Báo động đỏ về khí hậu và mối nguy với con người

Nhiều nghiên cứu phản ánh tình trạng biến đổi khí hậu đáng báo động, cùng những mối đe dọa nghiêm trọng đối với môi trường và sức khỏe con người.

Trang Earth.org ngày 11.12 dẫn nghiên cứu mới công bố cho thấy những đợt mưa lớn và bão lụt chết người tại các quốc gia Đông Nam Á vào cuối tháng 11 có cường độ mạnh hơn nhiều so với trước đây, do tác động của biến đổi khí hậu. Nguyên nhân cụ thể là nhiệt độ bề mặt nước biển cao hơn và nạn phá rừng trầm trọng, theo nhóm nghiên cứu thuộc mạng lưới World Weather Attribution - WWA (gồm các chuyên gia, viện nghiên cứu nhiều nước chuyên phân tích tác động của biến đổi khí hậu). 

Cuối tháng trước, hơn 1.800 người thiệt mạng và 1,2 triệu người bị ảnh hưởng do 2 xoáy thuận nhiệt đới Ditwah và Senyar cùng lúc tác động khu vực Sumatra của Indonesia và bán đảo Mã Lai, gây lũ lụt và lở đất. Nghiên cứu của WWA xác nhận biến đổi khí hậu khiến những hiện tượng thời tiết cực đoan như trên xảy ra thường xuyên và dữ dội hơn.

Mưa lũ, nước biển dâng

Tình trạng tương tự cũng xảy ra ở bên kia bán cầu, với nghiên cứu do ĐH Maynooth (Ireland) và Cơ quan Khí tượng quốc gia Ireland công bố ngày 10.12 cho thấy biến đổi khí hậu làm gia tăng nguy cơ mưa lũ nghiêm trọng. Phân tích cơn giông Claudia xảy ra từ ngày 14 - 15.11 tại các khu vực Dublin, Wicklow và Wexford, cho kết luận rằng lượng mưa kèm theo tăng thêm gần 12% so với giông xảy ra vào thời tiền công nghiệp.

Đáng lo ngại, giới khoa học còn phát hiện những cơn bão xoáy dưới nước đang làm tan nhanh các thềm băng của 2 sông băng trọng yếu ở Nam Cực là sông băng đảo Pine và sông băng Thwaites, theo trang AccuWeather ngày 11.12 dẫn nghiên cứu của nhóm chuyên gia Mỹ và Nhật Bản. Những xoáy nước này có thể rộng gần 10 km, hình thành khi nước ấm và nước lạnh gặp nhau bên dưới các thềm băng. Các thềm băng giúp làm chậm dòng chảy của sông băng ra đại dương nên đóng vai trò rất quan trọng. Chỉ riêng sông băng Thwaites hiện giữ lượng băng tương đương mức nước biển dâng hơn 60 cm.

Con người bị đe dọa

Những biến đổi của khí hậu toàn cầu kéo theo nguy cơ thiệt hại gia tăng đối với sức khỏe con người và môi trường. Đài CGTN ngày 11.12 dẫn nghiên cứu của ĐH Nam Kinh (Trung Quốc) và Viện Vật lý khí quyển thuộc Viện Khoa học Trung Quốc cho thấy biến động nhiệt độ đột ngột và đáng kể hằng ngày đang gia tăng cả về tần suất và mức độ nghiêm trọng, đe dọa nghiêm trọng sức khỏe cộng đồng. Dựa trên dữ liệu về tỷ lệ tử vong tại tỉnh Giang Tô (Trung Quốc) và ở Mỹ, nghiên cứu xác định mối liên hệ mạnh mẽ giữa biến động nhiệt độ hằng ngày và tỷ lệ tử vong, trong đó nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và hô hấp đặc biệt cao.

Đối với trẻ em, một nhóm nhà khoa học Mỹ vừa phát hiện nhóm này đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ gia tăng, theo Đài NPR. Nghiên cứu đăng trên Journal of Child Psychology and Psychiatry ngày 8.12 cho thấy trẻ em sống ở những vùng có nhiệt độ cao hơn bình thường ít có khả năng đạt được các mốc phát triển cơ bản so với những trẻ sống ở khu vực lân cận nhưng có nhiệt độ thấp hơn một chút.

Ngoài ra, nhiệt độ nóng cực đoan, cùng với việc thay đổi về sử dụng đất còn có thể khiến gần 8.000 loài động vật có xương sống tuyệt chủng vào năm 2100, theo nghiên cứu đăng trên chuyên san Global Change Biology.