Bài học bạc tỷ của một TikToker

Khi chi phí ngày một bị đội lên, tác giả Cấn Mạnh Linh nhận ra rằng xây dựng một nền tảng về sách không hề dễ dàng.

Anh Cấn Mạnh Linh trong một buổi live giới thiệu cuốn Từ điển xây kênh 2025, tác phẩm nối tiếp bộ sách bán được hơn 200.000 bản trên TikTok. Ảnh: FBNV.

“Từ vài trăm triệu, đến vài tỷ hoặc thậm chí cả chục tỷ đồng, xây dựng platform về sách đòi hỏi một chi phí khổng lồ. Startup có thể gục ngã giữa đường nếu vốn không đủ dày”, anh Cấn Mạnh Linh tâm sự.

Đây là bài học được trả bằng mồ hôi và hàng loạt hóa đơn phát sinh mà tác giả bộ sách kỹ năng TikTok và Affiliate Marketing bán được hơn 200.000 bản nhận được sau khi giành gần một năm xây dựng nền tảng sách phân tích Book.vn.

Quay cuồng trong những ý tưởng

Trong quá trình trải nghiệm việc kinh doanh sách, tác giả Cấn Mạnh Linh đã luôn trăn trở: “Một cuốn sách, người mua đọc xong có thể cho bạn bè, thậm chí cả công ty mượn. Vậy thì làm sao để mở rộng quy mô, khi tỷ lệ mua lại với mặt hàng sách không thể nhiều như các sản phẩm tiêu dùng khác?”.

Trong lúc loay hoay với những bài toán về chiết khấu sách quá thấp nếu làm đại lý nhập sách từ các nhà phát hành khác, chi phí sàn quá cao, anh Cấn Mạnh Linh tình cờ tìm thấy một mô hình đến từ Trung Quốc: bán sách phân tích. Theo tác giả, đây là một dạng bài giảng cô đọng kiến thức, được đúc rút ra từ những cuốn sách tinh hoa. Sản phẩm phái sinh này được trình bày sinh động qua video và audio.

Mô hình này đã khắc phục ba vấn đề lớn của một bộ phận độc giả: ngại đọc, đọc không hiểu ý tác giả và khó khăn trong việc lựa chọn sách hay. Hơn hết, mô hình này cũng phù hợp với xu hướng người dùng hấp thụ thông tin bằng tai và mắt. Anh Linh gọi đó là “hướng đi mở” và ngay lập tức bắt tay vào thực hiện với một sự hào hứng.

Demo nền tảng Book.vn của anh Cấn Mạnh Linh. Nguồn: NVCC.

Anh đã chi một khoản tiền tương đối lớn để sở hữu tên miền Book.vn, rồi tìm đội kỹ thuật với niềm tin đơn giản rằng “cứ làm giống một khuôn mẫu là được”. Nhưng giống việc xây nhà mà không có bản thiết kế, dự án sớm rơi vào bế tắc. Đội kỹ thuật báo giá tăng dần và ngay cả khi đã có bản thiết kế sơ bộ, mọi thứ vẫn bị trì hoãn triền miên.

Lúc này, tác giả bắt đầu hiểu rằng xây dựng một nền tảng số không hề đơn giản như “bắt chước” một giao diện. “Giống bề ngoài không có nghĩa là giống hệ thống ngầm bên trong”, Anh Linh dần hiểu ra sau 6 tháng bế tắc.

Để tháo gỡ, anh quyết định “tầm sư học đạo” bằng cách xin tư vấn của ba anh chị đã khởi nghiệp thành công trong lĩnh vực phần mềm, giáo dục. Có người thì mời đi ăn, có người trả phí đến 5 triệu cho một buổi cà phê. Một trong những buổi gặp quan trọng nhất, anh được cảnh báo: “Chỉ riêng phần demo cho website này thôi đã mất ít nhất hai năm để xây dựng bài bản, còn chi phí vài trăm triệu chắc chắn là không đủ”.

