Bác sĩ Nhật Bản âm thầm vẽ giấc mơ chẩn đoán ung thư phổi tiên tiến tại Việt Nam

Khi những kỹ thuật chẩn đoán ung thư phổi tiên tiến nhất thế giới còn là giấc mơ xa vời với y học Việt Nam, bác sĩ Masao Hashimoto đã âm thầm gieo hạt giống đổi mới.

10 năm đóng góp cho y khoa Việt

Giáo sư, bác sĩ Masao Hashimoto, chuyên gia từ Bệnh viện Quốc gia Sức khỏe Toàn cầu Tokyo (NCGM), đã đến Việt Nam từ năm 2015 thông qua Hội Hô hấp Việt Nam. Không chỉ mang theo kiến thức y khoa sâu rộng, ông còn dành trọn tình yêu và tâm huyết cho mảnh đất hình chữ S suốt một thập kỷ qua.

Tại Trung tâm Hô hấp thuộc Bệnh viện Bạch Mai, Giáo sư Hashimoto đã cùng Phó giáo sư Vũ Văn Giáp - Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Phó giáo sư Phan Thu Phương - Giám đốc Trung tâm Hô hấp và các bác sĩ tại đây thực hiện thăm khám, chẩn đoán nhiều ca bệnh khó.

Gần nhất, ngày 10/8, ông trực tiếp hướng dẫn và hỗ trợ thực hiện kỹ thuật nội soi phế quản siêu âm sinh thiết tổn thương phổi ngoại vi dưới màn huỳnh quang tăng sáng (EBUS-TBLB). Đây là phương pháp chẩn đoán xâm lấn tối thiểu, kết hợp đầu dò siêu âm dạng radial qua kênh làm việc của ống soi để xác định chính xác vị trí tổn thương phổi ngoại vi là những khu vực không quan sát được trực tiếp bằng nội soi thông thường.

Đồng thời, sử dụng màn huỳnh quang tăng sáng (fluoroscopy) để kiểm soát đường đi và vị trí dụng cụ sinh thiết. Nhờ sự hỗ trợ kép trên, bác sĩ có thể tiếp cận tổn thương một cách chính xác, lấy mẫu mô qua sinh thiết xuyên phế quản (TBLB) bằng kìm, chổi tế bào hoặc kim xuyên thành phế quản.

Kỹ thuật này mang lại tỷ lệ chẩn đoán cao, giảm nguy cơ biến chứng như chảy máu hoặc tràn khí màng phổi, đồng thời cung cấp mẫu mô bệnh học đáng tin cậy để xác định bản chất tổn thương (ung thư, viêm, lao, nấm…) và lập kế hoạch điều trị tối ưu, bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc điều trị đích. Những buổi thực hành quý báu sẽ là nền tảng cho sự ra đời của Trung tâm Nội soi Phế quản Việt - Nhật tại Bệnh viện Bạch Mai trong thời gian tới.

Tháng 9/2024, bệnh nhi M.H.N.T (11 tuổi, người làng Nủ, tỉnh Lào Cai) - nạn nhân trong vụ lũ quét sau hoàn lưu bão số 3 Yagi được chuyển tới Trung tâm Cấp cứu A9 - Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng hết sức nguy kịch: Hôn mê sâu, tụt huyết áp. Kết quả chụp CT cho thấy có chấn thương sọ não, phù não lan tỏa. Ngay sau đó, bệnh nhân đã được chuyển tới Trung tâm Nhi khoa - Bệnh viện Bạch Mai để điều trị tích cực.

Ngày 15/9/2024, Phó giáo sư Đào Xuân Cơ - Giám đốc Bệnh viên đã kết nối, mời Giáo sư Hashimoto trực tiếp tới bệnh viện hội chẩn cùng các y bác sĩ, chuyên gia. Vấn đề cam go lúc ấy là tình trạng viêm phổi của bệnh nhi rất trầm trọng do ứ nước và bùn đất. Sau 50 ngày được tích cực điều trị, bệnh nhi đã được hồi sinh như một phép màu.

Tạo cầu nối cho ngành hô hấp Việt - Nhật

Một trong những dấu ấn quan trọng nhất trong thời gian gắn bó với bệnh viện của Giáo sư Hashimoto là vai trò chủ chốt trong việc xây dựng Dự án Hợp tác Đào tạo Nội soi Phế quản Việt Nam - Nhật Bản từ năm 2017. Với sự hỗ trợ từ Bộ Y tế Nhật Bản và NCGM, dự án đã tạo cơ hội cho hơn 80 bác sĩ và điều dưỡng Việt Nam được đào tạo kỹ năng nội soi phế quản tại Nhật Bản. Nhờ đó, năng lực chẩn đoán và điều trị bệnh lý hô hấp tại Việt Nam đã được nâng cao đáng kể.

Dưới sự hỗ trợ chuyên môn của NCGM, Trung tâm Hô hấp - Bệnh viện Bạch Mai đã trở thành đơn vị tiên phong trong nước triển khai các kỹ thuật nội soi phế quản siêu âm (EBUS) và nội soi phế quản can thiệp để điều trị tắc nghẽn đường thở trung tâm. Những kỹ thuật từng được coi là "giấc mơ xa vời" nay đã trở thành hoạt động thường quy, góp phần cứu sống nhiều bệnh nhân.

Trong bối cảnh các bệnh lý hô hấp ngày càng phức tạp, đặc biệt với sự gia tăng của ung thư phổi - một trong những loại ung thư có tỷ lệ tử vong cao nhất, các kỹ thuật nội soi phế quản đóng vai trò then chốt trong chẩn đoán sớm và điều trị.

Các phương pháp như EBUS-TBLB và EBUS-TBNA được Giáo sư Hashimoto đã tận tình hướng dẫn không chỉ mang lại tỷ lệ chẩn đoán chính xác cao mà còn giảm thiểu rủi ro biến chứng cho bệnh nhân.

Phó giáo sư, bác sĩ Vũ Văn Giáp, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, hình ảnh vị giáo sư người Nhật Bản cần mẫn hướng dẫn thực hành là biểu tượng đẹp nhất về sự cống hiến không biên giới. Với những cống hiến xuất sắc cho ngành y tế Việt Nam, ông Masao Hashimoto đã được phong tặng danh hiệu Giáo sư Danh dự của Đại học Y Hà Nội năm 2023.