5 cuộc gọi bí ẩn của ông Putin, châu Âu lo sợ: Hé lộ diễn biến hiếm thấy trước động thái lịch sử

Giới quan sát nhận định, đây có thể là cuộc gặp mang tính lịch sử, gợi nhớ Hội nghị Tehran năm 1943 giữa "bộ ba" Stalin – Roosevelt – Churchill, vốn mở ra trật tự thế giới mới.

Diễn biến hiếm thấy trước động thái lịch sử

Hiếm khi nào trong một ngày, Tổng thống Nga Vladimir Putin lại thực hiện tới 5 cuộc điện đàm quốc tế. Ông lần lượt trao đổi với lãnh đạo Trung Quốc, Ấn Độ, cùng các tổng thống Uzbekistan, Kazakhstan và Belarus.

Đây được xem là bước "so đồng hồ" trước cuộc gặp được cho là có thể diễn ra sớm nhất giữa ông và Tổng thống Mỹ Donald Trump trong những ngày tới.

Theo dự kiến, Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ có chuyến thăm lịch sử đến bang Alaska vào ngày 15/8, trở thành nhà lãnh đạo đầu tiên của Nga-Liên Xô tới thăm bang cực bắc của Mỹ. 

Giới quan sát nhận định, đây có thể là cuộc gặp mang tính lịch sử, gợi nhớ Hội nghị Tehran năm 1943 giữa "bộ ba" Stalin – Roosevelt – Churchill, vốn mở ra trật tự thế giới mới.

Cường độ tiếp xúc ngoại giao dày đặc trong 3 ngày gần đây – kể từ sau cuộc gặp đặc phái viên của ông Trump tại Kremlin – cho thấy những chuyển động lớn đang hình thành trên bàn cờ chính trị quốc tế.

Ngày 6/8, chỉ ít lâu sau khi tiễn đặc phái viên Steven Witkoff, ông Putin tiếp Sultan Ibrahim – Quốc vương Malaysia.

Ngày hôm sau, ông tiếp Tổng thống Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) Mohammed bin Zayed Al Nahyan, người úp mở khả năng cuộc gặp Nga – Mỹ có thể tổ chức tại UAE, và Cố vấn An ninh quốc gia Ấn Độ Ajit Doval.

Tiếp đó là chuỗi điện đàm: tối 7/8, ông gọi cho Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa, rồi ngày 8/8 lần lượt trao đổi với lãnh đạo các quốc gia đồng minh của Nga.

5 cuộc gọi khiến châu Âu lo sợ

Mở đầu là cuộc gọi với Tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev, trong đó ông Putin chia sẻ đánh giá về cuộc gặp với đặc phái viên Witkoff.

15 phút sau, ông điện đàm với Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev, bàn về đối thoại Nga – Mỹ và hợp tác song phương.

Ông Putin tiếp tục trao đổi với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, thông tin về nội dung làm việc với đặc phái viên Mỹ.

Ông Tập bày tỏ ủng hộ việc giải quyết khủng hoảng Ukraine một cách lâu dài, đồng thời nhấn mạnh Trung Quốc "vui mừng" khi thấy Nga và Mỹ tiếp tục duy trì đối thoại.

Kremlin cũng nhắc tới chuyến thăm Trung Quốc sắp tới của ông Putin để dự hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và lễ kỷ niệm 80 năm chiến thắng phát xít Nhật.

Các phương tiện truyền thông Trung Quốc đưa tin chi tiết về chuyến thăm của ông Witkoff tới Moscow, cho rằng Bắc Kinh theo dõi sát sao và quan tâm đặc biệt.

Ngoài ra, ông Putin còn trao đổi với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko – người vừa trả lời phỏng vấn tạp chí Time của Mỹ.

Ông Lukashenko đề xuất tổ chức một cuộc gặp ba bên giữa ông Trump, ông Putin và sau đó mời Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, với ngày đầu dành cho đối thoại Nga – Mỹ, ngày thứ hai thảo luận về vấn đề Ukraine.

Ông Putin cũng điện đàm với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, bàn về khủng hoảng Ukraine và các cuộc gặp sắp tới. Ông Modi bày tỏ mong chờ chuyến thăm của ông Putin tới Ấn Độ vào cuối năm nay. Động thái này càng khiến luận điệu "Nga bị cô lập" trở nên thiếu cơ sở.

Trước đó, Reuters đưa tin Ấn Độ đã tạm dừng kế hoạch mua vũ khí Mỹ do căng thẳng thương mại với chính quyền Trump.

Việc Tổng thống Nga Vladimir Putin liên tiếp thực hiện năm cuộc điện đàm với các lãnh đạo quốc tế trong vòng 24 giờ được giới phân tích cho rằng đã khiến châu Âu phải "đứng ngồi không yên".

Dù chưa có phản ứng công khai nào từ Liên minh châu Âu, tần suất liên lạc dày đặc của Điện Kremlin, nhất là ngay trước cuộc gặp dự kiến với Tổng thống Mỹ Donald Trump, đang làm dấy lên lo ngại về khả năng xuất hiện một "thỏa thuận lớn" định hình lại cục diện an ninh – điều có thể tác động trực tiếp tới lợi ích của châu Âu.

Thông điệp gửi tới Washington

Theo giới quan sát, trong bối cảnh địa chính trị mới, Kremlin đã chuẩn bị câu trả lời cho đề xuất của đặc phái viên Witkoff, truyền đạt tới các đồng minh qua loạt điện đàm, và dự kiến trực tiếp nêu ra với ông Trump.

Điều dư luận quan tâm là Nga sẽ nhượng bộ đến đâu, và liệu có chấp nhận nhượng bộ hay không. Vấn đề then chốt vẫn là khủng hoảng Ukraine.

Ông Putin nhiều lần nêu "điều kiện tối thiểu" để tuyên bố đạt mục tiêu của chiến dịch quân sự đặc biệt, gồm:

- Công nhận các vùng lãnh thổ mới cùng Crimea là của Nga;

- Ukraine phi quân sự hóa và giữ trạng thái trung lập, không gia nhập liên minh quân sự;

- Đảm bảo Ukraine không sở hữu vũ khí hạt nhân;

- Loại bỏ các thành phần tân phát xít khỏi chính quyền và lực lượng vũ trang;

- Bảo đảm quyền của công dân nói tiếng Nga;

- Gỡ bỏ toàn bộ lệnh trừng phạt.  

Các bước đi ngoại giao dồn dập của ông Putin cho thấy Moscow đang chuẩn bị kỹ lưỡng thông điệp sẽ gửi tới Washington – một thông điệp có thể định hình cục diện Ukraine và trật tự quốc tế trong thời gian tới.