ưu, đến những tà thuật lần đầu xuất hiện trên màn ảnh. Song, hầu hết đều được truyền tải một cách tự nhiên thông qua việc khai thác góc nhìn và động cơ của từng nhân vật. Từ đó, phim tạo được sự chỉnh thể trong cách kể, giúp khán giả tin vào thế giới và những diễn biến trước mắt.

Bên cạnh đó, những sáng tạo dựa trên các chất liệu bản địa như bói toán bằng trầu cau hay hầu đồng, cùng sự kỹ lưỡng trong bài trí kiến trúc Việt Nam thế kỷ XX, đã mang đến một trải nghiệm tâm linh riêng biệt, giàu bản sắc. Phim phủ một gam màu đậm chất cổ tích Á Đông, vừa huyền ảo, vừa gần gũi, và đôi khi khiến người xem rợn ngợp bởi nỗi sợ xuất phát từ chính những điều quen thuộc.

Trần Nhân Kiên cũng khai thác hiệu quả cách kể chuyện theo lối chia chương hồi. Mỗi phần đều có chủ đề, không khí và nhịp riêng, cùng góc nhìn của một nhân vật cụ thể, nên người xem dễ dàng theo dõi, cuốn vào nội dung riêng biệt. Cách kể giấu bớt sự thật rồi hé lộ dần đem đến một kiểu khám phá nội dung mới mẻ, tương đối hấp dẫn. Một biến cố ở hiện tại có thể được soi chiếu lại bởi một ký ức trước đó, tạo cảm giác đối thoại giữa các phân đoạn, khiến cảm xúc được cộng hưởng.

Thai chiêu tài không tạo nỗi sợ bằng ma quỷ hay các cảnh máu me. Thay vào đó, phim chọn phong cách kinh dị tâm lý, gây bất an từ chính sự ngột ngạt trong nội tâm nhân vật. Quá khứ của Nhơn - kẻ từng ra tay sát hại cả gia đình, vươn lên nhờ tà thuật - phủ lên không khí một lớp u ám khó diễn tả. Cách dàn cảnh với những gam màu chói, lệch càng khuếch đại cảm giác ấy. Ngay cả trong những khoảnh khắc Nhơn lặng im, người ta vẫn cảm nhận được bạo lực thường trực ở hắn.

Âm thanh cũng là một điểm sáng của phim. Những tiếng động chói gắt, đứt đoạn, xen giữa các nhịp lặp đơn điệu hoặc những khoảng lặng kéo dài luôn gợi cảm giác như điều gì đó sắp xảy ra. Nhịp điệu ấy cho khán giả khoảng trống để tưởng tượng, nhưng cũng khiến sự lo lắng tăng lên từng nhịp.

Phần hình ảnh của Thai chiêu tài cũng giàu tính biểu tượng, như màn chiếu quấn người dự báo cái chết, chó con yếu nhất trong đàn bị vứt bỏ, hay chuỗi chi tiết một yếu-một mạnh tượng trưng cho concept “song sinh ưu–diệt” của phim như trái dưa, quả cau… Ngoài ra, tác phẩm còn có những phân đoạn tri ân các kiệt tác kinh dị nổi tiếng của thế giới như The Shining (1980) hay Us (2019).

Cặp song sinh hầu đồng.

Vẫn còn điểm hạn chế, vụng về

Thực chất, ngay từ khi bé, Cao Nhơn không hẳn đã là một kẻ xấu xa hoàn toàn. Hướng vào việc phê phán tính nam độc hại, đạo diễn Trần Nhân Kiên đã xây dựng hắn vừa là người trực tiếp gieo rắc nỗi đau cho người khác, nhưng cũng vừa như nạn nhân. Chính việc bị phân biệt đối xử từ nhỏ, đỉnh điểm là khi người cha độc ác ruồng bỏ hắn, đã khiến nhân cách Cao Nhơn trở nên méo mó, lệch lạc.

