5 giải pháp quản lý khi bỏ giấy phép xây dựng

Trong bối cảnh nỗ lực cải cách hành chính, giảm thiểu thủ tục để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, việc bỏ giấy phép xây dựng được xem là một trong những giải pháp nhằm đơn giản hóa quy trình pháp lý.

Tuy nhiên việc loại bỏ giấy phép xây dựng đang đặt ra nhiều thách thức trong việc quản lý xây dựng...

Giám sát công trình sẽ khó hơn khi bỏ giấy phép xây dựng

Khi bỏ giấy phép, việc kiểm soát các công trình mới trở nên khó khăn hơn. Các khu vực đô thị có thể đối mặt với tình trạng xây dựng tự phát, không theo quy hoạch. Cần kiểm soát tình trạng xây dựng lấn chiếm đất công hoặc vi phạm hành lang bảo vệ sông ngòi, khu vực xanh...

Việc thiếu kiểm soát trước khi xây dựng có thể dẫn đến các công trình không đảm bảo tiêu chuẩn môi trường như không có hệ thống xử lý nước thải hoặc gây ô nhiễm tiếng ồn. Điều này đặc biệt nghiêm trọng ở các đô thị lớn, nơi mật độ dân số cao và áp lực lên hạ tầng đô thị đã ở mức báo động.

Một trong những chức năng chính của giấy phép xây dựng là đảm bảo rằng các công trình được thiết kế và thi công theo các tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật. Việc bỏ giấy phép có thể dẫn đến tình trạng các công trình không được thẩm định về thiết kế, chất lượng vật liệu hoặc kỹ thuật thi công. Điều này làm tăng nguy cơ xảy ra sự cố, cháy nổ hoặc hư hỏng kết cấu, gây thiệt hại về người và tài sản.

Giấy phép xây dựng giúp cơ quan chức năng dễ dàng giám sát và kiểm tra các công trình trong quá trình thi công. 

Không có giấy phép, việc phát hiện và xử lý các vi phạm trở nên phức tạp hơn, đặc biệt khi các công trình đã hoàn thiện. Các cơ quan quản lý sẽ cần đầu tư nhiều nguồn lực hơn để kiểm tra định kỳ, điều tra và xử lý các trường hợp xây dựng không phép, trái phép.

Điều này không chỉ gây áp lực lên ngân sách mà còn làm giảm hiệu quả quản lý. Hơn nữa việc thiếu một cơ chế kiểm soát trước khi xây dựng có thể dẫn đến tình trạng "đã rồi", khi các công trình vi phạm đã được xây dựng xong, việc cưỡng chế tháo dỡ sẽ gây ra tranh cãi pháp lý và xung đột.

Lo ngại những tranh cãi và hậu quả về sau

Trên thực tế, giấy phép là bằng chứng pháp lý quan trọng, xác nhận quyền xây dựng của chủ đầu tư trên một khu đất cụ thể. Nếu bỏ giấy phép, các tranh chấp về quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu công trình có thể gia tăng. Ví dụ, trong trường hợp đất chưa có chủ quyền hoặc có tranh chấp về ranh giới, việc xây dựng không qua thẩm định có thể dẫn đến các vụ kiện tụng kéo dài hoặc ảnh hưởng đến các công trình xung quanh.

Khi không phải xin phép xây dựng có thể dẫn đến nhiều hệ lụy cho cả chủ nhà và nhiều người khác nếu họ chưa có đủ thông tin về quy hoạch, các yếu tố liên quan đến lộ giới, cống, mương, rạch... gắn với khu đất xây dựng. 

Việc bỏ giấy phép xây dựng có thể làm gia tăng bất bình đẳng trong xã hội. Những người có nguồn lực tài chính mạnh có thể dễ dàng xây dựng các công trình lớn và bỏ qua một số quy định. Trong khi đó, những người dân nghèo hoặc thiếu hiểu biết pháp luật có thể vô tình vi phạm và chịu hậu quả nặng nề.