Báo chí nghĩ cách chinh phục độc giả Gen Z

TP - “Tầm quan trọng của độc giả Gen Z đối với báo chí hiện đại là không thể phủ nhận. Gen Z không chỉ là hiện tại mà còn là tương lai, sẽ sớm trở thành nhóm công chúng nắm vai trò quyết định trong việc lựa chọn và tiếp nhận tin tức. Điều đó có nghĩa là mọi cơ quan báo chí - truyền thông đều không thể bỏ qua việc chinh phục nhóm độc giả trẻ này”, Đại tá, TS Nguyễn Hồng Hải, Phó Tổng Biên tập Báo QĐND nhấn mạnh.

Khai mạc Hội báo toàn quốc 2025

Từ hôm nay (19/6) đến 21/6, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) diễn ra Hội báo toàn quốc 2025 với chủ đề “Báo chí Việt Nam - Trung thành, Sáng tạo, Bản lĩnh, Đổi mới vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1025 - 21/6/2025).

Nhà báo Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập báo Tiền Phong là người điều phối Phiên 3 của Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2025 với chủ đề “Chinh phục độc giả Gen Z: Giải mã công thức thành công”

Hội báo toàn quốc năm nay quy tụ hơn 80 đơn vị báo chí Trung ương và địa phương, với gần 130 gian trưng bày phong phú, đại diện các lĩnh vực từ chính trị, kinh tế, văn hóa đến quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Nhiều cơ quan báo chí mang tới các sản phẩm báo chí đa nền tảng, ứng dụng công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), mô hình hóa 3D, thực tế ảo... Điểm nhấn đặc biệt là không gian trưng bày chuyên đề “100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam: Thành tựu và xu hướng phát triển trong kỷ nguyên mới”, do Bảo tàng Báo chí Việt Nam chủ trì. Cùng dịp này, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ phát hành bộ tem đặc biệt kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.

Nhà báo Ngô Việt Anh, Giám đốc Trung tâm Phát triển truyền thông, Báo Nhân Dân

Đáng chú ý, tiếp nối thành công năm 2024, Diễn đàn Báo chí toàn quốc lần thứ hai sẽ được tổ chức với 12 phiên thảo luận chuyên sâu. Các phiên sẽ tập trung vào các vấn đề đang được quan tâm như: Tầm nhìn báo chí trong kỷ nguyên số, vai trò của nữ giới trong điều hành tin tức, chiến lược thu hút độc giả trẻ, tích hợp AI trong tòa soạn, báo chí dữ liệu và truyền hình trong thời đại số hóa... Sự kiện có sự tham gia của nhiều lãnh đạo cơ quan báo chí, nhà báo uy tín và chuyên gia truyền thông trong nước và quốc tế, hứa hẹn mang lại giá trị nghiệp vụ cao, đóng góp thiết thực cho sự phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Chinh phục độc giả Gen Z

Đại tá, TS Nguyễn Hồng Hải, Phó Tổng biên tập Báo QĐND

Trong tham luận gửi về diễn đàn, Đại tá, TS Nguyễn Hồng Hải, Phó Tổng Biên tập Báo Quân đội Nhân dân (QĐND) nhấn mạnh, thế hệ Gen Z được định nghĩa là những người sinh ra trong giai đoạn giữa thập niên 1990 đến khoảng 2012 - 2015. Đây là lớp độc giả trưởng thành trong kỷ nguyên số, lớn lên cùng điện thoại thông minh, internet và mạng xã hội. Tại Việt Nam, Gen Z cũng đang dần trở thành nhóm người dùng và công chúng chính, cả trong đời sống xã hội lẫn trong lực lượng quân đội. “Trong môi trường quân ngũ, phần lớn chiến sĩ mới, học viên tại các học viện, nhà trường, cán bộ trẻ hiện nay thuộc thế hệ Gen Z, tạo nên một đội ngũ quân nhân trẻ có đặc thù riêng”, Đại tá Hải nói.

TS Ngô Bích Ngọc, Trưởng Khoa Truyền thông Đa phương tiện, Đại học Swinburne Việt Nam

Vì thế, theo Đại tá Hải, tầm quan trọng của độc giả Gen Z đối với báo chí hiện đại là không thể phủ nhận. Gen Z không chỉ là hiện tại mà còn là tương lai, sẽ sớm trở thành nhóm công chúng nắm vai trò quyết định trong việc lựa chọn và tiếp nhận tin tức. Điều đó có nghĩa là mọi cơ quan báo chí - truyền thông, bao gồm cả Báo QĐND đều không thể bỏ qua việc chinh phục nhóm độc giả trẻ này. Đặc biệt, đối với báo chí quân đội, việc thu hút Gen Z còn gắn liền với nhiệm vụ chính trị: Làm sao truyền tải hiệu quả thông tin, giáo dục lý tưởng, bản lĩnh cho lớp cán bộ, chiến sĩ trẻ trong bối cảnh phương thức tiếp cận thông tin của họ đã rất khác các thế hệ trước.

