Alo bác sĩ nghe: Chóng mặt do tiền đình khác đột quỵ thế nào?

'Gần đây em hay bị chóng mặt khi đứng lên. Bác sĩ nói do rối loạn tiền đình, nhưng em rất lo vì triệu chứng này em thấy giống đột quỵ. Làm sao để phân biệt được 2 tình trạng này vậy bác sĩ?'. Minh Anh (ở TP.HCM).

Bác sĩ chuyên khoa 1 Hồ Thanh Lịch, Trưởng khoa Nội tổng hợp tại Bệnh viện đa khoa quốc tế Nam Sài Gòn, giải đáp: Chóng mặt là triệu chứng thường gặp trong nhiều bệnh lý, từ nhẹ như rối loạn tiền đình đến nghiêm trọng như đột quỵ. Tuy nhiên, chóng mặt do 2 nguyên nhân này có đặc điểm khác biệt rõ rệt.

Chóng mặt: Khi nào là rối loạn tiền đình, khi nào là đột quỵ?

Rối loạn tiền đình có thể chia thành 2 nhóm nguyên nhân chính: Tiền đình ngoại biên và tiền đình trung ương. Tiền đình ngoại biên nằm ở tai trong, giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì thăng bằng và định hướng tư thế cơ thể trong không gian. Các bệnh lý thường gặp thuộc nhóm này gồm viêm mê đạo, chóng mặt tư thế kịch phát lành tính và bệnh Meniere (rối loạn tai trong). Đây là những tình trạng không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây khó chịu cho người bệnh.

Ngược lại, rối loạn tiền đình trung ương liên quan đến tổn thương mạch máu não, u não… nên dễ nhầm với đột quỵ trong giai đoạn đầu. Cơn chóng mặt nặng hơn khi thay đổi tư thế như nằm, ngồi, cúi đầu hay xoay người, có thể kèm vã mồ hôi, buồn nôn. Tuy nhiên, người bệnh vẫn tỉnh táo, không bị yếu liệt tay chân, không rối loạn ngôn ngữ và giữ được ý thức bình thường. Triệu chứng thường kéo dài vài phút đến vài giờ và cải thiện rõ khi nằm nghỉ.

Trong khi đó, chóng mặt do đột quỵ thường khởi phát đột ngột, không liên quan đến thay đổi tư thế và không thuyên giảm khi nghỉ ngơi. Cơn chóng mặt đi kèm các dấu hiệu thần kinh rõ rệt như yếu hoặc liệt tay chân, nói ngọng, nuốt khó, mất cảm giác một bên cơ thể. Ở những trường hợp nặng hơn, người bệnh có thể rối loạn ý thức, rối loạn nhịp thở, tụt huyết áp hoặc hôn mê. Nếu không được xử trí kịp thời, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ liệt nửa người hoặc tử vong.

Điểm khác nhau giữa rối loạn tiền đình và đột quỵ

Những dấu hiệu ban đầu của đột quỵ

Theo bác sĩ chuyên khoa 1 Hồ Thanh Lịch, nhiều người dễ bỏ qua những dấu hiệu ban đầu của đột quỵ, đặc biệt khi triệu chứng khởi phát là chóng mặt hoặc mất thăng bằng. Để nhận biết sớm và xử lý kịp thời, nên ghi nhớ quy tắc FAST - 4 dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ:

"Tuyệt đối không nên tự ý điều trị tại nhà nếu có các dấu hiệu như chóng mặt kéo dài, yếu tay chân, nói khó, nhìn mờ hoặc mất thăng bằng. Cần đến cơ sở y tế uy tín càng sớm, càng tốt để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời", bác sĩ Lịch nhấn mạnh.