3 loại dầu ăn là “chất xúc tác ung thư” nhưng nhà nào cũng dùng

Dầu ăn là gia vị không thể thiếu trong gian bếp, nhưng ít ai ngờ rằng, dùng sai loại dầu có thể biến bữa cơm gia đình thành “cái bẫy” cho sức khỏe. Một loạt nghiên cứu mới đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo có những loại dầu tưởng vô hại, nhưng lại khiến nguy cơ ung thư tăng vọt.

Theo báo cáo đăng trên tạp chí Nature Metabolism của Trường Y Harvard (Mỹ), nhóm nghiên cứu đã cho chuột ăn nhiều loại dầu khác nhau, gồm mỡ lợn, mỡ bò, bơ (thuộc nhóm dầu động vật) và dầu olive, dầu cọ, dầu dừa (thuộc nhóm dầu thực vật).

Sau 10 tuần, chuột ăn chế độ nhiều mỡ động vật không chỉ béo phì mà còn có khối u phát triển nhanh bất thường. Khi được tiêm tế bào ung thư hắc tố, kích thước khối u ở nhóm này lớn hơn nhóm đối chứng tới 40- 60% . Thậm chí, ở các thí nghiệm ung thư vú, ung thư phổi, kết quả cũng tương tự.

Nguyên nhân được cho là mỡ động vật làm suy yếu tế bào miễn dịch, khiến cơ thể mất khả năng “chống trả” khối u. Trong khi đó, nhóm ăn dầu thực vật lại không có hiện tượng này.

Dùng dầu thực vật: lợi tim mạch, giảm nguy cơ tử vong

Một nghiên cứu khác đăng trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Mỹ - Nội khoa (JAMA Internal Medicine) với hơn 22.000 người theo dõi suốt 33 năm cho thấy: ăn nhiều dầu thực vật giúp giảm tỷ lệ tử vong sớm . Ngược lại, dùng nhiều bơ và mỡ động vật làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, béo phì, thậm chí một số bệnh ung thư.

Điều này cũng phù hợp với Hướng dẫn Dinh dưỡng người dân Trung Quốc (2022) , khuyến cáo cần hạn chế chất béo bão hòa từ mỡ động vật , tăng cường dầu thực vật giàu chất béo không bão hòa.

3 loại dầu ăn trong bếp nên “xóa sổ” ngay

- Dầu chiên đi chiên lại (dầu tái sử dụng)

Thói quen giữ lại dầu sau khi chiên rồi dùng tiếp có thể khiến dầu sinh ra hàng loạt chất gây ung thư như benzo(a)pyrene, acrylamide… Chưa hết, hàm lượng trans fat (chất béo chuyển hóa) cũng tăng vọt. Theo thống kê, dầu dùng lại 7 lần có thể khiến chất độc tăng tới 30 lần.

- Dầu tự ép tại các cơ sở nhỏ lẻ

Nhiều người tin rằng dầu ép thủ công “nguyên chất, tự nhiên” hơn. Nhưng sự thật, quy trình sản xuất thủ công thường thiếu kiểm soát vệ sinh, nguyên liệu lẫn tạp chất, thậm chí máy móc bẩn chưa được vệ sinh. Kết quả, chai dầu tưởng lành mạnh lại chứa đầy nguy cơ nhiễm bẩn.

- Dầu ăn quá hạn, để lâu

Nhiều gia đình ham rẻ mua can dầu to, để hàng năm chưa dùng hết. Dầu quá hạn hoặc để lâu dễ bị oxy hóa, nhiễm vi sinh vật, sinh ra độc tố có hại cho gan và tiêu hóa. Vì vậy, tốt nhất chỉ nên mua chai nhỏ, dùng trong vài tháng.

3 nguyên tắc vàng để ăn dầu an toàn

- Đa dạng nguồn dầu : Không nên chỉ ăn một loại. Thay đổi luân phiên dầu đậu nành, dầu olive, dầu hạt cải… giúp cân bằng dưỡng chất, giảm chất béo bão hòa. Người trưởng thành mỗi ngày không nên ăn quá 30g dầu .

- Bảo quản đúng cách : Không để dầu cạnh bếp lửa, tránh ánh nắng và nhiệt độ cao khiến dầu nhanh hỏng. Dùng xong cần đậy kín, rửa sạch bình chứa trước khi đổ thêm dầu mới.

- Chọn sản phẩm uy tín : Ưu tiên dầu ăn có thương hiệu, nhãn mác rõ ràng, ngày sản xuất mới, đạt chuẩn an toàn thực phẩm. Dầu ăn loại 1, loại 2 thường ít tạp chất, ít khói dầu, an toàn hơn khi chế biến ở nhiệt độ cao.

Dầu ăn tưởng chừng vô hại nhưng lại có thể là “chất xúc tác” cho bệnh tật nếu dùng sai cách. Đừng để bữa cơm gia đình - nơi đáng lẽ mang lại sức khỏe - lại trở thành mầm mống cho ung thư chỉ vì thói quen tiết kiệm hay tiện lợi.

Nguồn và ảnh: Sohu