5 giải pháp hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô xanh, thông minh, bền vững

Tham luận “Xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực để hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô xanh, thông minh, bền vững”, trình bày tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TP. Hà Nội lần thứ 18.

Trình bày tham luận tại Đại hội sáng 16/10, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng nhận định: Thế giới đang có những chuyển biến sâu sắc từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, với xu thế tăng trưởng chủ yếu dựa trên 3 trụ cột: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang thay thế các động lực truyền thống. 

Bên cạnh đó, các thách thức như: biến đổi khí hậu, cạnh tranh chiến lược và suy thoái kinh tế đòi hỏi tái cấu trúc kinh tế theo hướng số hóa, xanh hóa và tuần hoàn để phát triển bền vững.

Thực hiện chủ trương Trung ương về tăng trưởng 2 con số giai đoạn 2026-2030, Báo cáo chính trị Đại hội Đảng bộ Thành phố đã đề ra quyết tâm đạt tăng trưởng hàng năm từ 11% trở lên, GRDP bình quân đầu người năm 2030 đạt 12.000 USD.

Nhằm hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô xanh, thông minh, bền vững trên cơ sở xác lập mô hình tăng trưởng lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số làm động lực chủ yếu; đồng thời, chú trọng các lĩnh vực văn hóa, xã hội, an sinh, môi trường, hướng tới mục tiêu người dân có cuộc sống hạnh phúc hơn, UBND TP. Hà Nội đã đặt ra 5 giải pháp hành động cụ thể.

Đột phá thể chế, tiếp tục xây dựng các cơ chế đặc thù

Ông Dũng cho biết, Hà Nội sẽ xây dựng các cơ chế thí điểm công nghệ mới, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải, phát triển năng lượng tái tạo. Dành tỷ lệ chi trên 4% ngân sách đầu tư cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Nâng tỷ lệ công nghiệp chế biến, chế tạo lên 25% GRDP năm 2030, tỷ lệ đô thị hóa đạt 70%, phủ kín hạ tầng số 100%.

Xây dựng cơ chế thu hút đầu tư nước ngoài công nghệ cao, hỗ trợ 15.000 hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp trong năm 2026, với các mô hình sáng tạo như quỹ hỗ trợ khởi nghiệp số hóa và chương trình kết nối doanh nghiệp lớn - nhỏ.

Đầu tư mạnh mẽ thúc đẩy KHCN đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số toàn diện 

Trong đó, Thành phố sẽ tăng tỷ lệ đầu tư cho nghiên cứu, phát triển (R&D) lên khoảng 1% GRDP. Phát huy vai trò hạt nhân của Khu Công nghệ cao Hòa Lạc: Thu hút được ít nhất 50 doanh nghiệp công nghệ cao tại Hòa Lạc, quy tụ ít nhất 2 trung tâm R&D của các tập đoàn đa quốc gia và ký kết ít nhất 100 hợp đồng R&D giữa doanh nghiệp và các trường, viện mỗi năm; hình thành một cụm R&D công nghệ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo quy mô vùng.

Hà Nội cũng sẽ thay đổi tư duy và phương thức quản trị từ “quản lý hành chính” sang “quản trị phát triển” - “chuyển đổi số là quản trị sự thay đổi”. Hoàn thiện Chính quyền số 4.0, hình thành Trung tâm tính toán thông minh AIDC nhằm kiến tạo tương lai số tự chủ; xây dựng các nền tảng AI quản trị đô thị thông minh và hệ thống dữ liệu mở cho doanh nghiệp; quyết tâm phát triển kinh tế số đạt 40-50% GRDP vào năm 2030 (quy mô khoảng 50-60 tỷ USD).

Thúc đẩy động lực phát triển từ kinh tế đô thị, không gian đô thị: Con người là trung tâm

Cụ thể, trong thời gian tới, Hà Nội sẽ đẩy quá trình chỉnh trang, tái thiết đô thị tại khu vực nội đô, trước mắt là các không gian ngầm, không gian phố cổ, phố cũ, khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm, không gian quanh Hồ Tây; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ dọc hai bên bờ sông Hồng, khai thác tối ưu hóa nguồn lực tài nguyên, không gian hai bên sông, để sông Hồng thực sự là “biểu tượng phát triển mới” của Hà Nội, vì một Thủ đô xanh.

Triển khai các mô hình phát triển đô thị gắn với định hướng giao thông (TOD). Xây dựng mô hình Thủ đô thông minh tích hợp chính quyền số - kinh tế số - xã hội số - công dân số trên nền tảng “một đám mây - một mạng lưới - một kho dữ liệu”.

Có lộ trình giảm phương tiện giao thông cá nhân, áp dụng hình thức giao thông xanh, thông minh, đảm bảo an ninh năng lượng. Phấn đấu tỷ lệ vận tải hành khách công cộng đáp ứng tối thiểu 30% nhu cầu đi lại của người dân.

Đặc biệt, trước năm 2028, Hà Nội phấn đấu hoàn thành cải tạo và hồi sinh 4 dòng sông nội đô (Tô Lịch, Lừ, Sét, Kim Ngưu), xử lý ô nhiễm nguồn nước các sông, hồ trên địa bàn, nâng tỷ lệ số ngày có chất lượng không khí tốt đạt 80% theo quan trắc.

Phát triển văn hóa, bảo đảm an sinh xã hội vì hạnh phúc của người dân

Đến trước năm 2030, hoàn thành đầu tư 7 trường liên cấp hiện đại; di dời các trường đại học khỏi nội đô, tạo không gian đô thị học tập, nghiên cứu thông minh, hiện đại.

Phát triển KT-XH gắn với tăng cường tiềm lực quốc phòng an ninh; hội nhập quốc tế

Hà Nội sẽ xây dựng công trình có tính lưỡng dụng cao; tập trung nâng cao chất lượng xây dựng các công trình quốc phòng; xây dựng khu vực phòng thủ Thành phố ngày càng vững chắc. Giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội để người dân yên tâm sống, làm việc và cống hiến.

N. Huyền