4 ngày căn cứ phòng không Ấn Độ đối đầu UAV, tên lửa Pakistan

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi ngày 13/5 thăm căn cứ không quân Adampur tại bang Punjab, ca ngợi vai trò của hệ thống phòng không tầm xa S-400 và tổ hợp tầm trung Akash. Đây là lần đầu tiên xuất hiện hình ảnh S-400 tại Ấn Độ kể từ khi nước này ký thỏa thuận trị giá 5,4 tỷ USD để mua 5 tổ hợp từ Nga hồi năm 2018.

Hoạt động nhằm động viên tinh thần binh sĩ tại căn cứ được coi là trung tâm trong lưới phòng không phía tây của Ấn Độ, cũng là một trong những mục tiêu hàng đầu của Pakistan trong cuộc không kích dữ dội ngày 10/5. Theo truyền thông Ấn Độ, chuyến thăm là bằng chứng rõ ràng nhằm bác bỏ thông tin tiêm kích JF-17 Pakistan đã phóng tên lửa, phá hủy tổ hợp S-400 đóng tại đây.

Chỉ cách biên giới Ấn Độ - Pakistan khoảng 100 km, Adampur là căn cứ tiền phương để không quân Ấn Độ xuất kích tấn công nước láng giềng trong hai cuộc xung đột năm 1965 và 1971.

Đây là sân nhà của Phi đoàn tiêm kích số 47 và 223, các đơn vị được biên chế tiêm kích MiG-29UPG thuộc không quân Ấn Độ. Trước khi xung đột bùng phát ngày 7/5, Ấn Độ đã điều động nhiều chiến đấu cơ đến đây, trong đó có dòng Su-30MKI và Mirage 2000.

Điều này khiến Adampur trở thành cơ sở tác chiến trọng yếu, đòi hỏi quân đội Ấn Độ triển khai mạng lưới phòng không đa tầng ở khu vực xung quanh.

Lớp ngoài cùng là hệ thống S-400 mua từ Nga, với ít nhất một tổ hợp đóng quân ngay tại sân bay này. Phiên bản Ấn Độ có thể sử dụng tên lửa hạng nặng 48N6DM và 40N6 với tầm bắn 250-350 km, cùng các quả đạn 9M96E đạt tầm bắn khoảng 120 km và khả năng cơ động cao hơn.

Lớp giữa là các hệ thống phòng không tầm trung Barak-8 do Ấn Độ - Israel hợp tác sản xuất có tầm bắn tối đa 150 km, cùng dòng Akash nội địa có khả năng đánh chặn mục tiêu ở khoảng cách 45 km.

Các cơ sở hạ tầng chiến lược trong khu vực, như nhà máy điện và đập nước, được bảo vệ bởi tên lửa phòng không tầm trung SPYDER và S-125 Pechora, cùng tổ hợp tên lửa tầm ngắn OSA-AKM.

Lớp trong cùng là phiên bản nâng cấp của pháo tự động Bofors L/70 cỡ nòng 40 mm, tổ hợp pháo tự hành ZSU-23-4 Shilka, tên lửa phòng không vác vai (MANPADS) và các hệ thống tác chiến điện tử, nhằm đối phó mục tiêu bay thấp và cỡ nhỏ như UAV tự sát.

Ấn Độ rạng sáng 7/5 phát động chiến dịch Sindoor, tấn công loạt mục tiêu mà New Delhi coi là "hạ tầng khủng bố" trên lãnh thổ Pakistan và khu vực do Islamabad kiểm soát ở Kashmir. Thị trấn Adampur chìm vào im lặng sau khi đợt không kích đầu tiên của chiến dịch Sindoor kết thúc, như thể đang chờ đợi đòn đáp trả từ Pakistan.

Bầu không khí tĩnh lặng bị phá vỡ vào buổi tối bởi tiếng còi báo động không kích. Giới chức địa phương yêu cầu cư dân tìm chỗ ẩn nấp và ở nguyên trong nhà, song vẫn có những người trèo lên mái nhà để quan sát cuộc tấn công đáp trả của Pakistan, theo truyền thông Ấn Độ.

Cảnh tượng họ chứng kiến là bầu trời đêm rực sáng bởi các đầu đạn đang bay tới và lưới phòng không Ấn Độ khai hỏa để đối phó.