Sau cú va chạm thực tế ấy, anh Linh và nhóm thiết kế tái cấu trúc toàn bộ: loại bỏ gian hàng trực tuyến, cắt toàn bộ tính năng thừa thãi, chưa được dùng đến và chỉ giữ lại những gì giúp người dùng xem, nghe nội dung một cách mượt mà nhất. Từ việc ấp ủ làm một nền tảng như “Platform all in one về sách tinh hoa”, anh Linh và nhóm quay về câu hỏi cốt lõi: “Người dùng vào đây để làm gì?”

“Trong cuốn sách How Big Things Get Done, tác giả Bent Flyvbjerg, Dan Gardner đã viết rằng chỉ 0,5% các dự án lớn trên thế giới hoàn thành đúng thời gian, đúng chi phí và đạt kỳ vọng. Tôi giật mình khi biết điều đó. Tôi nghĩ rằng tham vọng với Book.vn cũng như vậy”, tác giả Cấn Mạnh Linh thừa nhận.

Tuy nhiên, sau những khó khăn, dự án này vẫn được tiếp tục. Anh Linh dự kiến có thể ra mắt Book.vn vào quý II năm nay với 1 bản tinh gọn nhất, hiện tại, bản dùng thử vẫn đang được anh và đội ngũ thiết kế hoàn thiện.

“Chỉ cần sản phẩm đủ tốt, người tiêu dùng sẵn sàng trả tiền”

Dù thị trường công nghệ hiện nay đang chứng kiến sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo và hàng loạt sản phẩm miễn phí phái sinh từ sách, anh Cấn Mạnh Linh vẫn giữ quan điểm: “Người dùng sẵn sàng trả phí, miễn là nội dung đủ chất lượng”.

Theo tác giả, “sách phân tích” không đơn thuần là tóm tắt một ấn phẩm. “Người phân tích không chỉ đọc mà phải hiểu thật sâu tác phẩm, kết hợp với trải nghiệm cá nhân để truyền tải thông điệp một cách sống động. Nó giống một bài khóa luận tốt nghiệp, một bữa tiệc về tri thức, chứ không đơn giản là lướt qua một vài ý chính”, anh Cấn Mạnh Linh chia sẻ.

Chính chiều sâu đó là điều giúp một sản phẩm khác biệt so với các bản tóm tắt tràn lan trên YouTube hay các ứng dụng AI. Anh cho rằng, trí tuệ nhân tạo có thể hỗ trợ về tốc độ, nhưng để tạo ra một sản phẩm có sức nặng, người phân tích phải thực sự tâm huyết, có hiểu biết nhất định, và cảm được “tiếng lòng” của tác giả.

Trước khi trở thành một tác giả, anh Cấn Mạnh Linh nổi tiếng trên nền tảng TikTok với các video về marketing và cách xây kênh.

Ngoài ra, đối mặt với văn hóa trả phí cho nội dung số còn chưa phát triển mạnh tại thị trường Việt Nam, anh Linh vẫn đặt niềm tin vào một nhóm khách hàng tri thức. Họ là những người ham học hỏi, sẵn sàng chi trả để tiết kiệm thời gian và tiếp cận với những nội dung tinh túy.

“Nhiều người sẵn sàng bỏ vài trăm nghìn cho một video phân tích sâu, còn hơn việc tốn thời gian với những bản phân tích sách miễn phí nhưng chúng bị loãng và không thực sự giúp ích được nhiều. Vì với họ, thời gian đáng giá hơn tiền bạc”, anh Cấn Mạnh Linh nói.

Có thể thấy, để một nền tảng trực tuyến về sách có thể phát triển tốt, nội dung vẫn phải đóng vai trò cốt lõi bên cạnh yếu tố bắt mắt của giao diện. Câu chuyện của Book.vn là một trong nhiều ví dụ để nói về cơ hội và rủi ro khi trở thành startup trong thị trường nội dung số.