AI Việt Nam đủ sức góp mặt trong hệ sinh thái toàn cầu

AI đang trở thành động lực tăng trưởng mới của kinh tế toàn cầu. Các cường quốc công nghệ không chỉ tập trung phát triển mô hình, hạ tầng mà còn thúc đẩy chiến lược AI có chủ quyền để bảo đảm lợi ích quốc gia và năng lực cạnh tranh lâu dài.

Hợp tác chiến lược để đưa AI vào thực tiễn

Theo World AI Index Survey 2025, Việt Nam hiện xếp thứ 6/40 quốc gia về mức độ sẵn sàng và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) – thuộc nhóm 10 nước dẫn đầu toàn cầu. Chiến lược quốc gia về AI đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ hình thành 5 thương hiệu AI tầm khu vực. 

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam đang song song thúc đẩy khung pháp lý trong nước và mở rộng hợp tác quốc tế. Thời gian qua, nhiều chủ trương mang tính chiến lược đã được ban hành.

Đáng chú ý, tại kỳ họp thứ 10 sắp tới, Chính phủ dự kiến trình Quốc hội thông qua đạo luật chuyên biệt về AI, tạo hành lang pháp lý cho giai đoạn phát triển mới. 

Cùng với đó là các chương trình đào tạo nguồn nhân lực số, xây dựng đội ngũ kỹ sư – chuyên gia công nghệ chất lượng cao, cũng như phong trào “Bình dân học vụ số” nhằm phổ cập kỹ năng số và AI cho toàn dân.

Trong định hướng hợp tác toàn cầu, Việt Nam đặc biệt chú trọng đến việc bắt tay cùng các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như NVIDIA để thúc đẩy hạ tầng và ứng dụng AI.

NVIDIA đã đồng hành cùng GreenNode – thành viên của VNG Group khai trương hạ tầng AI Cloud tại Bangkok tháng 6/2024, một trong những hạ tầng AI Cloud quy mô lớn đầu tiên của Đông Nam Á.

Đây được xem là bước chuẩn bị quan trọng để khu vực, trong đó có Việt Nam, sẵn sàng cho giai đoạn bùng nổ ứng dụng AI.

Bộ Tài chính cũng đã giao cho Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) làm đầu mối, phối hợp với NVIDIA thúc đẩy hạ tầng nghiên cứu và phát triển; hệ sinh thái khởi nghiệp AI; Đề nghị NVIDIA ưu tiên hỗ trợ các sinh viên, kỹ sư, nhà khoa học của Việt Nam tiếp cận với Chương trình học viện AI của NVIDIA thông qua Quỹ Học bổng Jensen Huang.

Tất cả những nỗ lực này, từ hoàn thiện hành lang pháp lý đến đầu tư hạ tầng chiến lược và đào tạo nhân lực, cho thấy sự chuẩn bị đồng bộ và quyết tâm cao của Việt Nam để chuyển ứng dụng AI thành động lực tăng trưởng thực tiễn.

Tự chủ AI trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia

Song song với việc đầu tư hạ tầng và mở rộng hợp tác quốc tế, phát triển AI có chủ quyền là mục tiêu chiến lược xuyên suốt mà Việt Nam đang hướng tới. 

Trong buổi làm việc với NVIDIA ngày 23/9 tại TPHCM, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đã đề nghị NVIDIA hỗ trợ Việt Nam phát triển AI có chủ quyền, phối hợp với các đối tác trong nước để ứng dụng AI vào mọi lĩnh vực kinh tế, đồng thời xây dựng các giải pháp AI cấp quốc gia.

Theo các chuyên gia, việc xây dựng AI có chủ quyền đặc biệt quan trọng, không chỉ giúp một quốc gia bảo vệ dữ liệu nhạy cảm và duy trì an ninh số, mà còn đảm bảo rằng những công nghệ cốt lõi được phát triển phù hợp với ngôn ngữ, văn hóa và nhu cầu nội tại.

Một hệ sinh thái AI chủ quyền cũng góp phần giảm sự phụ thuộc vào nguồn lực bên ngoài, đồng thời tạo nền tảng cho các doanh nghiệp trong nước phát triển, cạnh tranh được trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, Việt Nam còn đang thiếu vắng các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) chuyên biệt về tiếng Việt, cũng như do người Việt phát triển. 

