Nền tảng dinh dưỡng ảnh hưởng lớn đến tầm vóc, thể lực và trí tuệ của trẻ. Do đó, việc đảm bảo dinh dưỡng hợp lý cho trẻ ngay từ những năm đầu đời là yếu tố đặc biệt quan trọng.

Theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân ở nước ta những năm gần đây đã giảm mạnh, song suy dinh dưỡng thể thấp còi vẫn còn rất cao. Con số này ở trẻ dưới 5 tuổi năm 2023 là 18,2%, trong khi mục tiêu là đưa về dưới 15% vào năm 2030.

Thừa hưởng hơn 100 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thực phẩm và sức khỏe từ Tập đoàn Ajinomoto, nhiều năm qua, Ajinomoto Việt Nam không ngừng theo đuổi những sáng kiến cải thiện dinh dưỡng cho thế hệ tương lai. Tiêu biểu trong đó có thể kể đến chương trình “Dinh dưỡng bà mẹ và trẻ em” và dự án “Bữa ăn học đường”, đồng hành xuyên suốt cùng sự phát triển của trẻ từ khi còn trong bụng mẹ đến lúc hoàn thành bậc tiểu học.

Tranh thủ lúc con ngủ trưa, chị Nguyễn Thị Thanh Tâm - sản phụ tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cầm tờ rơi giới thiệu phần mềm thực đơn dinh dưỡng cho mẹ và bé để nghiên cứu. Khi tới bệnh viện thăm khám, chị đã được các y bác sĩ tư vấn về phần mềm này.

Phần mềm thực đơn dinh dưỡng cho mẹ và bé (tên đầy đủ: Phần mềm xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng dành cho phụ nữ mang thai, bà mẹ cho con bú và trẻ em từ 7 tháng đến 60 tháng tuổi) là sáng kiến Ajinomoto Việt Nam phối hợp Cục Bà mẹ - Trẻ em và Viện Dinh dưỡng Quốc gia - Bộ Y tế phát triển từ tháng 5/2018; không chỉ cung cấp ngân hàng thực đơn cân bằng dinh dưỡng phù hợp từng giai đoạn thai kỳ của mẹ và phát triển của bé, mà còn có các công cụ theo dõi, chăm sóc sức khỏe… tạo nền tảng cho sự phát triển của trẻ từ khi còn là bào thai.

“Trước đây khi sinh con đầu lòng, mỗi lần nấu ăn tôi đều mất thời gian lên mạng tìm hiểu xem nên sử dụng những nguyên liệu gì và chế biến ra sao. Từ khi biết tới phần mềm với ngân hàng thực đơn hơn 2.000 món, cùng sự bảo đảm từ các y bác sĩ và điều dưỡng, tôi cảm thấy tiện lợi và yên tâm hẳn”, chị Thanh Tâm chia sẻ.

ThS.BS Nguyễn Thị Tố Thư của Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM nhận định phần lớn các mẹ hiện nay chú trọng lượng đạm và chất béo mà chưa cân đối chất xơ cùng những yếu tố khác. Sự xuất hiện của phần mềm giúp các mẹ dễ dàng lựa chọn nhóm thực phẩm bổ sung, nâng cao chất lượng dinh dưỡng cho bản thân khi mang thai cũng như cho con sau này.

Cùng quan điểm với chị Thanh Tâm, chị Trần Thị Hải Hà - sản phụ tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cho rằng nhờ phần mềm được thiết kế khoa học với đầy đủ thông tin kèm hình ảnh, chị có thể dành thời gian tập trung hồi phục thay vì đau đầu nghiên cứu về dinh dưỡng.

Gửi mã QR để mẹ và chồng cũng có thể sử dụng, chị còn yên tâm hơn khi gia đình áp dụng thực đơn cho cả bé đầu lòng 27 tháng tuổi ở nhà. Bởi lẽ, người dùng có thể tự xây dựng thực đơn qua việc linh hoạt thay đổi nguyên liệu, món ăn... mà vẫn đảm bảo cân bằng dinh dưỡng.