"Trông giống như Diwali vậy", Rajat, cư dân ngôi làng gần căn cứ, nhớ lại. Diwali là lễ hội lớn nhất năm của người dân Ấn Độ.

Trong đêm 7/5, Pakistan chỉ sử dụng máy bay không người lái (UAV), phần lớn làm nhiệm vụ trinh sát và không mang đầu đạn. Mục đích của Islamabad là thăm dò, thu thập dữ liệu tình báo và tìm cách làm quá tải lưới phòng không của đối phương.

Đêm 8/5 trôi qua tương đối yên bình ở Adampur, dù Pakistan phóng UAV tập kích 36 địa điểm trên lãnh thổ Ấn Độ, trải dài từ thành phố Leh ở phía bắc đến khu vực Sir Creek ở phía tây. Truyền thông Ấn Độ cho biết các hệ thống phòng không nước này, trong đó có S-400, đã đánh chặn thành công mọi mối đe dọa.

Sáng 9/5, trên mạng xã hội xuất hiện thông tin Ấn Độ thu được một số tên lửa không đối không tầm xa PL-15E phóng từ tiêm kích J-10CE của Pakistan. Ít nhất một quả được tìm thấy trong tình trạng gần như nguyên vẹn ở Hoshiarpur, cách Adampur khoảng 20 km.

"Lá chắn S-400 buộc chiến đấu cơ Pakistan bay thấp để ẩn mình, không chiếc nào hoạt động gần khu vực Adampur", trang quân sự Eurasian Times của Ấn Độ cho hay. Tên lửa phóng từ tiêm kích ở độ cao nhỏ thường bị giảm đáng kể tầm bắn so với thiết kế, đồng thời khả năng phát hiện mục tiêu cũng bị hạn chế hơn nhiều so với khai hỏa ở độ cao lớn.

Đêm 9/5, rạng sáng 10/5 là quãng thời gian dài nhất đối với các binh sĩ tại căn cứ Adampur trong 4 ngày xung đột. Còi báo động không kích vang lên không lâu sau nửa đêm, khi nhiều đợt UAV, tên lửa và bom dẫn đường hướng về căn cứ này.

"Adampur như bị bao vây tứ phía. Binh sĩ tập trung làm nhiệm vụ, còn người dân chỉ biết chờ đến khi trời sáng", trang quân sự Eurasian Times của Ấn Độ mô tả.

Tiếng động cơ UAV và các vụ nổ lớn vang lên suốt đêm. Lúc 6h ngày 10/5, khi tình hình có vẻ đã lắng dịu, pháo phòng không tại căn cứ đột ngột khai hỏa, kéo theo đó là một vụ nổ lớn làm rung lắc cửa sổ nhiều ngôi nhà gần sân bay. Đây được cho là khoảnh khắc một quả bom hoặc tên lửa Pakistan đánh xuống căn cứ Adampur. Một tiếng nổ khác sau đó vang lên tại khu vực.

Quân đội Pakistan công bố ảnh vệ tinh chụp căn cứ Adampur trước và sau cuộc tấn công sáng 10/5, nhưng hình ảnh không cho thấy hệ thống S-400 và chưa có bằng chứng rõ ràng nào để ủng hộ tuyên bố "phá hủy được tổ hợp S-400" do Islamabad đưa ra.

Dù vậy, truyền thông Ấn Độ nói rằng sự việc khiến giới lãnh đạo nước này "hết kiên nhẫn" và quyết định khai hỏa tên lửa hành trình siêu thanh BrahMos nhằm vào 11 căn cứ không quân Pakistan, trước khi New Delhi và Islamabad bất ngờ thông báo đạt thỏa thuận ngừng bắn.

Quân đội Ấn Độ sau đó cũng công bố ảnh vệ tinh cho thấy thiệt hại với mạng lưới radar cảnh giới, đường băng và nhà chứa máy bay tại các khu vực bị tên lửa BrahMos tập kích.

Các nguồn tin cấp cao của chính phủ Ấn Độ khẳng định căn cứ Adampur đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực đẩy lùi các cuộc không kích của Pakistan và phát động chiến dịch đáp trả. "Chúng tôi đã chứng minh cho họ thấy hai điều, đó là có thể tấn công sâu vào lãnh thổ đối phương và đủ khả năng tiến hành nhiệm vụ dọc chiến tuyến", các nguồn tin cho hay.

Phạm Giang (Theo Eurasian Times, Times of India)