Nhiều doanh nghiệp công nghệ Việt đã bắt đầu chọn hướng tinh chỉnh các mô hình LLM mã nguồn mở (open-source) để vừa tối ưu chi phí, vừa tăng cường khả năng kiểm soát hệ thống.

Mới đây, tại sự kiện NVIDIA AI Day Ho Chi Minh City (23/9), GreenNode đã ra mắt GreenMind, mô hình suy luận LLM mã nguồn mở đầu tiên chuyên biệt cho tiếng Việt.

Đây là sự kiện hàng đầu do NVIDIA tổ chức, quy tụ hơn 1000 chuyên gia AI và doanh nghiệp công nghệ lớn, nhằm thúc đẩy nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo. 

Ngay tại thời điểm ra mắt, GreenMind đã được tích hợp trên NVIDIA NIM – nền tảng tập hợp các mô hình AI đạt chuẩn quốc tế dành cho doanh nghiệp, chỉ sau 6 tháng cải tiến và kiểm định.

Ông Vũ Thanh Tùng, Giám đốc Sản phẩm GreenNode, cho biết: “NVIDIA NIM là nền tảng uy tín toàn cầu, với tiêu chuẩn khắt khe và độ tin cậy cao. GreenMind xuất hiện trên NIM vừa là minh chứng công nghệ, vừa là tuyên ngôn rằng AI Việt Nam đủ sức góp mặt trong hệ sinh thái toàn cầu”.

Không chỉ GreenMind, chúng tôi tin rằng, với tiềm năng và đội ngũ nhân lực chất lượng cao tại Việt Nam, trong thời gian tới sẽ có thêm nhiều mô hình ‘Made in Vietnam’ mang dấu ấn đột phá và được ghi nhận rộng rãi trong khu vực, ông Vũ Thanh Tùng nhấn mạnh. 

Để có mặt trên NIM, những LLM như GreenMind đã phải vượt qua quy trình thẩm định khắt khe: từ báo cáo chi tiết kiến trúc, dữ liệu, phương pháp huấn luyện – tinh chỉnh, cho đến thử nghiệm hiệu suất quốc tế và vòng đánh giá độc lập của NVIDIA, ông Võ Trọng Thư, Trưởng phòng AI Lab GreenNode chia sẻ. 

Ở góc độ sản phẩm, GreenMind được thiết kế với 14 tỷ tham số, khả năng lập luận nhiều bước và kho dữ liệu hơn 55.000 mẫu tiếng Việt, cho thấy công nghệ phát triển trong nước hoàn toàn có thể đáp ứng các chuẩn mực toàn cầu.

Thông qua cơ chế vòng lặp dữ liệu tự cải thiện kết hợp yếu tố con người, GreenMind có khả năng tự suy nghĩ theo từng bước lập luận và tự cải thiện kết quả. 

Nhờ đặc tính này, những mô hình như GreenMind phù hợp để các doanh nghiệp Việt Nam tích hợp vào trợ lý AI, các chatbot tương tác theo ngữ cảnh, hệ thống tìm kiếm và khai thác tài liệu chuyên sâu, cũng như các ứng dụng cần khả năng suy luận phức tạp bằng tiếng Việt như logic, toán học và phân tích tình huống.

GreenNode đã được vinh danh “Doanh nghiệp AI xuất sắc” tại lễ trao giải AI Awards 2025. Bên cạnh đó, giải pháp VNG Cloud AI Stack cũng nhận được giải thưởng “Giải pháp AI xuất sắc” nhờ khả năng giúp doanh nghiệp Việt khai thác hiệu quả sức mạnh AI mà không cần đầu tư lớn và hạ tầng hay đội ngũ kỹ thuật. 

“Triển vọng phát triển AI tại Việt Nam gắn liền với mục tiêu xây dựng AI có chủ quyền (sovereignty AI). Việc đầu tư hạ tầng đạt chuẩn quốc tế được xem là yếu tố tiên quyết giúp tiệm cận các xu hướng công nghệ toàn cầu. Tuy vậy, với GreenNode, trọng tâm phát triển AI bền vững nằm ở chiến lược R&D, tiêu biểu như việc phát triển mô hình LLM tiếng Việt đầu tiên tại Việt Nam trên nền tảng NVIDIA NIM, cũng như các giải pháp quản lý dữ liệu giúp doanh nghiệp giải quyết tình trạng dữ liệu phân mảnh, tổng hợp và xử lý ở quy mô lớn, đồng thời tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật trong nước”, Ông Vũ Thanh Tùng nhấn mạnh.