5 nhóm kỹ năng Gen Z cần có để vững bước đón tương lai

Ngoài kỹ năng chuyên môn, Gen Z cần trang bị các nhóm kỹ năng mềm để thích nghi và dẫn đầu trong thị trường lao động đang thay đổi rất nhanh dưới tác động của AI và cách mạng khoa học công nghệ. Dưới đây là 5 nhóm kỹ năng quan trọng được gợi ý bởi các chuyên gia.

Kỹ năng mềm - Hành trang sinh tồn của gen Z trong kỷ nguyên AI

Mọi lĩnh vực, ngành nghề đều đã thay đổi rất nhiều so với trước đây kéo theo sự thay đổi của thị trường lao động về cơ cấu ngành nghề, yêu cầu kỹ năng lẫn cách thức làm việc. "Nghề nghiệp ổn định suốt đời" không còn phổ biến, "một nghề cho chín còn hơn chín nghề" cũng được hiểu khác đi. Để có thể dễ dàng xoay chuyển trước những thay đổi này, Gen Z cần trang bị nhiều kỹ năng. Không chỉ kiến thức chuyên môn, nhà tuyển dụng ngày nay đặc biệt đánh giá cao kỹ năng mềm của nhân sự và chính những kỹ năng mềm mới là "hành trang sinh tồn" trong kỷ nguyên số. Người lao động nói chung và Gen Z nói riêng phải sẵn cho mình tâm thế "còn làm việc là còn phải học", học hỏi suốt đời.

Tuy vậy. các chuyên gia cũng cho rằng Gen Z không cần trở thành "siêu nhân", mà cần trở thành "phiên bản linh hoạt, bền bỉ và biết học liên tục".

Chia sẻ tại tọa đàm "Gen Z cần chuẩn bị gì trong kỷ nguyên AI" do VnExpress cùng Đại học RMIT Việt Nam tổ chức, bà Nguyễn Phương Mai - Giám đốc điều hành, Groove Technology Việt Nam nhận định điều Gen Z cần tập trung chính là kiến thức chuyên môn và rèn luyện cho mình những kỹ năng mềm cần thiết. "Chúng ta đã trải qua nhiều cuộc cách mạng công nghệ. Công nghệ có phát triển tới đâu thì cũng chỉ là công cụ để hỗ trợ công việc", bà Nguyễn Phương Mai nhấn mạnh.

Trước đó, một khảo sát cùng chủ đề cũng do VnExpress thực hiện với sự tham gia của gần 7000 phụ huynh và Gen Z cũng cho thấy sự quan tâm rất lớn về những kỹ năng quan trọng cho nghề nghiệp tương lai. Gần 50% phụ huynh tin rằng con em sẽ phải thích nghi và học thêm các kỹ năng mới.

5 nhóm kỹ năng sẽ là 'át chủ bài' của con người trước AI

Tại tọa đàm nói trên, các chuyên gia đã gợi ý về 5 nhóm kỹ năng mà gen Z cần trang bị để luôn sẵn sàng cho mọi thay đổi, tận dụng tối đa cơ hội từ công nghệ và tạo ra giá trị thực sự.

Nhóm kỹ năng số và công nghệ bao gồm khả năng làm việc từ xa, kỹ năng sử dụng AI, công nghệ, kỹ năng làm việc với dữ liệu... là nhóm kỹ năng quan trọng để gen Z tối ưu hóa hiệu suất. Một lưu ý quan trọng là Gen Z cần sử dụng AI một cách đúng đắn nếu không muốn AI triệt tiêu kỹ năng tư duy phản biện, kỹ năng sáng tạo của chính mình.

Theo bà Nguyễn Phương Dung - cựu sinh viên RMIT Việt Nam, Nguyên Trưởng bộ phận kinh doanh Khối doanh nghiệp vừa và nhỏ, Việt Nam & Indonesia (Google Ads), gen Z phải luôn tự cập nhật kỹ năng và kiến thức về công nghệ. "Dừng lại không phải là đứng yên mà là tự thụt lùi", bà Phương Dung nhấn mạnh.  

"Không máy móc nào có đam mê", PGS.TS. Đinh Ngọc Minh - Phó trưởng khoa Nghiên cứu & Đổi mới, Khoa Khoa học, Kỹ thuật & Công nghệ, RMIT Việt Nam nói thêm. Bên cạnh kỹ năng công nghệ, gen Z còn cần nuôi dưỡng những giá trị "con người", hiểu những gì AI làm tốt và phát huy tối đa những gì con người làm tốt mà công nghệ không thể chạm đến.

Nhóm kỹ năng giao tiếp và hợp tác cũng là nhóm kỹ năng gen Z cần sở hữu dù làm việc trong bất kỳ lĩnh vực nào. Nhóm này bao gồm kỹ năng giao tiếp hiệu quả, làm việc nhóm, giao tiếp liên văn hóa, thuyết trình, đàm phán, networking, tư duy dịch vụ khách hàng... Những kỹ năng này giúp gen Z hiểu rõ nhu cầu của khách hàng, từ đó tạo ra giá trị bền vững.

Nhóm kỹ năng thứ 3 chính là nhóm kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề.  Nhóm này bao gồm nhiều kỹ năng như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, đổi mới, tư duy phân tích dữ liệu... Đây là những kỹ năng chìa khóa để sẵn sàng đối mặt với thử thách, tận dụng cơ hội để tìm ra giải pháp sáng tạo và hiệu quả.

Nhóm kỹ năng quản lý bản thân và phát triển cá nhân gồm các kỹ năng như quản lý thời gian, tự học suốt đời, kiên trì bền bỉ, thích nghi với thay đổi, quản lý cảm xúc và cân bằng cuộc sống cũng là những kỹ năng sống còn khi gen Z đang và sẽ đối diện với rất nhiều áp lực trong cuộc sống thời công nghệ.

Cuối cùng là nhóm kỹ năng lãnh đạo và quản lý - yếu tố then chốt giúp gen Z khẳng định vị thế và phát triển sự nghiệp. Nhóm này gồm các kỹ năng lãnh đạo, quản lý dự án cá nhân, xây dựng thương hiệu cá nhân... và gen Z cần trang bị để tạo dấu ấn riêng biệt và gia tăng giá trị bản thân trong mắt nhà tuyển dụng và thành công trong cuộc sống.

Cùng chung nhận định về những kỹ năng quan trọng đối với Gen Z trong kỷ nguyên AI, các chuyên gia cũng khẳng định tầm quan trọng của giáo dục đại học trong thời đại mới. Bà Nguyễn Phương Mai đánh giá rất cao tính thực tiễn của RMIT Việt Nam nhờ quy tụ được rất nhiều doanh nghiệp tham gia vào Ban cố vấn doanh nghiệp (Industry Advisory Board) nhằm giúp chương trình đào tạo sát với thực tế và mang lại cơ hội thực tập, việc làm tốt nhất cho sinh viên. PGS. TS. Đinh Ngọc Minh kết luận, qua 25 năm có mặt và phát triển tại Việt Nam, RMIT giúp sinh viên sẵn sàng đón tương lai bằng sự kết hợp của các yếu tố: rèn luyện kỹ năng đa ngành và thích ứng linh hoạt, các kỹ năng công nghệ cùng với hệ sinh thái "trường đại học - doanh nghiệp - sinh viên".