6 bệnh truyền nhiễm dễ gặp ở trẻ dưới hai tuổi

BS CKI. Nguyễn Lê Nga, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết trẻ 1 đến 24 tháng tuổi có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm cao. Đặc biệt trong thời kỳ bú mẹ và ăn dặm, hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, kháng thể từ mẹ truyền sang cũng dần suy giảm. Trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh qua việc bò, trườn, cầm nắm đồ vật và đưa lên miệng. Đây chính là "cánh cửa" để mầm bệnh xâm nhập.

Trong đó, 6 mầm bệnh trên có khả năng ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe trẻ nhỏ. Bệnh bạch hầu có thể dẫn đến tắc nghẽn đường thở, viêm phổi, suy hô hấp, viêm cơ tim, nguy cơ tử vong lên đến 20% chỉ trong 6 ngày. Ho gà gây nhiều biến chứng như viêm phổi, suy hô hấp, co giật, viêm não, suy kiệt... và có thể dẫn đến tử vong. Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (Unicef) thống kê ho gà là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trên thế giới trước khi có vaccine, cứ 10 trẻ nhiễm bệnh có khoảng 1 trẻ tử vong.

Trẻ cũng có nguy cơ mắc uốn ván, bởi mầm bệnh có thể tồn tại ở mọi nơi trong môi trường tự nhiên và xâm nhập vào cơ thể qua vết thương dù rất nhỏ. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mắc uốn ván có nguy cơ tử vong lên đến 95%.

Vi khuẩn Hib (Haemophilus Influenzae type b) gây các bệnh viêm phổi, nhiễm trùng máu, viêm màng não, viêm màng ngoài tim... Tỷ lệ tử vong của viêm màng não do Hib ở trẻ nhỏ có thể lên tới 40%. 10-15% trẻ sống sót bị biến chứng nặng như bại não, tràn dịch não, động kinh, mù và điếc.

Đối với bệnh viêm gan B, 90% trẻ nhiễm virus trong vòng 12 tháng đầu đời sẽ tiến triển thành bệnh viêm gan B mãn tính, 25% trong số đó sau này có khả năng tiến triển thành xơ gan và ung thư gan.

Virus gây bệnh bại liệt thường ảnh hưởng đến trẻ nhỏ, có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, teo cơ, liệt cơ, liệt tủy sống, suy hô hấp và tử vong. Trước khi có vaccine, Việt Nam đã xảy ra các dịch lớn vào những năm 1957-1959 với hàng nghìn trẻ em bị tàn tật suốt đời.

Do đó, trẻ em được khuyến cáo tiêm ngừa ngay từ khi chào đời. Trẻ bắt đầu bằng một mũi vaccine viêm gan B, lao, tới hai tháng tuổi bắt đầu tiêm các loại vaccine khác. Phụ huynh có thể cho con tiêm vaccine theo chương trình Tiêm chủng mở rộng hoặc tiêm dịch vụ.

Một số loại vaccine kết hợp nhiều loại trong một mũi tiêm, giúp đồng thời phòng bệnh và tiết kiệm thời gian tiêm chủng cho gia đình. Điển hình vaccine 6 trong 1 giúp phòng 6 bệnh: bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, bệnh do vi khuẩn Hib, bệnh bại liệt. Nếu sử dụng vaccine này, trẻ không cần uống thêm ba liều vaccine bại liệt đơn hoặc tiêm thêm hai mũi vaccine bại liệt bên cạnh loại 5 trong 1.

Hiện Việt Nam lưu hành hai loại vaccine 6 trong 1, bao gồm loại bào chế ở dạng pha sẵn trong bơm tiêm và loại cần pha hồi chỉnh trước khi tiêm. Cả hai loại được chứng minh an toàn và hiệu quả trong việc phòng ngừa 6 bệnh truyền nhiễm trên, sử dụng được cho trẻ sinh non.

Vaccine 6 trong 1 cần được tiêm đúng lịch, đủ liều, giúp tạo kháng thể tối ưu bảo vệ trẻ. Lịch tiêm cụ thể cho trẻ như sau: mũi 1 khi trẻ 2 tháng tuổi, sớm nhất là 6 tuần tuổi; mũi 2 tiêm sau mũi 1 một tháng; mũi 3 tiêm sau mũi 2 một tháng; mũi 4 thường từ 16-18 tháng tuổi và cách mũi 3 tối thiểu 6 tháng. Bên cạnh tiêm chủng, cha mẹ cần bổ sung dinh dưỡng hợp lý cho trẻ và nên tham khảo thêm các loại vaccine khác để bảo vệ con khỏi các bệnh truyền nhiễm.

Hoàng Dương