7 hình thức xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức từ 15.6

Có 7 hình thức xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính đối với cán bộ, công chức, viên chức theo Nghị định 93 năm 2025 của Chính phủ.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 93 năm 2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 19 năm 2020 về kiểm tra, xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Trong đó quy định 7 hình thức kỷ luật áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức có hành vi vi phạm trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Theo đó, các quy định mới này chính thức có hiệu lực từ ngày 15.6.2025.

1. Khiển trách

Hình thức khiển trách sẽ áp dụng với cán bộ, công chức, viên chức vi phạm lần đầu, gây hậu quả ít nghiêm trọng, cụ thể:

Khoản 1: Giữ lại vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm để xử lý vi phạm hành chính.

Khoản 3: Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, đòi, nhận tiền, tài sản của đối tượng vi phạm; dung túng, bao che, hạn chế quyền của đối tượng vi phạm khi xử lý vi phạm hành chính.

Khoản 6: Lập biên bản vi phạm hành chính không đúng thẩm quyền, không đúng hành vi vi phạm hành chính, không đúng đối tượng vi phạm hành chính.

Khoản 7: Vi phạm thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính hoặc vi phạm thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Khoản 9: Xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả hoặc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính không đúng thẩm quyền, thủ tục. Không đúng đối tượng theo quy định pháp luật hoặc áp dụng hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả không đúng, không đầy đủ đối với hành vi vi phạm hành chính hoặc không áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm hành chính.

Khoản 10: Xác định không đúng hành vi vi phạm khi ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, trừ trường hợp bị xem xét xử lý về hành vi vi phạm quy định tại khoản 9 Điều này.

Khoản 13: Không theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, tổ chức thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định; không tổ chức cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định.

Khoản 14: Sử dụng trái pháp luật tiền thu từ xử phạt vi phạm hành chính.

Khoản 15: Không cung cấp hoặc cung cấp thông tin, tài liệu không chính xác, không đầy đủ, không trung thực liên quan đến nội dung kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

16. Chống đối, cản trở người làm nhiệm vụ kiểm tra, đe dọa, trù dập người cung cấp thông tin, tài liệu cho đoàn kiểm tra, gây khó khăn cho hoạt động kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Khoản 18: Cung cấp, tiết lộ thông tin, tài liệu, hồ sơ của đối tượng được kiểm tra cho tổ chức và cá nhân không có thẩm quyền, trách nhiệm.

Khoản 20: Thiếu trách nhiệm trong việc chỉ đạo thực hiện kết luận kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Khoản 3: Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, đòi, nhận tiền, tài sản từ đối tượng vi phạm hành chính; dung túng, bao che hoặc hạn chế quyền của đối tượng vi phạm trong quá trình xử lý.

Khoản 6: Lập biên bản vi phạm hành chính không đúng thẩm quyền, không đúng hành vi hoặc không đúng đối tượng vi phạm.

Khoản 14: Sử dụng trái pháp luật số tiền thu được từ hoạt động xử phạt vi phạm hành chính.

Khoản 15: Không cung cấp hoặc cung cấp không chính xác, không đầy đủ, không trung thực thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Khoản 18: Cung cấp hoặc tiết lộ thông tin, tài liệu, hồ sơ liên quan đến đối tượng bị kiểm tra cho các tổ chức, cá nhân không có thẩm quyền, không có trách nhiệm theo quy định của pháp luật.

Khoản 20: Thiếu trách nhiệm trong việc chỉ đạo hoặc tổ chức thực hiện kết luận kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

2. Cảnh cáo

Hình thức cảnh cáo áp dụng khi người vi phạm: Tái phạm sau khi đã bị khiển trách, hoặc vi phạm lần đầu nhưng gây hậu quả nghiêm trọng; vi phạm các hành vi tại khoản 2, 4, 5, 8, 11, 16, 17 điều 22; không sửa đổi, bổ sung quyết định xử phạt hoặc không thực hiện kết luận kiểm tra.

Khoản 2: Giả mạo, làm sai lệch hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính hoặc hồ sơ áp dụng biện pháp xử lý hành chính.

