Bán tháo lúa sau lũ

Sáng 24/11, nước vừa rút khỏi thôn Phước Lương, xã Hòa Xuân Đông, bà Bốn kéo bao tải lúa ra phơi. Nhưng người phụ nữ 64 tuổi, mang nhiều bệnh nền, lại vừa trải qua bốn ngày đói khát đã không thể thắng nổi sức nặng của những bao lúa ngậm nước.

Nhìn thành quả của 4 tháng "bán mặt cho đất" giờ mọc mầm tua tủa trắng xóa, bà ngồi thụp xuống bậc thềm, bật khóc.

Số lúa này được bà và chồng, ông Lương Văn Bé, 65 tuổi, thu hoạch từ tháng 8. Khi ấy thương lái trả 600.000 đồng một tạ nhưng ông bà không bán vì tiếc công làm lụng mà giá rẻ. Nhưng giá chưa kịp lên, nước lũ đã ập về nhấn chìm tất cả.

"Ba ngày trời ngồi trên chóp mái, không điện, không nước, nhìn xuống biển nước mênh mông mà ruột gan tôi như lửa đốt vì tiếc của", ông Bé chia sẻ.

Giờ đây, tài sản lớn nhất của gia đình đã hóa thành gánh nặng. Lớp vỏ trấu vàng óng hôm nào chuyển màu thâm xám, rễ đan vào nhau thành tảng.

Từ TP HCM, con gái ông bà là chị Vân Như xót công bố mẹ nên rao bán trên mạng xã hội, hy vọng vớt vát được chút nào hay chút ấy. Những bao lúa từng có giá hơn 500.000 đồng, nay được chào 200.000 đồng, bao chi phí vận chuyển với niềm hy vọng "kiếm đủ tiền trả nợ phân bón".

Cùng cảnh ngộ vợ chồng bà Bốn, tại thôn Long Phụng, xã Phú Hòa 2, ông Nguyễn Đình Sơn, 72 tuổi, đứng trước nguy cơ trắng tay khi "quỹ dưỡng già" mất sạch.

Trong kho lúa 30 tấn của gia đình, hơn 20 tấn nằm ở tầng dưới bị ngâm nước suốt ba ngày đêm, bốc mùi, không thể cứu vãn. Vợ chồng ông mua lúa trữ để bán ăn chênh lệch, hy vọng Tết có đồng ra đồng vào, không phải ngửa tay xin con cháu. Con gái ông Sơn đang chạy đôn chạy đáo rao bán lúa ướt với giá 250.000 đồng một bao, chưa bằng nửa giá gốc nhưng hy vọng rất mong manh.

Giữa bi kịch mất tài sản, người đàn ông 72 tuổi vẫn mang số lúa khô còn lại ở tầng trên đi xay xát, chia thành từng túi gạo phát tặng hàng xóm. "Bà con quanh đây mất hết cả rồi, mình còn chút gạo khô thì chia nhau mà ăn", ông Sơn nói.

Tại khu phố Phước Bình Nam, phường Phú Yên, gia đình Quỳnh Hương, 23 tuổi, đối diện nguy cơ "vỡ trận" khi cơ ngơi kinh doanh lúa gạo bị nhấn chìm.

Đêm 19/11, nước lũ ập về. Trong nhà chỉ có ba người, bất lực nhìn kho lúa gần 60 tấn chìm nghỉm trong dòng nước đục ngầu. "Ban đầu, bố tôi còn động viên mẹ ráng đợi nước rút, nắng lên mang ra phơi thì vẫn vớt vát được. Nhưng nước ngâm suốt 3 ngày đêm, hy vọng cuối cùng cũng tắt ngấm", Hương kể.

Không có máy sấy công nghiệp, 60 tấn lúa bắt đầu lên men, bốc hơi nóng hầm hập. Hương lên mạng đăng bài cầu cứu khắp các hội nhóm với giá 200.000 đồng một bao. Nhưng sau 5 tiếng, điện thoại vẫn im lìm. Gia súc, gia cầm trong vùng chết sạch sau lũ, nhu cầu mua lúa ướt làm thức ăn chăn nuôi gần như không còn.

Hàng nghìn hộ dân tại vựa lúa Phú Yên đang rơi vào cảnh tương tự. Trên các diễn đàn mạng xã hội từ Đông Hòa, Hòa Thịnh đến Tuy An, xuất hiện hàng loạt bài đăng "bán lúa sau lũ". Số lượng thiệt hại mỗi hộ dao động từ vài tấn đến cả trăm tấn, giá bán chỉ bằng 1/3 đến một nửa ngày thường.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến sáng 23/11, mưa lũ đã làm nông nghiệp thiệt hại lớn với hơn 80.800 ha lúa, hoa màu hư hại, chủ yếu tại Đăk Lăk, Khánh Hòa và Lâm Đồng. Hàng nghìn hộ dân tại vựa lúa Nam Trung Bộ đang rơi vào cảnh trắng tay.

Chiều 24/11, Công an tỉnh Đăk Lăk cho biết sau lũ, tất cả lúa, gạo của người dân đã ướt, hư hỏng do ngâm nước quá lâu, không còn khả năng khắc phục, do vậy người dân vùng lũ cần nhất là gạo để nấu cơm trong thời gian tới. Bên cạnh đó, tiền mặt là thứ người dân đang rất cần để có kinh phí sửa chữa nhà cửa, mua sắm vật dụng cần thiết, cây trồng, con giống để tái sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi từng bước khôi phục lại kinh tế gia đình.

"Vì vậy, các đơn vị thông báo cho cán bộ, chiến sĩ, kết nối, vận động các nhà hảo tâm tập trung nguồn lực để hỗ trợ bà con trong những ngày tới", thông báo viết.

Xót xa trước cảnh bà con bán tháo lúa nhưng không ai mua, chị Trần Thị Bích Duyên, giảng viên Đại học Quy Nhơn đã đứng ra làm đầu mối kết nối. Chị liên hệ với các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi và các lò sấy công nghiệp để tìm đầu ra. Điện thoại của chị nóng ran với những tin nhắn từ nông dân: "Cô ơi, 100.000 đồng/bao tui cũng bán, miễn là có người mua giùm".

Chị Duyên cũng đang nỗ lực kết nối các đoàn xe cứu trợ rỗng thùng khi quay về để hỗ trợ vận chuyển lúa cho bà con đi các tỉnh tiêu thụ. "Nếu không giải quyết ngay trong 1-2 ngày tới, số lúa khổng lồ này sẽ mọc mầm hoàn toàn và trở thành thảm họa môi trường", chị nói.

Tối 24/11, mưa vẫn còn lác đác. Trong nhóm Zalo hỗ trợ tiêu thụ lúa, những tin nhắn vẫn liên hồi dội về: "Nhà em ở Phước Lộc, Hòa Thành có tầm 400 bao lúa ướt", "Nhà em ở thôn Quy Hậu 50 bao đã ra nhộng (mầm)", "Cần bán 15 tấn lúa gấp, chưa có điện sấy"...

Quỳnh Dương