Bác sĩ nói gì về lời đồn uống nước lá ổi mỗi ngày bệnh tiểu đường sẽ khỏi?

Nước lá ổi có thể mang lại một số lợi ích hỗ trợ trong kiểm soát đường huyết nhưng không phải là giải pháp thay thế điều trị y khoa.

Ông N.N.H (52 tuổi, Hà Nội), mắc tiểu đường type 2 nhiều năm, từng kiểm soát đường huyết ổn định nhờ thuốc tây y. Nghe lời truyền miệng trên mạng xã hội, ông quyết định thay nước lọc bằng nước lá ổi mỗi ngày. Sau vài tháng, khi tái khám, đường huyết của ông giảm từ 7,8 mmol/l xuống 6,9 mmol/l nhưng chỉ số creatinin tăng vọt lên 136 µmol/l, cho thấy dấu hiệu suy thận cấp. 

Bác sĩ Dương Minh Tuấn, Khoa Nội tiết và Đái tháo đường (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết ông đã gặp rất nhiều trường hợp như trên. Người bệnh được chẩn đoán đái tháo đường, chưa rõ bản chất bệnh lý thì đã nghe theo lời khuyên: “Chỉ cần uống nước lá ổi mỗi ngày là bệnh sẽ khỏi”. 

Công dụng của lá ổi

Theo y học cổ truyền, lá ổi có vị đắng, tính ấm, quy kinh tỳ vị, hỗ trợ giảm các triệu chứng “tiêu khát” như khát nước, tiểu nhiều, khô miệng. Người dân thường sắc lá ổi thành trà để uống hằng ngày. Trong y học hiện đại, các nghiên cứu chỉ ra rằng lá ổi chứa flavonoid, đặc biệt là quercetin, có khả năng ức chế enzym α-glucosidase, giúp làm chậm hấp thu carbohydrate và giảm đường huyết sau ăn. Một số thử nghiệm lâm sàng nhỏ tại Nhật Bản ghi nhận trà lá ổi hỗ trợ giảm glucose trong máu và cải thiện HbA1c ở người tiền đái tháo đường. Tại Nhật, trà lá ổi được bán dưới dạng thực phẩm chức năng, không phải thuốc điều trị.

“Các nghiên cứu về lá ổi hiện nay còn hạn chế, với cỡ mẫu nhỏ, thời gian theo dõi ngắn, chưa chuẩn hóa hàm lượng hoạt chất. Chưa có tổ chức y khoa uy tín nào như Hiệp hội Đái tháo đường Mỹ (ADA) hay Hội Nội tiết và Đái tháo đường Việt Nam khuyến cáo dùng lá ổi để điều trị bệnh này”, bác sĩ Tuấn cho biết.

Việc lạm dụng nước lá ổi có thể gây ra nhiều vấn đề. Nếu không kiểm soát liều lượng, cách chế biến, thời điểm dùng, lá ổi có thể dẫn đến tương tác thuốc, hạ đường huyết đột ngột, hoặc rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt, việc tự ý ngừng thuốc tây y để chuyển sang “liệu pháp thiên nhiên” khiến nhiều bệnh nhân mất kiểm soát đường huyết, làm tăng nguy cơ biến chứng như tổn thương mắt, thận, hoặc thần kinh.

Đối với tiểu đường type 1 phụ thuộc hoàn toàn vào insulin, lá ổi không có giá trị điều trị. Nếu thiếu insulin, đường huyết sẽ tăng vọt, dẫn đến nhiễm toan ceton hoặc hôn mê.

Bác sĩ Tuấn khuyến cáo người bệnh không nên coi lá ổi là phương pháp thay thế điều trị chính thống. Một kế hoạch quản lý bệnh hiệu quả cần bao gồm:

Chế độ dinh dưỡng khoa học: Hạn chế đường tinh luyện, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, kiểm soát carbohydrate.

Tập luyện đều đặn: Duy trì vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần.

Theo dõi định kỳ: Kiểm tra đường huyết, HbA1c và các chỉ số sinh hóa khác theo hướng dẫn.

Tuân thủ phác đồ điều trị: Sử dụng thuốc hoặc insulin đúng chỉ định của bác sĩ.

Theo bác sĩ Tuấn, lá ổi có thể hỗ trợ trong một kế hoạch điều trị toàn diện nhưng không thể thay thế thuốc hoặc insulin. Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ liệu pháp chữa bệnh nào. 

“Lá ổi không phải là thuốc, nếu dùng sai cách có thể khiến người bệnh chậm trễ điều trị, trả giá bằng chính sức khỏe của mình”, bác sĩ Tuấn nhấn mạnh.