200.000 người Việt tử vong mỗi năm vì căn bệnh ngày càng phổ biến

(Dân trí) - Tại Việt Nam, bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu với khoảng 200.000 ca mỗi năm, chiếm gần 40% tổng số ca tử vong.

Bệnh tim mạch ngày càng gia tăng

Thông tin trên được GS.TS Phạm Mạnh Hùng, Chủ tịch Phân hội Tim mạch học Can thiệp Việt Nam, chia sẻ tại Hội nghị Tim mạch Can thiệp Toàn quốc lần thứ 11 (VICC 2025), diễn ra trong 2 ngày 20-21/9 tại Quy Nhơn, Gia Lai.

Theo GS Hùng, bệnh tim mạch là thách thức sức khỏe hàng đầu. Căn bệnh này được ví như “kẻ sát nhân thầm lặng” bởi tiến triển âm thầm nhưng để lại hậu quả nghiêm trọng, với khoảng 200.000 người Việt tử vong mỗi năm vì căn bệnh này.

Ước tính cứ 4 người trưởng thành thì có 1 người mắc bệnh tim mạch, và xu hướng ngày càng trẻ hóa.

Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Ngoài vấn đề tuổi tác, các bệnh lý mãn tính (như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu), môi trường, lối sống đều góp phần tác động. 

Đặc biệt, lối sống đô thị hóa với sự bận rộn công việc làm tăng nguy cơ stress, ít thời gian vận động, ăn nhiều đồ ăn nhanh... là yếu tố làm gia tăng bệnh lý này.

“Khi tuổi thọ tăng lên, các yếu tố nguy cơ tích luỹ thì các bệnh lý tim mạch cũng gia tăng và đặt ra thách thức đáng kể cho điều trị những bệnh nhân cao tuổi.

Nhiều bệnh lý tim mạch phức tạp ở người cao tuổi đòi hỏi các kỹ thuật và phương pháp tiếp cận phức tạp hơn, như các bệnh lý van tim, bệnh đa mạch máu… do thoái hoá xơ vữa ở người cao tuổi ngày càng gặp nhiều hơn, GS Hùng thông tin.

Nhờ những tiến bộ của kỹ thuật tim mạch can thiệp hiện đại, hàng chục nghìn bệnh nhân đã thoát khỏi các ca phẫu thuật tim hở phức tạp, với thời gian hồi phục nhanh hơn, ít biến chứng hơn. Đặc biệt, các bệnh nhân cao tuổi, nhiều bệnh lý đi kèm - vốn trước đây ít cơ hội điều trị - nay đã được hưởng lợi rõ rệt từ các phương pháp can thiệp ít xâm lấn.

Hiện nay, nhiều kỹ thuật can thiệp qua đường ống thông đã trở thành biện pháp điều trị được ưu tiên lựa chọn, nhất là cho bệnh nhân lớn tuổi (như thay van động mạch chủ qua đường ống thông - TAVI, sửa van hai lá qua đường ống thông….).

Nhiều kỹ thuật tiên tiến được triển khai

Theo GS Hùng, từ ca can thiệp động mạch vành đầu tiên năm 1995, can thiệp tim mạch Việt Nam phát triển rất mạnh mẽ.

Trước năm 2000, Việt Nam chỉ có 3 trung tâm tim mạch can thiệp, nay đã có hơn 130 trung tâm tim mạch can thiệp với trên 500 bác sĩ chuyên khoa tim mạch can thiệp, thực hiện khoảng 100.000-150.000 thủ thuật tim mạch can thiệp mỗi năm. Hầu hết các tỉnh thành đều có đơn vị tim mạch can thiệp, góp phần cứu sống nhiều bệnh nhân.

Nhiều trung tâm đã triển khai các kỹ thuật can thiệp phức tạp, tiên tiến như các nước. Hiện đã có 10 trung tâm làm chủ kỹ thuật thay van động mạch chủ qua ống thông (TAVI), một kỹ thuật phức tạp và tiên tiến trong tim mạch can thiệp.

Nhiều kỹ thuật tiên tiến khác như: Can thiệp các bệnh lý động mạch vành phức tạp (tắc mạn tính, vôi hoá, nguy cơ cao…); thay và sửa van tim qua ống thông; can thiệp các bệnh lý tim bẩm sinh; can thiệp động mạch chủ và bệnh mạch ngoại biên; điều trị suy tim, tăng huyết áp bằng thiết bị qua ống thông…cũng được triển khai thường quy.

GS Hùng cho biết, Hội nghị Tim mạch Can thiệp Toàn quốc lần thứ 11 thu hút hơn 1.000 chuyên gia, bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên. Đặc biệt, hội nghị đón tiếp nhiều giáo sư, chuyên gia hàng đầu thế giới từ Singapore, Hàn Quốc, Pháp, Đức, Thái Lan, Indonesia, Cộng hòa Séc…

Trong khuôn khổ hội nghị, các chuyên gia thực hiện 7 ca can thiệp truyền hình trực tiếp từ các trung tâm lớn tại Việt Nam, Singapore, CHLB Đức.

Các phiên chuyên đề học thuật được các chuyên gia hàng đầu chia sẻ về tim mạch cấu trúc, can thiệp động mạch chủ, suy tim, tăng huyết áp, thuốc và thiết bị mới…

“Hội nghị tim mạch can thiệp toàn quốc năm 2025 không chỉ là nơi cập nhật kiến thức, còn là cầu nối để thế giới thấy được những bước tiến mạnh mẽ của tim mạch can thiệp Việt Nam. Đây là nền tảng định hình chiến lược phát triển trong thập kỷ tới, mang lại lợi ích thiết thực cho bệnh nhân”, GS Hùng chia sẻ.

Để giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, chuyên gia khuyến cáo người dân vận động đều 30 phút mỗi ngày như đi bộ, đạp xe, hay bơi lội...; ăn nhiều rau xanh, trái cây; hạn chế đồ ăn nhanh, đồ nhiều chất béo; hạn chế hút thuốc, bia rượu; kiểm soát các bệnh như huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu...