50 giờ chạy đua nhận, ghép tạng cứu 3 bệnh nhân dịp nghỉ lễ 30/4

Người đàn ông 57 tuổi, được chẩn đoán chết não do đột quỵ vào ngày 30/4, gia đình đồng ý hiến tạng. Cuộc chạy đua trong 50 giờ, hàng chục y, bác sĩ đang trong kỳ nghỉ được lệnh triệu tập để thực hiện ca lấy - ghép đa tạng, hồi sinh cho 3 người.

Sau cơn đột quỵ não, nam bệnh nhân sinh năm 1968, được chẩn đoán chết não. Vợ ông chia sẻ, trước khi gặp biến cố sức khỏe, hai vợ chồng từng tâm sự với nhau sẽ hiến tạng khi qua đời để cứu sống được nhiều người hơn.

"Giờ đây, gia đình đã thực hiện đúng tâm nguyện của chồng tôi khi còn sống, chỉ mong những người khác được cứu sống có thể sống tốt, cũng giống như chồng tôi đang sống”, người vợ chia sẻ.

16h ngày 29/4, Trung tâm Ghép tạng (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Hà Nội) nhận thông tin về người chết não hiến tạng tiềm năng từ khoa Đột quỵ não của viện. Ban Vận động hiến tạng lập tức trao đổi tình hình với bác sĩ điều trị để nắm thông tin và tư vấn, vận động gia đình bệnh nhân. 

3h sáng ngày 30/4, bệnh nhân chuyển biến nặng. Tối cùng ngày, bệnh nhân được chẩn đoán chết não lần 3. Các đơn vị trong toàn bệnh viện đã phối hợp cùng Trung tâm Ghép tạng, các tiểu ban làm việc xuyên đêm để sàng lọc, kiểm tra, đánh giá người nhận trước phẫu thuật nhằm tối ưu hóa hiệu quả điều trị, đảm bảo an toàn cho người bệnh.

8h sáng ngày 1/5, cuộc hội chẩn toàn viện về lấy - ghép đa tạng được tổ chức. Kết quả, các bác sĩ quyết định lấy gan, 2 thận và giác mạc của người đàn ông chết não để cứu 5 bệnh nhân đang chờ sự sống và ánh sáng khác. 

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Việt Hải, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu và Nam khoa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết, các bác sĩ đang nghỉ lễ 30/4 hoặc về thăm gia đình cách xa hàng trăm km cũng khẩn trương có mặt vào 9h sáng ngày 1/5, sẵn sàng cho các cuộc đại phẫu.

Chỉ sau 2 giờ 30 phút từ khi diễn ra cuộc hội chẩn toàn viện, các đơn vị trong viện đã khẩn trương chuẩn bị, bổ sung nhân lực, vật tư đầy đủ để tiến hành phẫu thuật.

Người nhận gan là nam giới, sinh năm 1979, viêm gan B phát hiện 10 năm nay không điều trị, đã được chẩn đoán xơ gan mất bù 5 năm nay. Khoảng 2 tháng nay, ông xuất hiện chướng bụng tăng dần, không phù, không sốt, đi khám và có dùng thuốc không rõ loại; bệnh không cải thiện, có chỉ định ghép gan. 

2 ca ghép thận đều bị suy thận mạn giai đoạn cuối. Trong đó, có trường hợp bệnh nhân nam, sinh năm 1969, phát hiện suy thận mạn giai đoạn từ 23 năm trước, tiến triển thành suy thận giai đoạn cuối, vô niệu và lọc máu chu kỳ 3 buổi/ tuần năm 2021.

Bệnh nhân chuẩn bị ghép trong tình trạng tiền mẫn cảm cao, không hòa hợp với bất kỳ alen nào của người hiến, nguy cơ thải ghép thể dịch và thải ghép tối cấp. Ca ghép đã thành công tuyệt đối với lưu lượng dòng tiểu trong những giờ đầu là 250-300ml/giờ.

Sau hơn 6 giờ, tới cuối giờ chiều ngày 1/5, 3 ca ghép thận và gan hoàn thành. Tới sáng 2/5, các bệnh nhân nhận tạng diễn biến ổn định và tiếp tục được theo dõi, chăm sóc đặc biệt. 

GS.TS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đánh giá các bác sĩ đã tạo ra thêm một nguồn năng lượng tích cực nhân dịp kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước, khi hồi sinh 3 người bệnh và chuẩn bị mang ánh sáng đến cho hai người khác. "Trong những người bệnh được cứu sống có một đồng nghiệp quân y của chúng tôi", ông Song cho hay.

Vị giám đốc cũng cho biết, quá trình từ lúc phát hiện, chẩn đoán và hồi sức người hiến tạng tiềm năng đến lúc hoàn thiện các ca ghép chỉ diễn ra trong vòng 50 giờ, thể hiện tinh thần kỷ luật, tác phong quân đội của thầy thuốc quân y.

Việt Nam bắt đầu ghép tạng từ năm 1992, nguồn hiến từ người cho sống, còn ghép tạng từ người cho chết não vào năm 2010. Sau 33 năm, Việt Nam thực hiện hơn 9.500 ca ghép tạng. Ba năm nay (từ 2022-2024), mỗi năm Việt Nam thực hiện hơn 1.000 ca ghép tạng, đứng số 1 tại Đông Nam Á.

Năm 2024, 41 gia đình hiến tặng mô, tạng người thân chết não, hơn tổng số ca 3 năm trước đó cộng lại. Trong 2 tháng đầu năm 2025, có 16 ca chết não hiến tạng. Dù số ca chết não hiến tạng tăng mạnh trong hai năm gần đây nhưng vẫn rất khiêm tốn so với nhu cầu được ghép tạng của các bệnh nhân.