64 nước ký Công ước Hà Nội trong ngày đầu tiên

Phát biểu tại phiên khai mạc Lễ mở ký Công ước Hà Nội sáng nay, Chủ tịch nước Lương Cường cho biết đây là sự kiện mang ý nghĩa lịch sử, khởi đầu cho kỷ nguyên hợp tác toàn cầu về không gian mạng.

Lễ mở ký là một bước trong quy trình pháp lý liên quan đến ban hành và thực thi công ước quốc tế. Đây là giai đoạn khi văn bản Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng được công bố và các quốc gia được mời ký kết nhằm thể hiện ý định tham gia vào Công ước trong tương lai. Sau lễ mở ký, các thành viên tham gia Công ước Hà Nội có thể tiếp tục ký tại trụ sở Liên Hợp Quốc cho đến ngày 31/12/2026.

Lãnh đạo, quan chức cấp cao khoảng 110 nước và nhiều tổ chức quốc tế tham dự Lễ mở ký, trong đó Việt Nam và 63 nước cử đại diện ký Công ước trong ngày đầu tiên.

Với chủ đề "Chống tội phạm mạng, chia sẻ trách nhiệm, hướng tới tương lai", Lễ mở ký thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế và cam kết chung giữa các quốc gia cùng xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh, bền vững.

"Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự ra đời một công cụ pháp lý toàn cầu mà còn khẳng định sức sống bền bỉ của chủ nghĩa đa phương, nơi các quốc gia vượt qua khác biệt, sẵn sàng cùng nhau gánh vác trách nhiệm vì lợi ích chung, vì hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển", Chủ tịch nước nói.

Ông đánh giá không gian mạng vừa là không gian mới, phát triển, vừa là mặt trận mới của an ninh toàn cầu, nơi cơ hội và thách thức đan xen, nơi tiến bộ công nghệ phải song hành cùng đạo đức và trách nhiệm.

Tuy nhiên, cùng với những tiến bộ vượt bậc của công nghệ số, các hoạt động tội phạm mạng đang gia tăng nhanh chóng về quy mô, mức độ và hậu quả. Các vụ tấn công mạng, đánh cắp dữ liệu, thao túng thông tin, xâm nhập hạ tầng thiết yếu diễn ra hàng ngày trên nhiều quốc gia và tổ chức, gây thiệt hại hàng nghìn tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu mỗi năm.

Trước thách thức của tội phạm mạng, Công ước Hà Nội là minh chứng sống động cho tinh thần đoàn kết và thượng tôn pháp luật. Công ước Hà Nội gửi đi ba thông điệp, trước hết khẳng định cam kết kiến tạo một trật tự bảo đảm an toàn, an ninh trong không gian mạng trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Công ước Hà Nội cũng đề cao tinh thần chia sẻ, đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau, vì chỉ khi cùng hợp tác, các quốc gia mới có thể bảo vệ không gian mạng ổn định và bền vững. Công ước nhấn mạnh mục tiêu cao cả nhất của mọi nỗ lực là vì người dân, để công nghệ phục vụ đời sống, phát triển, mang lại cơ hội cho tất cả và không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình số hóa toàn cầu.

Phát biểu tại sự kiện, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đánh giá sau gần 5 năm nỗ lực đàm phán, các quốc gia thành viên đã đạt được hiệp ước tư pháp hình sự đầu tiên sau hơn hai thập kỷ. Ông Guterres cho biết Công ước Hà Nội là công cụ mạnh mẽ, có tính ràng buộc pháp lý nhằm củng cố khả năng phòng thủ tập thể chống lại tội phạm mạng.

"Thông qua Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) - Ban Thư ký của Công ước - chúng tôi sẽ hỗ trợ các quốc gia đưa hiệp ước vào thực tiễn, nâng cao năng lực, tăng cường điều tra, và thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới", ông Guterres nói.

Theo Tổng thư ký Guterres, Công ước Hà Nội là lời cam kết rằng các quyền cơ bản của con người phải được bảo vệ cả ngoài đời thật lẫn trên không gian mạng. Công ước là minh chứng cho sức mạnh của chủ nghĩa đa phương trong việc tìm ra các giải pháp.

"Đó cũng là lời cam kết rằng không một quốc gia nào, bất kể trình độ phát triển, bị bỏ lại phía sau khi đối mặt tội phạm mạng", ông Guterres nói.

Tổng thư ký khẳng định Hà Nội là "nơi đăng cai lý tưởng cho sự kiện hôm nay", bởi đây là phố thể hiện tinh thần của kỷ nguyên số: đổi mới, tiềm năng và kết nối. "Liên Hợp Quốc tự hào được hợp tác với Việt Nam để cùng nhau làm nên ngày trọng đại này", ông nói.

Công ước Hà Nội gồm 9 chương, 71 điều, nhằm xây dựng khuôn khổ pháp lý đa phương toàn diện để đấu tranh với tội phạm trên không gian mạng. Công ước có nhiều nội dung quan trọng như hình sự hóa các hành vi phạm tội qua mạng; cơ chế hợp tác quốc tế trong điều tra, dẫn độ, chia sẻ chứng cứ điện tử, tịch thu, xử lý tài sản phạm tội, bảo vệ nhân chứng, hỗ trợ nạn nhân.

Đây là kết quả của gần 5 năm thương lượng liên tục và kéo dài giữa các quốc gia thành viên, nhằm xây dựng một khuôn khổ pháp lý đa phương toàn diện để đấu tranh với tội phạm trên không gian mạng. Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang cho biết Việt Nam đã vận động bài bản và quyết liệt để đăng cai Lễ mở ký Công ước Liên Hợp Quốc về Chống tội phạm mạng tại Hà Nội.

Đây cũng là lần đầu tiên một địa danh Việt Nam được gắn với điều ước đa phương toàn cầu liên quan đến lĩnh vực được cộng đồng quốc tế rất quan tâm, đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử đối ngoại đa phương của Việt Nam và quan hệ đối tác Việt Nam - Liên Hợp Quốc.

Ngọc Ánh