Bản Giáng không còn xa

Với nhiều thế hệ giáo viên 'cắm bản', bản Giáng là vùng đất xa xôi cách trở của xã Trung Sơn, tỉnh Tuyên Quang. Chuyện ăn, ở và đi đến là cả một hành trình gian nan vất vả…

Gập ghềnh đường vào bản

Trong ký ức của cô giáo Đỗ Thị Phương, giáo viên Điểm trường bản Giáng, Trường mầm non Trung Sơn, thì bản Giáng là vùng đất vô cùng xa xôi cách trở. 

Từ trung tâm xã Trung Sơn vào bản dài 14 km, nhưng 7 km là đường đất, nhiều dốc nên đi lại rất vất vả. Chuyện "vồ ếch" 3 - 4 lần trong chuyến đi tới bản là điều bình thường. 

Vì giao thông cách trở nên đời sống của đồng bào ở bản Giáng cũng khó trăm bề. Chuyện học của các em học sinh nơi đây luôn xếp sau chuyện "cơm no, áo mặc" hàng ngày.

Hành trình "cắm bản" của cô Phương và các thầy cô ở Điểm trường bản Giáng năm xưa đều đặn bắt đầu từ 6 giờ sáng. Sau hơn một giờ đồng hồ di chuyển bằng xe máy trên con đường đất gập ghềnh, cô mới đến được trường. Ấy là vào những ngày thời tiết thuận lợi. Còn vào mùa mưa lũ, các thầy cô phải gửi xe máy dưới chân dốc bản Giáng, rồi lội bộ hơn 3 km đường đất để vào tới điểm trường.

Khó khăn là vậy, nhưng cô Phương cùng đồng nghiệp vẫn bám trường, bám lớp dạy dỗ các em. Bởi cô suy nghĩ, nếu không có cái chữ thì các em lại rơi vào vòng luẩn quẩn đói nghèo, tảo hôn, thất học. 

"Chúng tôi phải ở đây, phải gieo chữ để thắp lên những hy vọng mới cho các em, cho tương lai của bản Giáng", cô Phương bày tỏ.

Là thôn vùng sâu vùng xa, khó khăn của xã Trung Sơn, bản Giáng có 44 hộ với 189 nhân khẩu, trong đó tỷ lệ hộ nghèo chiếm trên 38%. Tại đây, có 2 điểm trường: Điểm trường mầm non với 1 lớp nhà trẻ, 1 lớp mẫu giáo tổng cộng 14 học sinh và Điểm trường tiểu học với 1 lớp học ghép 1+3 và 1 lớp ghép 4+5 tổng cộng 24 học sinh.

Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Thèn Văn Hiển chia sẻ, những năm trước, xuất phát điểm thấp cùng những khó khăn về địa hình, cơ sở vật chất đã gây cản trở sinh hoạt và phát triển sản xuất của người dân bản Giáng. 

Toàn thôn có hơn 100 ha đất rừng sản xuất, hơn 50 con trâu, bò. Vào mùa vụ, từ việc thu hoạch đến tiêu thụ sản phẩm cũng khó trăm bề. Nông sản của người dân bán ra thì rẻ hơn so với thị trường, còn hàng hóa vào đến thôn lại đắt hơn nơi khác chỉ vì đi lại quá khó khăn.

Bản Giáng đổi thay

Trở lại bản Giáng hôm nay, cảnh tượng đã hoàn toàn khác xưa. Con đường lầy như ruộng thụt năm nào đã được hạ độ cao, đổ bê tông phẳng lỳ. Ô tô có thể bon bon vào tận trường, tận thôn. Bản Giáng giờ đây đã khoác lên mình một chiếc áo mới đầy sức sống với những ngôi nhà kiên cố, trường học khang trang và đặc biệt là hệ thống đường giao thông được bê tông hóa và nhựa hóa.

Ông Thèn Văn Hiển phấn khởi: "Bây giờ bản Giáng đã gần lắm rồi!". Nguồn lực từ chính sách dân tộc và các chương trình mục tiêu quốc gia cùng với sự nỗ lực của đồng bào đã giúp bản Giáng khang trang hơn. 

Đặc biệt, năm 2019, sau khi được Nhà nước kéo điện lưới quốc gia về bản, người dân đã có nhiều thay đổi trong nếp nghĩ, cách làm. Và niềm vui lớn nhất đến vào cuối năm 2024, khi con đường từ trung tâm xã đến thôn được trải bê tông. Dù còn khoảng 1 km đường đất qua thôn chưa hoàn thành, nhưng việc đi lại, giao thương buôn bán của người dân đã thuận lợi hơn rất nhiều. 

Người dân có thể dễ dàng vận chuyển nông sản ra chợ, tiếp cận hàng hóa từ bên ngoài với giá cả hợp lý hơn, không còn bị ép giá như trước nữa.

Trong câu chuyện về sự đổi thay ở bản Giáng, chúng tôi nhận ra rằng sự chuyển mình không chỉ đến từ con đường bê tông hay ánh điện sáng bừng mỗi đêm, mà còn từ chính sự chuyển biến sâu sắc trong tư duy, nhận thức của mỗi người dân. Tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào hỗ trợ của Nhà nước đã không còn. Thay vào đó là ý chí tự lực, tự cường, khát khao vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Người Nùng ở bản Giáng giờ đã biết giữ vệ sinh môi trường, dọn đường mỗi tháng, xây chuồng trại chăn nuôi xa nhà để phòng bệnh, bảo vệ nguồn nước. Tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết giảm hẳn. 100% trẻ em ở thôn được đến trường. Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 100%. Tỷ lệ hộ gia đình đạt tiêu chuẩn "Gia đình văn hóa" đạt trên 90%. 

Từ một bản nghèo khó, đến nay bản Giáng đã có 10 hộ khá giả, là kết quả của sự kiên trì, cần mẫn và khát vọng đổi đời của những con người nơi đây.

Theo chân Bí thư Thèn Văn Hiển, chúng tôi đến thăm gia đình ông Thèn Văn Lương, một trong những hộ tiêu biểu vươn lên thoát nghèo ở bản Giáng. Ông Lương cho hay, những năm trước, thu nhập của gia đình rất bấp bênh, cuộc sống quẩn quanh trong cái nghèo. Với quyết tâm thoát nghèo, ông Lương đã mạnh dạn đầu tư trồng rừng, trồng măng bát độ, nhờ đó cuộc sống gia đình không còn lo ăn từng bữa và cũng khấm khá dần lên. Gia đình ông đã chính thức thoát nghèo từ năm ngoái.

Bản Giáng hôm nay đã đổi khác. Nỗi lo "cơm no, áo ấm" của đồng bào cũng lùi vào dĩ vãng. Cuộc sống của người dân đã đủ đầy hơn, và thêm nhiều hy vọng về một tương lai tươi sáng.