Khoản 4: Can thiệp trái pháp luật vào việc xử lý vi phạm hành chính.

Khoản 5: Không lập biên bản vi phạm hành chính khi phát hiện hành vi vi phạm hành chính theo quy định.

Khoản 8: Không ra quyết định xử phạt hoặc không áp dụng biện pháp xử lý hành chính đối với người vi phạm theo quy định. Không tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hoặc không áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.

Khoản 11: Kéo dài thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành chính.

Khoản 16: Chống đối, cản trở người làm nhiệm vụ kiểm tra; đe dọa, trù dập người cung cấp thông tin, tài liệu cho đoàn kiểm tra; gây khó khăn cho hoạt động kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Khoản 17: Can thiệp trái pháp luật vào hoạt động kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

3. Hạ bậc lương

Áp dụng đối với công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, khi tái phạm sau khi đã bị cảnh cáo hoặc vi phạm lần đầu nhưng gây hậu quả rất nghiêm trọng.

4. Giáng chức

Áp dụng đối với công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý nếu tái phạm sau khi đã bị cảnh cáo hoặc vi phạm lần đầu nhưng gây hậu quả rất nghiêm trọng.

5. Cách chức

Áp dụng trong các trường hợp cán bộ tái phạm sau khi đã bị cảnh cáo; công chức lãnh đạo tái phạm sau giáng chức hoặc vi phạm lần đầu nhưng gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, có thái độ tích cực khắc phục, có tình tiết giảm nhẹ; viên chức quản lý tái phạm sau khi bị cảnh cáo, hoặc vi phạm lần đầu gây hậu quả rất nghiêm trọng.

6. Buộc thôi việc

Hình thức buộc thôi việc được áp dụng trong các trường hợp đặc biệt nghiêm trọng: Công chức tái phạm sau khi bị hạ bậc lương hoặc lần đầu vi phạm gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng; công chức lãnh đạo tái phạm sau cách chức hoặc vi phạm lần đầu gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Hoặc viên chức thường hoặc viên chức quản lý tái phạm sau cảnh cáo hoặc cách chức, hoặc vi phạm lần đầu gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

7. Bãi nhiệm

Bãi nhiệm là hình thức kỷ luật mới được bổ sung tại Nghị định 93/2025/NĐ-CP, áp dụng đối với cán bộ vi phạm lần đầu nhưng gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng trong các trường hợp thuộc diện buộc thôi việc.

Không ràng buộc số thành viên đoàn kiểm tra xử lý vi phạm

Ngoài ra, điểm mới nữa đó là quy định mới về thành lập đoàn kiểm tra.

Luật sư Nguyễn Thị Minh Trang (thuộc Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết, theo quy định tại điều 8 Nghị định 19 năm 2020, đoàn kiểm tra được thành lập theo quyết định của người có thẩm quyền, chủ yếu theo hình thức liên ngành. Tuy nhiên, các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ hoặc thủ trưởng đơn vị quản lý người có thẩm quyền xử phạt có thể thành lập đoàn kiểm tra riêng trong phạm vi lĩnh vực mình quản lý.

Nhưng nay, Nghị định 93 năm 2025 sửa đổi, bổ sung nội dung này thành Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Chủ tịch UBND các cấp có quyền thành lập đoàn kiểm tra liên ngành và đoàn kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Người có thẩm quyền quy định tại khoản 2, 4, 5 điều 6 có thể thành lập đoàn kiểm tra trong lĩnh vực mình quản lý và đoàn kiểm tra liên ngành theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Luật sư Minh Trang cho biết thêm, theo quy định trước đây thì thành phần đoàn kiểm tra bắt buộc phải có ít nhất 5 thành viên, gồm trưởng đoàn, 1 phó trưởng đoàn và các thành viên. Nhưng từ ngày 15.6.2025, theo Nghị định 93 năm 2025, sẽ không còn ràng buộc số lượng và cơ cấu cứng nữa. Việc quyết định số lượng, thành phần (trưởng đoàn, phó trưởng đoàn và các thành viên) sẽ do người ra quyết định kiểm tra xem xét, căn cứ vào tình hình thực tế.