4 sai lầm tài chính khiến tôi phải đi làm lại ở tuổi 60 và bài học không ai nên lặp lại

Tôi từng nghĩ mình đã chuẩn bị đủ để nghỉ hưu. Nhưng khi nhìn lại, những lỗ hổng trong cách quản lý tiền bạc suốt hàng chục năm qua đã khiến tôi không thể sống an nhàn như kỳ vọng.

Tôi tên là Bích, năm nay 61 tuổi. Đáng lẽ ở tuổi này, tôi đã có thể nghỉ ngơi, chăm vườn, tập yoga và đi du lịch thảnh thơi. Nhưng thực tế là: mỗi sáng, tôi vẫn phải bắt xe buýt đến chỗ làm part-time tại một cửa hàng tiện lợi, làm 5 ca mỗi tuần để trang trải sinh hoạt phí. Mọi thứ bắt nguồn từ 4 sai lầm tài chính mà tôi đã phạm phải trong suốt hành trình chuẩn bị nghỉ hưu – và nếu có thể quay lại, tôi ước gì mình nhận ra sớm hơn.

1. Không ghi chép chi tiêu suốt nhiều năm

Suốt những năm làm công chức, tôi vẫn tự hào rằng mình tiết kiệm. Nhưng thực tế, tôi chỉ "cảm giác" như vậy mà chưa từng kiểm soát dòng tiền thực sự. Không có sổ ghi chép, không biết mình tiêu bao nhiêu mỗi tháng, không nắm rõ khoản nào là thiết yếu hay lãng phí.

Khi về hưu, tôi mới sốc khi tính ra chi phí sinh hoạt cố định của tôi lên tới 8 triệu/tháng – trong khi lương hưu chỉ 6,2 triệu. Không ghi chép khiến tôi tiêu hoang hơn mình tưởng, và cũng không phát hiện sớm những khoản nên cắt giảm.

Bài học: Hãy tập ghi chi tiêu càng sớm càng tốt. Chỉ khi bạn biết tiền đi đâu, mới biết cách giữ lại đúng chỗ.

2. Không đầu tư – chỉ gửi tiết kiệm

Tôi từng nghĩ gửi ngân hàng là hình thức an toàn nhất. Và đúng là, suốt 20 năm, tôi đều gửi tiết kiệm – nhưng với lãi suất khiêm tốn, số tiền đó chẳng kịp tăng so với trượt giá.

Khi nghỉ hưu, tôi rút 250 triệu tiết kiệm để dùng dần. Nhưng chỉ sau 3 năm, số dư đã gần cạn. Nếu tôi dành một phần để đầu tư sớm – vào vàng, chứng chỉ quỹ, hoặc bất động sản nhỏ – thì khoản đó giờ đã giúp tôi có dòng thu nhập thụ động.

Bài học: Đầu tư không có nghĩa là rủi ro mạo hiểm. Nhưng nếu không đầu tư gì cả, bạn đang chắc chắn mất đi cơ hội nhân tài sản.

3. Không chuẩn bị cho chi phí y tế

Ở tuổi ngoài 50, tôi vẫn khoẻ mạnh, nên luôn nghĩ bảo hiểm y tế là đủ. Nhưng đến tuổi 59, tôi phải điều trị bệnh khớp kéo dài – chi phí mỗi đợt 3–5 triệu, chưa kể thuốc bổ và vật lý trị liệu ngoài danh mục BHYT.

Tổng cộng, chỉ trong 2 năm, tôi đã tiêu hơn 50 triệu cho chi phí y tế. Đây là điều mà tôi hoàn toàn không tính đến khi lập kế hoạch nghỉ hưu.

Bài học: Hãy dành riêng một khoản "quỹ sức khoẻ" – ít nhất 50–100 triệu – để dùng cho các vấn đề y tế không lường trước.

4. Trì hoãn việc tối giản và cắt giảm chi tiêu

Lúc còn đi làm, tôi hay mua sắm vì "xứng đáng với công sức của mình". Về hưu rồi, tôi mới nhận ra mình có quá nhiều thứ: quần áo không mặc tới, đồ bếp thừa thãi, nội thất cồng kềnh khiến nhà chật chội và tốn tiền điện nước.

Tôi cũng giữ thói quen nấu nướng cầu kỳ, dù chỉ còn hai vợ chồng. Mỗi tháng, riêng tiền ăn đã hơn 4 triệu. Nếu tôi tối giản sớm hơn – từ nhà cửa đến thói quen sống – thì giờ tôi đã tiết kiệm được cả chục triệu mỗi năm.

Bài học: Tối giản không có nghĩa là kham khổ. Đó là cách giúp ta tiêu ít hơn mà vẫn thấy đủ, nhất là khi thu nhập giảm sau nghỉ hưu.

Bảng ngân sách nếu tôi chuẩn bị lại từ đầu

Lời kết

Nếu bạn đang ở tuổi 40–50, hãy dành chút thời gian nhìn lại cách mình đang tiêu – tiết kiệm – đầu tư. Đừng để đến khi về hưu mới phải hối tiếc vì chưa chuẩn bị đủ. Sống an nhàn tuổi già không tự đến – đó là kết quả của những lựa chọn đúng từ nhiều năm trước.