Bật mí kỹ thuật chưa từng có giúp nâng cao cầu Bình Triệu 1 nặng 11.000 tấn

Thay vì phá dỡ hay xây mới, lần đầu tiên TP.HCM áp dụng công nghệ kích đồng bộ để nâng tĩnh không cầu Bình Triệu 1 nặng 11.000 tấn.

Đây là cách làm mới hầu hết do các kỹ sư Việt Nam trực tiếp vận hành. Cây cầu Bình Triệu 1 (nối quận Bình Thạnh và TP Thủ Đức cũ) có khối lượng khổng lồ hơn 11.000 tấn, được "đẩy" lên từng chút một nhưng vẫn đảm bảo xe cộ qua lại.

Có thể hiểu nôm na, "kích nâng" là đặt hệ thống kích thủy lực dưới các trụ, dầm cầu để đồng loạt đẩy toàn bộ khối cầu lên cao đến cao độ thiết kế. Sau khi nâng xong, các kỹ sư sẽ thay gối cầu mới, gia cố các trụ và phần kê mới để chuyển tải trọng từ hệ thống kích về gối cầu để đảm bảo an toàn lâu dài.

Để làm được điều này, nhà thầu phải gia cố nền móng, trụ, dầm trước khi đặt kích. Hệ thống vận hành gồm 106 kích (76 kích tải trọng 400 tấn và 30 kích tải trọng 500 tấn), hai bộ điều khiển thủy lực đồng bộ và một hệ thống máy tính trung tâm.

Trước đó, cầu có 16 nhịp bê tông và 3 nhịp thép, năm 2010 đã được liên kết thành 4 liên nặng từ 2.600 - 3.000 tấn/liên, chiều dài trung bình là 140m (liên là một nhóm nhịp của cùng một cây cầu được liên kết lại với nhau - PV). Việc nâng diễn ra theo từng liên nhịp 1, 2, 3, 4 để tránh sai số.

Hành trình nâng liên cao lên mỗi lần được 4cm. Hiện nay, để đảm bảo tiến độ của dự án, nhà thầu triển khai và kiểm soát hành trình với chiều cao nâng từ 4 - 8cm một ngày.

Sau mỗi lần nâng, kỹ sư lại kiểm tra, lắp thiết bị căn chỉnh, có thể linh hoạt giằng ngang, giằng chéo để giữ ổn định.

Khi đạt 1,08m theo kế hoạch, gối cầu mới được lắp đặt, gia cố khe hở, "xả" kích để chuyển tải trọng về trụ mới. Sau đó cầu được trả về trạng thái hoạt động bình thường và thử tải trước khi thông xe hoàn toàn.

Toàn bộ dự án nâng cầu có sự tham gia của hàng trăm kỹ sư và công nhân trên mặt cầu, dưới trụ cầu để cân chỉnh, kiểm soát từng nhịp nâng.

Đại diện Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ (Sở Xây dựng TP.HCM) cho biết khâu vận hành kích nâng là phức tạp nhất, vì đòi hỏi độ chính xác dưới 1mm để tránh lực lệch gây hư hỏng kết cấu.

Có những ngày, các kỹ sư làm việc liên tục từ 5h sáng đến 20h tối, tạo vòng nâng mới sau mỗi chu trình để đẩy nhanh tiến độ mà vẫn đảm bảo an toàn.

Theo Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ, thay vì xây cầu mới (tốn chi phí hơn, phải làm một cầu tạm khác để tránh ùn tắc), nâng tĩnh không kiểu này nhanh và tiết kiệm hơn.

Trong lúc nâng cầu, xe máy vẫn có lối đi tạm bên cầu sắt để hạn chế ùn ứ, giao thông thủy cũng không bị ảnh hưởng.

Công trình dự kiến hoàn thành cuối tháng 11-2025. Sau khi xong cầu Bình Triệu 1, TP.HCM sẽ tiếp tục nâng cầu Bình Phước 1 cao thêm 1,25m. Đây sẽ là cơ sở để thành phố rà soát, lên kế hoạch nâng các cầu khác có tĩnh không thấp mà không cần phá bỏ.