Ngân hàng thực đơn hơn 2.000 món ăn cho mẹ và bé đã được nghiên cứu, phát triển bài bản, nhận đánh giá, tư vấn từ Hội đồng Khoa học thuộc Viện Dinh dưỡng Quốc gia cùng nhiều chuyên gia y tế, ẩm thực cũng như các mẹ mang thai, nuôi con nhỏ. Tất cả nhằm đảm bảo các thực đơn của phần mềm cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, năng lượng với đa dạng thực phẩm, phù hợp đặc tính sinh lý, khẩu vị vùng miền và dễ dàng áp dụng.

Đặc biệt hơn, phần mềm còn tích hợp công cụ theo dõi sức khỏe của mẹ và bé, kiểm tra chế độ dinh dưỡng hiện tại dựa trên chỉ số khối cơ thể (BMI) và sự tăng trưởng cân nặng, chiều cao so với tuổi (Z-score), đồng thời cung cấp các nội dung tư vấn cùng nhiều thông tin bổ ích. Chị Thanh Tâm cho biết: “Theo dõi sức khỏe là tính năng tôi ấn tượng nhất. Chỉ cần nhập chiều cao, cân nặng, tháng tuổi của bé, tháng thai kỳ của mẹ, tôi có thể theo dõi cả quá trình chăm sóc bản thân lẫn con mình một cách khoa học. Phần mềm giúp tôi bớt đi một nỗi lo không chỉ ở giai đoạn mang thai, con sơ sinh mà còn kéo dài đến thời điểm con ăn dặm sau này”.

Với các y bác sĩ và điều dưỡng tại bệnh viện, phần mềm được ví như “cánh tay phải” đắc lực trong công tác tư vấn, thăm khám, chăm sóc sản phụ. Trong quá trình công tác, chị Nguyễn Thị Thùy Dung - chuyên viên phòng Công tác Xã hội, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - gặp rất nhiều trường hợp sản phụ lo lắng không biết thông tin dinh dưỡng mình tìm được trên Internet có chính thống hay không. Đó là trước khi nhận được tư vấn về phần mềm thực đơn dinh dưỡng cho mẹ và bé.

“Sản phụ thường kể cho tôi về quá trình tìm kiếm nguồn thực đơn hàng ngày cho con trước đây. Vừa phải suy nghĩ sáng, trưa, chiều, tối nấu món gì, vừa không biết món mình nấu có đủ dinh dưỡng hay không, rất vất vả. Được giới thiệu về phần mềm, tất cả họ đều cảm thấy vui mừng và an tâm”, chị nói thêm.

“Chưa bao giờ con bỏ thừa đồ ăn trưa ở trường, kể cả rau. Mà rau lúc nào cũng là món con ăn đầu tiên”, Nguyễn Khởi Phong - học sinh lớp 3.3 của trường Tiểu học Nguyễn An Ninh (TP Biên Hòa, Đồng Nai) - vừa ăn cơm vừa hào hứng khoe. “Trộm vía” như Khởi Phong hẳn là điều phụ huynh nào cũng mong muốn khi gửi con ăn bán trú tại trường. Song, không phải ngẫu nhiên Khởi Phong và các bạn cùng lớp hào hứng với bữa trưa đến vậy.

Tiểu học Nguyễn An Ninh là một trong 22 trường tiểu học công lập trên địa bàn thành phố có hoạt động bán trú áp dụng “Bữa ăn học đường” - dự án được Ajinomoto Việt Nam phối hợp Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng Viện Dinh dưỡng Quốc gia - Bộ Y tế triển khai từ 2017. Trong đó, 2 nội dung gồm phần mềm “Xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng” và chương trình giáo dục “3 phút thay đổi nhận thức” đã được trường tiên phong triển khai từ năm 2018.

