20 tiểu bang ở Mỹ kiện chính quyền Tổng thống Trump

Một liên minh gồm 20 bang, phần lớn do đảng Dân chủ lãnh đạo, đã đồng loạt khởi kiện chính quyền ông Trump hôm 13/5 sau khi Nhà Trắng đe dọa cắt hàng tỷ USD ngân sách liên bang.

Động thái khởi kiện hàng loạt xảy ra sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump yêu cầu các bang hợp tác trong việc thực thi chính sách cưỡng chế nhập cư, nếu không sẽ bị cắt nguồn ngân sách liên bang, theo New York Times.

Các bang cáo buộc chính quyền ông Trump vi phạm nguyên tắc phân quyền khi dùng ngân sách liên bang làm công cụ ép buộc chính sách. Trong đơn kiện, các nguyên đơn nhấn mạnh: “Bằng cách treo lơ lửng khoản ngân sách thiết yếu trên đầu các bang như thanh gươm Damocles, bị đơn đang gây tổn hại to lớn, buộc các bang phải lựa chọn giữa khả năng ứng phó khẩn cấp và quyền tự quyết trong điều tra, truy tố tội phạm”.

Rob Bonta, Tổng chưởng lý California và cũng là người dẫn đầu vụ kiện nói trong thông cáo báo chí: “Tổng thống đang coi nguồn ngân sách sống còn là con bài mặc cả. Điều này không chỉ bất hợp pháp mà còn nguy hiểm”.

Các Tổng chưởng lý (từ trái sang) Letitia James của New York, Rob Bonta của California, Kwane Raoul của Illinois và Keith Ellison của Minnesota cùng ký vào đơn khởi kiện chính quyền Tổng thống Trump. Ảnh: New York Times.

Các đơn kiện được đệ trình lên Tòa án liên bang tại Rhode Island, nhắm vào Bộ An ninh Nội địa, Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) và Bộ Giao thông Vận tải, tức ba cơ quan liên quan trực tiếp đến việc phân bổ ngân sách bị đe dọa.

Phản hồi trước vụ kiện, người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai tuyên bố: “Người dân Mỹ sẽ được hưởng lợi nhiều hơn nếu các tổng chưởng lý Dân chủ tập trung vào việc truy tố tội phạm và hợp tác với chính quyền để giải quyết hậu quả mà các băng đảng nhập cư trái phép gây ra, thay vì chơi trò chính trị”.

Dẫn đầu hai đơn kiện là các bang California, Illinois, New Jersey và Rhode Island. Maryland cũng đồng đứng đơn trong vụ kiện liên quan đến Bộ Giao thông Vận tải. Các bang còn lại tham gia gồm Colorado, Connecticut, Delaware, Hawaii, Maine, Massachusetts, Michigan, Minnesota, Nevada, New Mexico, New York, Oregon, Vermont, Washington và Wisconsin.

Đây không phải là lần đầu các bang Dân chủ đưa chính quyền Tổng thống Trump ra tòa. Trước đó, một liên minh gồm 19 bang cũng đã đệ đơn kiện liên quan đến các đe dọa cắt ngân sách giáo dục nếu các chương trình đa dạng hóa tiếp tục được duy trì tại trường công.

Ngoài ra, chính quyền đương nhiệm còn đối mặt với các vụ kiện về chính sách thuế quan và việc sa thải hàng loạt tại các cơ quan liên bang như Bộ Giáo dục và Bộ Y tế.