Khám phá khu rừng thiêng giữa lòng Đà Nẵng được người dân đồng lòng bảo vệ

Giữa lòng thành phố Đà Nẵng, rừng Trung Sơn nổi bật như một viên ngọc xanh ngát. Không biển cấm, không hàng rào sắt, khu rừng vẫn vẹn nguyên qua hàng trăm năm, nhờ sự bảo vệ của dân làng với những hương ước truyền đời.

Do quá trình đô thị hóa, rừng Trung Sơn (phường Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng) rộng khoảng 13 héc ta đang bị bao quanh tứ bề bởi các khu đô thị liên tục mọc lên.

Trên con đường mòn dẫn vào đình làng rợp bóng cổ thụ, ông Hà Thúc Hải (người giữ đình làng Trung Sơn) cho biết đối với người dân, mái đình và khu rừng chính là báu vật, là linh hồn của làng Trung Sơn qua nhiều đời nay.

"Hằng năm, làng có nhiều hoạt động được tổ chức tại đình này. Lễ lớn nhất là ngày lễ cúng tiền hiền tưởng nhớ những người lập làng, giữ rừng vào ngày 14-4 âm lịch hằng năm. Đây cũng là dịp để con em đang học tập, làm ăn xa tề tựu về làng, tỏ lòng biết ơn nguồn cội", ông Hải giải thích.

Ông Hà Thúc Vinh - Trưởng thôn Trung Sơn - cho biết rừng đã tồn tại hàng trăm năm nay như tấm khiên che chở cho bao thế hệ người dân nơi đây. Hiện còn khoảng 60 hộ dân sinh sống quanh rừng.

Theo ông Vinh, băng qua những lối mòn đi sâu vào rừng, hai bên còn hàng chục loại cổ thụ quý như chùm bù, giẻ, sao ta... Ngoài ra, thiên nhiên còn ban tặng cho rừng Trung Sơn những đồi cát trắng mịn.

"Người làng Trung Sơn ai cũng biết ơn và cùng chung tay bảo vệ rừng theo hương ước truyền từ nhiều đời. Rừng rất thiêng liêng, không được chặt cây, đốn củi, chiếm dụng đất rừng. Cấm khai thác cát trắng.

Có lần dân làng phát hiện người khai thác cát trộm liền tức tốc báo chính quyền để ngăn chặn. Mất cát, mất rừng cũng đồng nghĩa với việc mất đi nguồn nước sạch, mất đi sinh khí của làng", ông Vinh kể.

Theo các bậc cao niên trong làng, thời kháng chiến chống Mỹ, rừng từng là nơi ẩn náu của cán bộ cách mạng. Thậm chí vào thời điểm khốc liệt, rừng được chọn làm căn cứ bàn đạp để đánh đồn Mỹ ở Thanh Vinh.

Trong rừng hiện vẫn còn lưu giữ nhiều dấu tích lịch sử như đình làng hàng trăm năm tuổi, Nghĩa Trủng - nơi yên nghỉ của gần 200 nghĩa sĩ và dân làng hy sinh trong kháng chiến, di tích giếng Chăm cổ.

Làng cũng lập Nhà bia tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ thôn Trung Sơn, ghi lại sự hy sinh của 80 người con của làng ngã xuống vì Tổ quốc trong hai cuộc kháng chiến. Một bia tưởng niệm khác ghi lại sự kiện gia đình cụ Nguyễn Bá Hoanh và bà Trần Thị Tùng đã mở trường học, nơi nhiều học sinh sau này tham gia cách mạng.

Theo tư liệu của Bảo tàng Đà Nẵng, khu rừng được nhân dân thôn Trung Sơn bảo vệ, gìn giữ nguyên vẹn từ lúc lập làng (1670) đến nay. Thôn Trung Sơn cũng là "địa chỉ đỏ" trong phong trào cách mạng, là vùng đệm cách mạng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.