Với 120 thực đơn sẵn có dựa trên 360 món ăn, được thiết kế cân bằng dinh dưỡng theo nhu cầu lứa tuổi, đa dạng và ngon miệng, phần mềm giúp đơn vị cung cấp suất ăn cho Tiểu học Nguyễn An Ninh đảm bảo trong vòng ít nhất 2 tháng, bữa trưa của học sinh sẽ không có món lặp lại. Với phần mềm, các trường cũng có thể chủ động tạo thực đơn từ những món ăn trong ngân hàng thực đơn theo nguyên liệu và kiểm tra dinh dưỡng. Đây là yếu tố tiên quyết để các em không ngán cơm trường.

“Khi ngủ dậy, tụi con sẽ được ăn bữa xế là các món như sữa chua. Học trên lớp và chạy nhảy vào giờ ra chơi suốt cả ngày nhưng tụi con không thấy đói bụng”, Khởi Phong nói. Ngồi đối diện Khởi Phong, Trương Nguyễn Anh Thư cũng hào hứng khoe bữa trưa ngon miệng với mỗi ngày một món mới.

Bà Hoàng Thị Ngọc - Hiệu trưởng Tiểu học Nguyễn An Ninh - cho biết: “Nhà trường và Ajinomoto Việt Nam thường xuyên trao đổi về thực đơn cân bằng dinh dưỡng cũng như tài liệu giáo dục cho học sinh. Nhà trường, công ty và đơn vị cung cấp suất ăn thường xuyên họp để đảm bảo chất lượng tốt nhất cho bữa trưa của các em. Nhờ đó, nhiều em trước đây từng không ăn cá hoặc chưa biết ăn rau, giờ đã mạnh dạn hơn, thậm chí khiến phụ huynh bất ngờ”.

Song song đó, trước mỗi bữa ăn, học sinh còn được giáo dục về dinh dưỡng thông qua Chương trình giáo dục “3 phút thay đổi nhận thức”, với áp phích và đoạn phim ngắn được phát trong 3 phút. Đây là cách giúp các em nhận biết giá trị dinh dưỡng và lợi ích của thực phẩm đối với sức khỏe, cũng như hình thành sự yêu thích, quý trọng đối với thực phẩm, đặc biệt là rau củ quả, để hình thành thói quen ăn uống lành mạnh. Bên cạnh kiến thức dinh dưỡng, thực phẩm, các em còn được học thêm từ vựng tiếng Anh liên quan đến thực đơn trong video, dễ dàng tiếp thu và ghi nhớ.

Khởi Phong chia sẻ thêm: “Ngoài các video phát qua máy chiếu và kiến thức cô giảng về dinh dưỡng, tụi con còn được dạy về ý thức tiết kiệm đồ ăn, nước uống, bảo vệ môi trường... để áp dụng ở nhà”.

Tính đến hiện tại, hơn 19.000 cán bộ y tế và trên 1,5 triệu bà mẹ cả nước truy cập và sử dụng các nội dung của phần mềm thực đơn dinh dưỡng cho mẹ và bé. Trong khi đó, dự án “Bữa ăn học đường” cũng được triển khai tại hơn 4.300 tiểu học bán trú trên toàn quốc, mang đến bữa ăn cân bằng dinh dưỡng và giáo dục kiến thức về thực phẩm cho hơn 2,2 triệu học sinh.

Không dừng lại ở nâng cao chất lượng sức khỏe cho trẻ em Việt từ khi còn trong bụng mẹ đến hết bậc tiểu học, sáng kiến của Ajinomoto Việt Nam còn góp phần hình thành thói quen và cung cấp công cụ để mỗi cá nhân có thể chủ động cải thiện vấn đề dinh dưỡng. Tất cả nhằm hướng đến sứ mệnh nâng cao tầm vóc, thể lực và trí lực cho thế hệ tương lai của Việt Nam, theo đúng “Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2045” và mục đích tồn tại của Ajinomoto Việt Nam - Góp phần mang đến sức khỏe và hạnh phúc cho người dân và xã hội Việt Nam thông qua việc cung cấp những sản phẩm chất lượng và sáng kiến có giá trị với nền tảng “Khoa học về axit amin” (“AminoScience”).