Không ít lần Cao Nhơn cho thấy phần yếu đuối bên trong bản thể tàn ác của hắn, khi thì cầu cạnh tình thương, mù quáng tin vào hai mụ hầu đồng đang thao túng mình; lúc lại thể hiện mong muốn được vợ yêu thương, dù vẫn theo cách độc hại vô cùng. Hắn vừa mang tâm lý của kẻ yếu thế, hoảng loạn khi bị lấn át, nhưng đồng thời cũng là một sản phẩm của cách nuôi dạy độc hại.

Hay chính Linh cũng là một nạn nhân của chế độ phụ quyền và những sang chấn liên thế hệ, khi bản thân tự giam mình trong chiếc lồng của những người đàn ông, hết bị gia đình ruột cho đến người chồng đầy bạo lực chi phối.

Tuy nhiên, Thai chiêu tài không phải là không có hạn chế. Dù giữ được sự mạch lạc trong phần lớn thời lượng, nhưng càng về cuối, việc phải tháo gỡ quá nhiều nút thắt khiến nhịp phim trở nên vội vàng, vụng về trông thấy. Chưa kể, khi các tình tiết được giải thích một cách lộ liễu, tác phẩm cũng ít nhiều đánh mất sự hấp dẫn đã được xây dựng kỳ công ngay từ đầu.

Ngoài ra, cách khép lại hành trình của hai kẻ phản diện cũng được xử lý khá vội, tạo cảm giác chưng hửng cho khán giả, nhất là khi đây vốn là những nhân vật được xây dựng rất đặc biệt. Cái kết trở nên thiếu thuyết phục, bỏ dở không ít chi tiết, gây hụt hẫng và cụt mạch cảm xúc. Bên cạnh đó, phần kỹ xảo của phim vẫn còn vụng về và thiếu độ mượt mà cần thiết.

Bù lại, diễn xuất có thể xem là một trong những yếu tố góp phần làm nên thành công của phim. Sở hữu dàn diễn viên không quá nổi tiếng, Thai chiêu tài ban đầu nhận không ít hoài nghi. Thế nhưng, họ lại mang đến những màn thể hiện vừa vặn với câu chuyện.

Diễn xuất của nghệ sĩ Minh Ngọc gây ấn tượng.

Hồng Thanh khiến khán giả vừa căm ghét, vừa có phần ngột ngạt bởi những biểu cảm biến thái. Đặc biệt, trong vài phân đoạn hiếm hoi, đơn cử khi chứng kiến vợ mình bị hai mụ hầu đồng hành hạ, anh còn tạo được đôi chút dằn xé khi tình thương dành cho vợ bị lép vế trước lòng tham và ham muốn kiểm soát.

Nổi bật nhất trong dàn cast là nghệ sĩ Minh Ngọc. Trong vai mụ hầu đồng chủ chốt, bà trở thành điểm kết nối các chương hồi của Thai chiêu tài, giữ nhịp cho toàn bộ ý đồ của đạo diễn. Những biểu cảm kỳ lạ khiến người xem không khỏi thắc mắc: khi thì cố nén niềm vui ở những khoảnh khắc lẽ ra phải đau buồn, lúc đôi mắt lại lộ rõ sự độc ác dù đang cười hiền hậu - từ đó dần hé mở sự thật đằng sau mọi chuyện.

Thai chiêu tài đã đi đến gần cuối hành trình phòng vé và doanh thu hiện tại là hơn 2,8 tỷ đồng - con số nhiều khả năng sẽ gây lỗ cho nhà sản xuất. Song ở một góc độ nào đó, đây vẫn có thể xem là một dự án tích cực với Trần Nhân Kiên. Tủ sách Điện ảnh - Truyền hình giới thiệu những cuốn sách hay và mới nhất về nền công nghiệp điện ảnh, công nghệ truyền hình của Việt Nam cũng như thế giới. Ngoài ra, tủ sách còn giới thiệu các tác phẩm đáng đọc về các bộ phim, diễn viên, MC... nổi tiếng ở Việt Nam và thế giới.