Ai là vị tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam?

Theo báo Quân đội nhân dân, mang hàm thiếu tướng năm 1946, ông Lê Thiết Hùng (1908-1986) là vị tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam. 

Trong hồi ký “Người học trò nhỏ của Bác Hồ”, thiếu tướng Lê Thiết Hùng từng kể lại cuộc gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh năm 1946, bàn về việc Chính phủ quyết định tổ chức Đội Tiếp phòng quân để giám sát quân đội Pháp sẽ vào miền Bắc thay thế quân đội Tưởng Giới Thạch theo nội dung Hiệp định sơ bộ 6/3/1946. Tại Bắc bộ phủ, Bác nói: “Thường vụ và Bác đã cân nhắc kỹ. Việc này chỉ có chú làm được. Chú nhận đi!”. 

Lúc này, đang cần một sĩ quan hàm tướng để chỉ huy Đội Tiếp phòng quân và tương xứng với sĩ quan Pháp khi làm việc, nhưng vào thời điểm đó, phía ta chưa có ai được phong tướng. Vì thế, tuy chưa có sắc lệnh phong chính thức nhưng từ năm 1946, ông Lê Thiết Hùng đã mang hàm thiếu tướng. Trong các sắc lệnh về điều động công tác do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký năm 1947 đều ghi rõ là “Thiếu tướng Lê Thiết Hùng”. 

Ngoài ra, giấy chứng minh thư sĩ quan do Bộ Quốc phòng cấp đầu năm 1959 cũng ghi rõ: “Tư lệnh Bộ Tư lệnh Pháo binh Lê Thiết Hùng, cấp bậc Thiếu tướng từ năm 1946”.

Đến năm 1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh chính thức phong quân hàm tướng đợt đầu tiên cho 10 quân nhân.

Cuộc đời Thiếu tướng Lê Thiết Hùng có nhiều dấu ấn đặc biệt. Ông được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trực tiếp kết nạp vào Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội (1925), được cử đi học Trường Võ bị Hoàng Phố (Trung Quốc), rồi được giao nhiệm vụ tham gia quân đội Tưởng Giới Thạch.

Cũng chính lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã chọn tên mới cho ông, đổi từ tên thật là Lê Văn Nghiệm thành Lê Thiết Hùng với ý nghĩa trong “chất thép” có “chất hùng”. Tên gọi này đã đi theo ông suốt đời.

“Cây gỗ mun” là biệt danh Bác Hồ đặt cho ông Lê Thiết Hùng. Biệt danh này theo nghĩa đen là vì nước da ngăm đen của ông. Còn theo nghĩa bóng, đây là tâm sự gửi gắm của Bác ở ông: Hoạt động trong lòng địch vẫn tuyệt đối trung thành, vững vàng và bền chắc như cây gỗ mun.

Sách “Lịch sử Trường Sĩ quan Lục quân 1 (1945-2015)” cho biết, Thiếu tướng Lê Thiết Hùng làm Hiệu trưởng nhà trường từ năm 1948 đến năm 1954. 

Đại tá Đỗ Đức Kiên, nguyên Cục trưởng Cục Tác chiến, nhớ những kỷ niệm về Hiệu trưởng Lê Thiết Hùng những ngày đào tạo chiến binh trong kháng chiến chống Pháp: “Anh hoàn toàn nổi trội hơn tất cả mọi người trên nhiều mặt: Tuổi đời, tuổi Đảng, tuổi quân, trình độ hiểu biết chính trị, quân sự - và có quá trình hoạt động đáng kính nể. 

Trong sinh hoạt, anh lúc nào cũng giữ được tác phong chính quy, đàng hoàng, nghiêm cẩn. Đồng thời anh lại là một người kiên trì, mẫu mực trong thực hiện và cuốn hút cán bộ, học viên, nhân viên toàn trường nỗ lực thi đua vượt mọi khó khăn, gian khổ nhằm hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ với quyết tâm chỉ tiến không lùi”.

Năm 1957, Trường Sĩ quan Pháo binh trực thuộc Bộ Quốc phòng - Tổng Tư lệnh được thành lập. Thiếu tướng Lê Thiết Hùng, Tư lệnh Bộ tư lệnh Pháo binh được cử kiêm nhiệm Hiệu trưởng Trường Sĩ quan Pháo binh. 

Tư liệu lịch sử Binh chủng Pháo binh ghi lại: “Đồng chí Lê Thiết Hùng - Tư lệnh binh chủng thường xuyên kiểm tra đơn vị, trực tiếp xem xét tình hình sẵn sàng chiến đấu của người, xe, pháo, đạn theo dõi cán bộ chiến sĩ học tập và trực tiếp uốn nắn những sai sót. Tác phong sâu sát, trực tiếp của tư lệnh có ảnh hưởng tốt đối với cán bộ cấp dưới”.