“Thực tế không phải người trẻ “lười” đọc báo, mà là họ có cách tiếp nhận tin tức rất khác biệt và đa dạng. Gen Z thường ưu tiên các nền tảng số và mạng xã hội để cập nhật tin tức hàng ngày thay vì báo in hoặc các kênh truyền thống. Họ dành nhiều giờ mỗi ngày trên Facebook, TikTok, Instagram... và có thể biết được “thế giới đang vận hành như thế nào” chỉ qua vài thao tác lướt điện thoại. Họ sinh ra giữa “biển thông tin” rộng lớn và tiếp xúc với khối lượng tin khổng lồ từ sớm, do đó phát triển khả năng lọc thông tin rất tinh nhạy. Họ cũng ít trung thành cố định với một thương hiệu báo chí: chỉ cần nội dung sai, ứng dụng chậm, hình ảnh kém chất lượng, họ sẵn sàng chuyển sang nguồn khác. Ngược lại, nếu báo chí đáp ứng được những gì họ kỳ vọng, Gen Z sẵn sàng đón nhận và thậm chí rút hầu bao trả phí cho nội dung chất lượng”, Phó Tổng Biên tập báo QĐND phân tích, đồng thời nhấn mạnh, báo chí phải chuyển mình mạnh mẽ về cả nội dung lẫn cách thức thể hiện, nếu không sẽ đánh mất nhóm độc giả trẻ, năng động và am hiểu công nghệ này.

Kinh nghiệm từ những “hot trend” của báo Nhân Dân

Ông Ngô Việt Anh, Giám đốc Trung tâm Phát triển truyền thông, báo Nhân Dân, trong phần tham luận gửi về diễn đàn, nhấn mạnh một số kinh nghiệm kết hợp công nghệ và ý tưởng sáng tạo để thu hút bạn đọc trẻ của Báo Nhân Dân. Theo đó, báo đã ứng dụng mạnh mẽ công nghệ để trình bày đa phương tiện, trực quan; kết hợp công nghệ với các ý tưởng sáng tạo để số hóa kho tư liệu quý, đem lại trải nghiệm đặc biệt cho bạn đọc; phát triển các nội dung chuyên sâu được trình bày trực quan, dễ tiếp cận đối tượng bạn đọc trẻ yêu thích công nghệ. Ví dụ điển hình là sản phẩm Bức tranh panorama “Chiến dịch Điện Biên Phủ” kết hợp hai công nghệ: Quét mã QR và thực tế ảo tăng cường (AR). Với việc quét QR, người dùng có thể quét mã trên phụ san bằng bất kỳ thiết bị di động nào. Đây là giải pháp thân thiện cho nhóm đối tượng ít thành thạo công nghệ. Còn quét AR sẽ mang đến trải nghiệm thực tế ảo tăng cường, xem trang ảo trong chiều không gian thực… Trong thời gian qua, báo Nhân Dân đã tạo nhiều “trend” trong giới trẻ và bạn đọc cả nước về các sản phẩm kỷ niệm những ngày lễ lớn của dân tộc, như: Bức tranh panorama “Chiến dịch Điện Biên Phủ”; triển lãm tương tác Những trận đánh nổi tiếng, những vị tướng tài danh; phụ san đặc biệt 8 trang vẽ sa bàn Chiến dịch Hồ Chí Minh kèm hiệu ứng thực tế ảo tăng cường…

TS Ngô Bích Ngọc, Trưởng Khoa Truyền thông Đa phương tiện, Đại học Swinburne Việt Nam cho rằng, cần đào tạo nhà báo, nhà truyền thông hướng đến độc giả Gen Z. Theo bà Ngọc, qua nghiên cứu cho thấy, 42-50% Gen Z nhận tin tức hàng ngày qua mạng xã hội, trong đó TikTok dẫn đầu (~21%). Gen Z cũng ưa chuộng nội dung nhanh, hấp dẫn, đi cùng memes, video ngắn và infographic. Từ đó, bà Ngọc cho rằng, báo chí hiện nay nên có chiến lược nội dung “Ngắn - Nhanh - Chạm cảm xúc”; áp dụng công nghệ & dữ liệu: chuyển mình với AI và cá nhân hóa… TS Ngô Bích Ngọc đề xuất về giải pháp đào tạo nhà báo & nhà truyền thông hướng tới độc giả Gen Z. Theo đó, cần tích hợp các mô-đun kỹ năng số: dựng video ngắn, viết tiêu đề hấp dẫn, kể chuyện bằng dữ liệu; đào tạo thiết kế nội dung đa nền tảng; phát triển năng lực sử dụng AI & phân tích dữ liệu trong sản xuất nội dung…