3 thói quen tiết kiệm âm thầm ‘nuôi dưỡng’ ung thư

Ăn thức ăn thừa tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe. Ảnh: Freepik.

Từ việc ăn trái cây đã hư, giữ lại thức ăn thừa đến tắt máy hút mùi ngay sau khi nấu, đều có thể khiến cơ thể tiếp xúc với các hợp chất độc hại.

Ăn trái cây, rau củ nấm mốc

Khi trái cây hoặc rau củ bị hư, các phản ứng hóa học và vi sinh bắt đầu diễn ra, khiến thực phẩm không còn an toàn. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Viện Ung thư Quốc gia Mỹ (NCI), một trong những nguy cơ lớn nhất đến từ độc tố nấm mốc (mycotoxin), đặc biệt là aflatoxin. Loại độc tố này do nấm Aspergillus phát triển trên thực phẩm ẩm, hỏng hoặc bảo quản kém sinh ra, đã được chứng minh có khả năng gây tổn thương DNA và dẫn đến ung thư gan.

Ngoài ra, rau củ tươi tự nhiên có chứa nitrat vốn vô hại nhưng khi bị dập nát, héo úa hoặc nhiễm khuẩn, nitrat có thể chuyển hóa thành nitrit, rồi phản ứng với các amin trong cơ thể tạo nên nitrosamine, một hợp chất được xếp vào nhóm “có thể gây ung thư ở người” bởi Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC).

Sự phân hủy trong trái cây hỏng cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh độc tố, gốc oxy hóa và các chất làm tổn thương tế bào, góp phần thúc đẩy quá trình viêm và đột biến DNA. Vì vậy, việc tiêu thụ trái cây hay rau củ đã hư không chỉ gây ngộ độc mà về lâu dài còn tiềm ẩn nguy cơ ung thư nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên.

Ăn thức ăn thừa thường xuyên

Thức ăn thừa, đặc biệt là các món đã nấu chín rồi để ở nhiệt độ phòng quá lâu hoặc bị hâm đi hâm lại nhiều lần, có thể trở thành “ổ” sinh học tiềm ẩn nhiều mối nguy hại cho sức khỏe.

Theo khuyến cáo của Hệ thống Y tế Quốc gia Singapore (NUHS) và Trung tâm An toàn Thực phẩm Hong Kong (CFS), khi thực phẩm được giữ trong khoảng nhiệt độ từ 5-60 độ C, vi khuẩn bắt đầu sinh sôi nhanh chóng.

Các vi khuẩn như Bacillus cereus, Clostridium perfringens hay Staphylococcus aureus có thể sản sinh độc tố chịu nhiệt, tồn tại ngay cả khi thức ăn được hâm lại. Những độc tố này không chỉ gây ngộ độc cấp tính mà còn làm tổn thương gan, thận nếu tích lũy lâu dài.

Ngoài ra, việc làm nóng nhiều lần khiến protein, chất béo và tinh bột trong thức ăn bị biến tính, tạo ra các sản phẩm oxy hóa hoặc hợp chất như acrylamide, chất có khả năng gây đột biến DNA và đã được nghiên cứu liên quan đến ung thư ở động vật.

Các chuyên gia khuyến cáo, thức ăn thừa chỉ nên được bảo quản trong tủ lạnh không quá 48 giờ, hâm nóng một lần duy nhất đến ít nhất 75 độ C. Bạn tuyệt đối không dùng lại món đã bị hâm nhiều lần hoặc có mùi, màu sắc bất thường.

Tắt máy hút mùi quá sớm

Việc tắt máy hút mùi quá sớm sau khi nấu ăn tưởng như vô hại, nhưng thực tế có thể khiến bạn tiếp xúc lâu hơn với nhiều chất độc hại sinh ra trong quá trình nấu nướng.

Khi chiên, xào hay đun dầu ở nhiệt độ cao, đặc biệt với bếp gas, trong không khí sẽ xuất hiện các hợp chất như polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), aldehyde, hạt bụi mịn (PM2.5) và các khí nitơ oxit (NOx), đều là những chất có khả năng gây viêm mạn tính, tổn thương DNA và được xếp vào nhóm có thể gây ung thư ở người.

Các nghiên cứu tại Trung Quốc và Hồng Kông cho thấy phụ nữ thường xuyên nấu ăn trong không gian kém thông thoáng có nguy cơ ung thư phổi cao hơn, ngay cả khi họ không hút thuốc. Trong khi đó, việc sử dụng máy hút mùi đúng cách, duy trì hoạt động ít nhất 10-15 phút sau khi tắt bếp, giúp loại bỏ đáng kể lượng khí độc, giảm tới 50% nguy cơ phơi nhiễm với khói dầu.