Bác sĩ: Người bệnh cảm mạo nên ăn, uống gì để mau khỏe?

Trong quá trình chăm sóc người bệnh cảm mạo, các món ăn kết hợp giữa thực phẩm quen thuộc và dược liệu được xem là phương pháp đơn giản, an toàn, dễ áp dụng tại gia đình, giúp giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ phục hồi sức khỏe.

Thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa 1, bác sĩ nội trú Dương Thị Ngọc Lan, Phòng khám Tư vấn dinh dưỡng, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cơ sở 3 cho biết, cảm mạo (cảm lạnh, cảm cúm) là bệnh thường gặp khi thời tiết thay đổi, với các triệu chứng như sốt, ho, nghẹt mũi, đau đầu, mệt mỏi.

Trong y học cổ truyền, cảm mạo được cho là do "ngoại tà" (phong, hàn, nhiệt, thử thấp…) xâm nhập, khiến phế mất chức năng tuyên giáng, vệ biểu không điều hòa. Trải qua hàng ngàn năm, y học cổ truyền đã tích lũy nhiều phương pháp trị liệu như thuốc thang, châm cứu, xông hơi, giác hơi… nhằm giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ phục hồi sức khỏe.

Các nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy, những phương pháp này có tác dụng giảm sốt, giảm ho, nâng cao miễn dịch, an toàn khi sử dụng đúng chỉ định. Bên cạnh thuốc và châm cứu, thực dưỡng, các món ăn kết hợp giữa thực phẩm quen thuộc và dược liệu được xem là phương pháp đơn giản, an toàn, dễ áp dụng tại gia đình, đặc biệt hữu ích trong giai đoạn đang mắc bệnh.

Dưới đây là một số hội chứng y học cổ truyền thường gặp cùng các món ăn trị liệu tương ứng:

Cảm phong hàn

Biểu hiện: Sợ lạnh nhiều, sốt nhẹ, nhức mỏi các khớp, không đổ mồ hôi, nghẹt mũi, chảy nước mũi trong, ngứa họng, ho, đờm trắng loãng, rêu lưỡi trắng mỏng.

Nước gừng lá tía tô: Lá tía tô 3 g, gừng tươi 3 g, đường đỏ 15 g. Thái sợi, hãm nước sôi 10 phút, uống khi còn ấm.

Nước ngũ thần: Kinh giới, lá tía tô, gừng tươi mỗi loại 10 g, trà 6 g, đường đỏ 30 g, hãm nước sôi 10 phút, uống khi còn ấm.

Cảm phong nhiệt

Biểu hiện: Sốt cao, hơi sợ gió, đau căng đầu, mặt đỏ, họng khô đau, đờm vàng, nghẹt mũi, nước mũi vàng đặc, miệng khô khát nước, rêu lưỡi trắng mỏng hơi vàng, rìa lưỡi đỏ.

Cháo kinh giới bạc hà: Kinh giới 9 g, bạc hà 6 g, đạm đậu xị 6 g, gạo tẻ 60 g. Sắc riêng kinh giới, bạc hà và đạm đậu xị, sau khi sôi tiếp tục sắc thêm 10 phút, bỏ bã, lấy nước thuốc, để dùng. Gạo tẻ nấu cháo, khi gạo nhừ thì cho nước thuốc vào, tiếp tục nấu thành cháo. Ăn khi còn nóng, 2 lần/ngày.

Cháo cát căn: Cát căn 30 g, gạo tẻ 60 g. Sắc cát căn 30 g, bỏ bã, lấy nước thuốc cho gạo vào nấu cháo, ăn nóng.

Cảm thử thấp

Biểu hiện: Người nóng, ít mồ hôi, tay chân nhức mỏi, đầu nặng căng đau, ho đàm dính, nước mũi đục đặc, ăn uống kém, bụng đầy chướng, tiêu lỏng, nước tiểu sậm màu, khát không muốn uống, rêu lưỡi vàng mỏng nhầy dính.

Nước hương nhu đậu trắng: Hương nhu 9 g, bạch biển đậu 9 g, hậu phác 6 g. Sắc nước 15 phút, bỏ bã lấy nước, cho thêm đường, dùng thay trà, uống khi còn ấm. 

Cháo đậu xanh: Đậu xanh 50 g, gạo tẻ 250 g nấu thành cháo cho thêm đường phèn.

Khí hư

Biểu hiện: Sợ lạnh nhiều, sốt, không có mồ hôi, đau đầu, nhức mỏi người, ho, đàm trắng, người thường dễ cảm, hay tái phát, mệt mỏi, lưỡi nhạt rêu trắng.

Cháo gạo nếp gừng: Gạo nếp 30 g, lát gừng tươi 10 g, hành trắng 6 g nấu cháo, khi ăn có thể thêm giấm gạo, ăn nóng. Khi bị cảm, người bệnh cần nghỉ ngơi, giữ ấm, uống đủ nước, ăn uống thanh đạm và dễ tiêu.

"Thực dưỡng theo y học cổ truyền có thể giúp cải thiện triệu chứng, rút ngắn thời gian bệnh, nhưng cần chọn món ăn phù hợp hội chứng bệnh theo y học cổ truyền. Nếu sốt cao kéo dài, khó thở, ho nhiều đờm vàng đặc hoặc có bệnh nền, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời", bác sĩ Ngọc Lan chia sẻ.