80 năm Bưu điện Việt Nam đổi mới cùng đất nước - Báo VnExpress - Báo VnExpress

Giai đoạn 1945-1954, mạng lưới thông tin liên lạc của cách mạng vận hành bí mật và linh hoạt, tồn tại song song hai hệ thống: giao liên bí mật của Đảng và bưu điện công khai của chính quyền. Trong điều kiện thiếu thốn, thông tin liên lạc được duy trì bằng các phương thức như điện thoại, vô tuyến điện và giao liên thủ công. Lực lượng giao bưu đóng vai trò quan trọng trong việc đưa đón cán bộ, chuyển công văn, tài liệu và mệnh lệnh phục vụ chiến trường, góp phần vào các chiến dịch, trong đó có Điện Biên Phủ.

Sau chiến tranh, ngành bưu điện tiếp tục phát huy vai trò là cầu nối thông tin, góp phần vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Bưu điện vẫn là kênh chuyển phát thư, báo, công văn, bưu phẩm, đảm bảo dòng chảy vật chất và dữ liệu được thông suốt trên khắp cả nước.

"Quá trình hình thành và xây dựng đã tôi luyện cho những con người bưu điện nhiều phẩm chất đáng quý. Họ chịu thương, chịu khó, trung thành với ngành. Nhờ đó, bưu điện đã có thể vượt khó để đồng hành cùng các giai đoạn phát triển của đất nước", ông Bùi Văn Hoàng, Giám đốc Bưu điện Thành phố Hà Nội, nói về dấu ấn của ngành bưu điện trong hành trình 80 năm phát triển đất nước.

Đến năm 1998, Việt Nam triển khai mô hình điểm bưu điện - văn hóa xã. Các điểm này được trang bị sách, báo, điện thoại công cộng và dịch vụ Internet, giúp người dân nông thôn tiếp cận dịch vụ bưu chính, viễn thông thuận lợi hơn. Ở nhiều xã vùng sâu, vùng xa, đây là nơi duy nhất có máy tính kết nối mạng, hỗ trợ người dân tra cứu kiến thức về trồng trọt, chăn nuôi, pháp luật và thông tin thị trường. Mô hình này không chỉ nâng cao dân trí mà còn hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội tại cơ sở. Ngoài ra, bưu điện cung cấp dịch vụ tài chính - bưu chính, mang đến cơ hội tiếp cận các dịch vụ ngân hàng, bảo hiểm, thúc đẩy tài chính toàn diện.

Không chỉ đóng vai trò quan trọng trong nước, ngành bưu chính còn đóng góp cho hoạt động ngoại giao.

Không trực tiếp tham gia hoạt động ngoại giao chính thức, nhưng thông qua việc vận chuyển thư từ, bưu phẩm, báo chí, các sản phẩm văn hóa từ Việt Nam ra nước ngoài và ngược lại, bưu điện kết nối cộng đồng người Việt xa xứ với gia đình trong nước, duy trì sợi dây liên lạc bền chặt giữa quê hương và kiều bào.

Phát hành tem bưu chính là một trong những hình thức ngoại giao văn hóa đặc thù của ngành. Các bộ tem giới thiệu danh lam thắng cảnh, di sản văn hóa, con người Việt Nam vừa là phương tiện thanh toán cước phí vừa là "sứ giả" mang hình ảnh đất nước ra quốc tế. Việt Nam thường xuyên hợp tác với bưu chính các nước để phát hành chung tem kỷ niệm sự kiện ngoại giao, như bộ tem hợp tác với bưu chính Pháp nhân kỷ niệm 40 năm quan hệ Việt - Pháp, hay bộ tem song phương với Nhật Bản, Cuba, Lào...

Bưu điện Việt Nam (Vietnam Post) cũng đảm nhiệm vai trò doanh nghiệp bưu chính quốc gia, đại diện Việt Nam tham gia các tổ chức quốc tế, qua đó góp phần nâng cao uy tín và vị thế của đất nước. Kể từ khi chính thức gia nhập Liên minh Bưu chính Thế giới (UPU) năm 1976, Việt Nam đã tích cực tham gia hoạt động của tổ chức, đóng góp vào sự phát triển của ngành bưu chính toàn cầu và mở rộng quan hệ hợp tác song phương, đa phương với nhiều quốc gia.

Góp phần đưa Việt Nam vào kỷ nguyên số

Chiến lược phát triển bưu chính đến năm 2025, định hướng đến 2030 đặt mục tiêu biến bưu chính thành một trong những hạ tầng quan trọng của quốc gia và của nền kinh tế số. Với hơn 14.000 điểm phục vụ phủ 100% xã, phường, Bưu điện Việt Nam đảm bảo mỗi xã đều có ít nhất một điểm phục vụ, kể cả ở vùng sâu, vùng xa.

Trong Covid-19, hệ thống bưu điện tham gia tiêu thụ nông sản cho nông dân khi các kênh phân phối truyền thống bị gián đoạn. "Ấn tượng lớn nhất với tôi là hình ảnh bưu điện vận chuyển hàng nhu yếu phẩm tới người dân bị cách ly để không ai bị bỏ lại phía sau", bà Ngô Thị Huỳnh Như, Sở Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ, nhớ lại.

"Cùng với đó, bưu điện còn hỗ trợ đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử, một phương thức tiêu thụ mới giúp người nông dân chủ động giải quyết đầu ra trong dịch bệnh và mở ra hướng đi bền vững", bà Như nói.

Lợi thế này được khai thác để hỗ trợ nông dân, hộ kinh doanh cá thể, hợp tác xã tham gia thương mại điện tử, mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Sàn thương mại điện tử Postmart (sau đổi tên thành Buudien.vn) trở thành kênh kết nối quan trọng giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng. Trung bình mỗi ngày, sàn ghi nhận 9.400 lượt truy cập, xử lý gần 1.500 đơn hàng mỗi tuần, chủ yếu là nông sản và đặc sản địa phương.

Nhờ nền tảng, sản phẩm vùng sâu như cam Cao Phong, nhãn lồng Hưng Yên, gạo Séng Cù, mật ong Tây Nguyên... có thể tiêu thụ ổn định, thậm chí tiếp cận thị trường nước ngoài qua các đơn hàng xuất khẩu nhỏ lẻ. Việc tham gia sàn thương mại điện tử cũng giúp người sản xuất nâng cao kỹ năng tiếp thị, định giá hợp lý, giảm phụ thuộc vào thương lái.